"ကွမ်း" ဆီစွန်း၊ ရိုးမဲရောဂါ .. အဖြေရှာ

မကြာခင်ရောက်လာတော့မယ့် မိုးတွင်းကာလမျိုးတွေမှာ ကွမ်းရွက်တွေဆီ အလည်လာလေ့ရှိတဲ့ ဆီစွန်း၊ ရိုးမဲရောဂါကို ကွမ်းစိုက်တောင်သူများအနေနဲ့ သတိထားရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရောဂါ ဝင်လာပြီဆိုရင်လည်း ပြန်ထွက်အောင်လုပ်ဖို့ ခဲယဥ်းပါတယ်။ မှိုသတ်ဆေးတွေ စုံအောင် နေ့စဥ်ဖျန်းပေမယ့်  ရောဂါက တုတ်တုတ်မျှမလှုပ်လို့ ခြံပြုတ်တဲ့သူတွေလည်း မနည်းတော့ဘူး။

ဆိုတော့ ဘာကြောင့် ဒီလောက်နှိမ်နင်းရခက်တာလဲ?

ဒီအတွက် ရောဂါအကြောင်းရင်းကို  အရင်သိထားဖို့လိုမယ်လို့ ယူဆပြီး ဒီစာစုလေးကို ရေးသားတင်ပြလိုက်ပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ ကူးစက်မြန်တဲ့၊ ကုရခက်တဲ့ ဆီစွန်း၊ ရိုးမဲ၊ ဆစ်ပြုတ်ရောဂါအကြောင်းပဲ ဦးစားပေး ဆွေးနွေးသွားပါမယ်။ 

 

၁။ မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါ

 ဒေါင်းမြီးကွက်၊ အရွက်ပုပ်ရောဂါ (Phytophthora palmivora) 

သာလိကာမျက်စေ့၊ မှည့်ပြောက်စွန်းရောဂါ (Colletotrichum capsici) 

ပင်ခြေပုပ်ရောဂါ (Sclerotium rolfsii)

အထက်ဖော်ပြပါ မှိုရောဂါ ၃ မျိုးထဲကမှ (phytopthora spp) ဖိုက်တော့သရာ မှိုရောဂါဟာ အာလူး၊ ခရမ်းချဥ်တွေမှာ လောင်မဲရောဂါဖြစ်စေတဲ့ (Oomycetes )အူးမိုက်ဆိ မှိုရောဂါအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။

အူးစပိုးတွေဟာ  ၇-၁၀ ရက်အတွင်း နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပျံ့နှံ့ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး မှိုအစစ်(true fungi)မဟုတ်လို့  မှိုသတ်ဆေးအတော်များများကို ခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။

ဒီမှိုရောဂါဖြစ်ပြီဆိုရင် လက္ခဏာတွေအနေနဲ့ အရွက်ပေါ်မှာ အနက်စက်ကလေးကတဆင့် ရေစိုနာအကွက်ဖြစ်လာတယ်။ အဲ့ဒါက တရစ်ချင်းချဲ့လာပြီး ဒေါင်းမြီးကွက်သဏ္ဍာန်ဖြစ်လာပါတယ်။

ဒါတွေဖြစ်လာပြီဆိုရင် အဇိုဇိစထိုဘင်၊ မက်တလက်ဇီး၊ ဒိုင်မီသိုမော့အုပ်စု တမျိုးမျိုး ဖျန်းပေးနိုင်ပါတယ်။

ဆိုလိုတာက မှိုကြောင့်ဖြစ်တာဆိုရင် ဆီစွန်းလိုလို၊ ရိုးမဲလိုလို လက္ခဏာနဲ့ စလာတတ်ပေမယ့် မှိုသတ်ဆေးတွေနဲ့ ကုစားလို့ရနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။

၂။ ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါ (Xanthomonas campestris pv)

 

ဆီစွန်း၊ ရိုးမဲ၊ဆစ်ပြုတ် ရောဂါရဲ့ အဓိကဇာတ်ဆောင်က ဇင်သိုမိုးနပ်စ် ဘက်တီးရီးယားပါ။

မှိုကြောင့်ဖြစ်တာမဟုတ်လို့ မှိုသတ်ဆေး ဖျန်းလို့မရပါ။ တကယ်တမ်း ပြောရရင် ကော့ပါးနဲ့ ကာဆူဂါမိုင်စင်ကိုတောင် ခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။

ဆိုတော့ ကြိုတင်ကာကွယ်ရုံသာ ကောင်းပါတယ်။

ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ အပင်တစ်ရှူးထဲမှာ ရေကူးသလို ကူးစက်မြန်ပါတယ်။ အရွက်တရွက်မှာ မညီမညာ ဒေါင့်ကွက်ပုံ ရေစိုနာတွေ့တာနဲ့ ဆေးဖျန်းဖို့ ပြင်ပြီးသားဖြစ်ရပါမယ်။

ရိုးမဲလက္ခဏာကလည်း အစိုနာဖြစ်နေပါတယ်။ (မှိုရောဂါ/ကြိုးချည်နေရာ ရိုးမဲ ဆိုရင်တော့ ခြောက်ပြီးမဲတာမျိုးပါ)

ဘက်တီးရီးယားကို သတ်ပေးနိုင်တဲ့ antibiotics တွေကတော့ တက်ထြာဆိုက်ကလင်း၊ စထရက်တိုမိုင်စင်နဲ့ menadione တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

(နားလည်တတ်ကျွမ်းတဲ့ ပညာရှင်များနဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေး အကူအညီရယူသင့်ပါတယ်)

 

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသည် ပထမ

ကွမ်း ဆီစွန်း၊ ရိုးမဲရောဂါ ဖြစ်ရတဲ့ အခြေခံ အကြောင်းရင်းကိုလည်း သိဖို့လိုပါတယ်။

ရေသွင်းများခြင်း။   ။ ကွမ်းပင်ဟာ ရေသောက်မြစ်မပါလို့ ရေအများကြီး သွင်းတာမကြိုက်ပါဘူး။ ပင်စည်တလျှောက်မှာ တွယ်ကပ်မြစ်တွေပါလို့ အပေါ်ဖျန်းရေကို ကြိုက်ပါတယ်။

မလိုအပ်ပဲ ရေညှိတက်အောင် ရေပေးခြင်းမျိုးတွေဟာ ရောဂါ အားပေးစေပါတယ်။

နိုက်ထြိုဂျင်များခြင်း။ ။ အရွက်စားသီးနှံမို့ နိုက်ထြိုဂျင်လိုအပ်ပါတယ်။ သို့ သော် အထွက်တိုးလိုဇောနဲ့ ယူရီးယားတွေ ၁၅ပတ်လည် ကျွေးခြင်းတွေဟာ ရောဂါနဲ့ ပိုးကိုဖိတ်ခေါ်ရာ ရောက်တတ်ပါတယ်။

ဒီတော့ ကွမ်းပင် သက်တမ်းရှည်ရှည်ထားချင်ရင် သဘာဝမြေဆွေးနဲ့ နုန်းမြေသာ ကျွေးသင့်ပါတယ်။ 

လေဝင် လေထွက်နည်းခြင်း။  ။ ပင်ကြား၊ တန်းကြားစိတ်ခြင်း၊ လေးဖက်အကာအရံ ပိတ် လှောင်ခြင်း၊ အမိုးထူလွန်းခြင်းတွေဟာ ရောဂါကူးစက်ပျံ့ပွားလွယ်စေပါတယ်။

ဒီတော့ ရာသီဥတုအခြေအနေအရ အဖွင့်အပိတ်၊ အထူအပါးကို လိုသလို ပြုပြင်ပေးသင့်ပါတယ်။

ပြုစုမှု အားနည်းခြင်း။  ။ စျေးနှုန်းမကောင်းလို့၊ အလုပ်မအားလို့ဆိုတဲ့ အကြောင်းများ ကြောင့် ကွမ်းခြံကို လနဲ့ချီပစ်ထားပြီး စျေးတက်လာမှ အားဆေး၊ မြေဆီကျွေး ပြုလုပ်ခြင်း ကလည်း ရောဂါမွေးရာ ရောက်ပါတယ်။

ဆရာတယောက် ပြောဖူးပါတယ်။

ကွမ်းခြံတည်တယ်ဆိုတာ မယားငယ်ယူရသလိုပဲ။ တစိမ့်စိမ့်ကြည့်ပြီး သူလိုအပ်တာလေး တွေ ပြုစုယုယပေးမှ သူကလည်း ကိုယ့်ကို ပြန်ချစ်ပါသတဲ့။

ကဲ..ဒီတော့ .. ကွမ်းဆရာများ...သူ့အချစ်ကိုလိုချင်ရင် ကိုယ့်အချစ်ကိုလည်း ပြန်ပေးဖို့ မ မေ့ကြနဲ့ဦးနော်..။ 

ကွမ်းစိုက်တောင်သူများ ကွမ်းစျေးကောင်းပြီး ကွမ်းထွက်ကောင်းကြပါစေ..။

စေတနာများစွာဖြင့်..

ပျံလွှား(ပုလဲ)

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။