မြေညံ့ကိုပြောင်းပေးပြီး သီးနှံဖြစ်ထွန်းစေမယ့် ဇီဝမြေသြဇာ (သို့) အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို အပိုင်း(၅)

- ဘယ်လိုအပင်တွေမှာ ထိရောက်စွာအသုံးပြုနိုင်လဲ..

- မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘယ်လိုအေအမ်အက်ဖ်မျိုးတွေက လက်တွေ့ထိုးသွင်းပြီး အသုံးချနိုင်လဲ..

-  ဘယ်လိုအေအမ်အက်ဖ်မျိုးတွေကို ဘယ်လောနှုန်းနဲ့ ကွင်းထဲမှာအသုံးချနိုင်သလဲ..

ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွင် ဂေဟစနစ်လုပ်ငန်းများနှင့်အကျိုးပြုသော ဆက်နွှယ်မှု ကောင်းသော အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာ(အေအမ်အက်ဖ်) မှို စီမံခန့်ခွဲရေးတွင် အရေးကြီးသည့် မှိုဖွံ့ဖြိုးမှု (ဇီဝဗဒ) အဆင့်ဆင့် အပိုင်း (၄)

ဘယ်လိုအပင်တွေမှာ ထိရောက်စွာအသုံးပြုနိုင်လဲ

အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုကို မှိုမှီခိုမှုကောင်းသော ကော်ဖီပျိုးပင်များနှင့် ပဲပင်များ (မြ /၂၀၁၆) တွင် ထိုးသွင်းအသုံးပြုပါက အကျိုးပြုမှုကောင်းကြောင်းကို တပိုင်တနိုင် စိုက်ပျိုးရေးတောင်သူများကိုယ်တိုင် နားလည်စေရန် ဖေါ်ပြလိုပါသည်။

 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘယ်လိုအေအမ်အက်ဖ်မျိုးတွေက လက်တွေ့ ထိုးသွင်းပြီး အသုံးချနိုင်လဲ 

ဇယား ၄.၁ (က) ကွင်းစိုက်သီးနှံများ၏ အေအမ်အက်ဖ်အပေါ် တုံ့ပြန်မှု

OBL = Obligate   ထာဝရလက်ခံပင်၊ FAC= Falcaltative    ရံဖန်ရံခါ  လက်ခံပင်

* မြေအခြေခံမှိုမျိုးစ  - စပိုးများ၊ မှိုစွဲအမြစ်နှင့်မှိုမျှင်များပါဝင်သောမြေ 

* ကိုးကားစာရင်း - မြမြ ဒေါ် (၂၀၁၆) (မြင့် နှင့်အဖွဲ့ ၂၀ဝ၁၊ ဝင်းနှင့်မြ ၂၀ဝ၃၊ ၂၀ဝ၉)

ဘယ်လိုအေအမ်အက်ဖ်မျိုးတွေကို ဘယ်လောက်နှုန်းနဲ့ ကွင်းထဲမှာအသုံးချနိုင်သလဲ

ဇယား ၄.၁(ခ) *စပိုးများ၊ မှိုစွဲအမြစ်နှင့်မှိုမျှင်များပါဝင်သောမြေကို ကွင်းမြေနှင့်ရောပြီး စိုက်ကွင်းထဲထည့်သွင်းခြင်း

၄.၂   ဘယ်လိုအပင်တွေမှာ ထိရောက်စွာအသုံးပြုနိုင်လဲ

၄.၂.၁။  လက်ရှိနည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးမှုအခြေအနေအရ မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို ထိုးသွင်းအသုံးပြုခြင်းကို ပျိုးထောင် ပြောင်းရွှေ့ပင်များ၊ သဘာဝမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုများ လျော့နည်းသော အခြေအနေရှိသည့်နေရာများနှင့် သွင်းအားစု တည့်သွင်းမှု လျှော့ချထားသော သဘာဝမြေများတွင် အသုံးပြုပါက အကျိုးပြုမှုပိုထိရောက်သည်။ 

၄.၂.၂။   အေအမ်အက်ဖ်မှိုကို  သက်တမ်းတိုအပင်များ၊ ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးခင်းများတွင် အသုံးပြုလျှင် အကျိုးပြုမှု ပိုထိရောက်သည်။

 ၄.၃။ အသုံးပြုနိုင်သော မှိုမျိုးစေ့များ၏ အရည်အသွေးကောင်းများ

၄.၃.၁။     သဘာဝအလျောက်ရှိသည့် အချို့သော မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို မျိုးကွဲ ( native indigenous AMF )  များ     သည် အကျိုးပြုစွမ်းအား မြင့်မားသော မှိုမျိုးများဖြစ်ကြသဖြင့် ထိရောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ Native indigenous AMF မျိုးကွဲများသည် ဂေဟစနစ်လုပ်ငန်းများနှင့်လည်း အကျိုးပြုသော ဆက်နွှယ်မှု (AM fungal biodiversity–ecosystem function relationships) ရှိသည် (Powell and Rillig 2018)။

၄.၃.၂။    အေအမ်အက်ဖ်မှိုကို သက်တမ်းရှည်အပင်များတွင် ထိုးသွင်းအသုံးပြုလိုပါက မှီခိုအားကောင်းသော အပင်များတွင် အကျိုးရှိသောအေအမ်အက်ဖ်မှိုကို ကြိုတင်ထိုးသွင်းလျှင် အကျိုးပြုမှု ပိုထိရောက်သည်။ 

၄.၃.၃။    စိုက်ပျိုးရေးတွင် မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုကို ထိရောက်ကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုမှုသည် သီးနှံပင်ကြီးထွားမှုကို အားပေးပြီး သဘာဝမြေတွင်းရှိ မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုကွဲများအကြောင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သိရှိခြင်း၊ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းအား ကောင်းသော ဈေးကွက်ဝင် အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာ မှိုမျိုးကွဲများ ထွက်ပေါ် လာရေး၊ မှိုမျိုးကွဲများ၏ ဂေဟစနစ်လုပ်ငန်းများနှင့်လည်းအကျိုးပြုသော ဆက်နွှယ်မှု ရှိခြင်းသည် အဓိကဖြစ်သည်။ 

နောက်ထပ်အပိုင်းများတွင် မှီခိုအားကောင်းသော အပင်များ၊ အကျိုးရှိသော အေအမ်အက်ဖ်မှိုများအကြောင်းကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးပါမည်။ 

ကိုးကား

၁။ မြမြ ဒေါ် အပူပိုင်းဒေသစိုက်ပျိုးရေးတွင် အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို အသုံးချခြင်း (၂၀၁၆)

2/ Neera G. and Chandel S.  Arbuscular mycorrhizal networks: process and functions. A review Agron. Sustain. Dev. 30 (2010) 581–599. DOI: 10.1051/agro/2009054

3/ Powell J R. and Rillig MC. Biodiversity of arbuscular mycorrhizal fungi and ecosystem function. New Phytologist TrustNew Phytologist(2018)220 (4):1059–1075. https://doi.org/10.1111/nph.15119

4/Verbruggen EM, van der Heijden GA, Rillig  MC and Kiers E T  Mycorrhizal fungal establishment in agricultural soils: factors determining inoculation success:  New Phytologist (2012). doi: 10.1111/j.1469-8137.2012.04348.x

ဒေါ်မြမြ၊ ပါမောက္ခ (ငြိမ်း)၊ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။