ငရုတ်ကိုင်းဖျားခြောက်ရောဂါ( Chilli Dieback)

     ငရုတ်ပင်မှာ ကျရောက်လေ့ရှိတဲ့ရောဂါတွေထဲကမှ ငရုတ်ကိုင်းဖျားခြောက်ရောဂါဟာ  အရွက်နဲ့အကိုင်းတွေအပြင် အပွင့်၊အသီးတွေကိုပါ အဓိကပျက်ဆီးစေတာပါ။ ဒါ့ကြောင့် ဒီရောဂါဆိုးရွားစွာကျရောက်လာရင် အထွက်နှုန်းကို ထိခိုက်စေနိုင်တာမို့ ကြိုတင်ကာကွယ်လို့ရအောင် ဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်ဗျ။

ရောဂါသံသရာ

     ငရုတ်ကိုင်းဖျားခြောက်ရောဂါကိုဖြစ်စေတဲ့ သက်ရှိမှိုက မျိုးစေ့ဆောင်မှိုရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး မျိုးစေ့များမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ပြန့်နှံ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခြားသောဟင်းသီး၊ ဟင်းရွက်အပင်တွေမှာလည်း ဒီရောဂါကျရောက်တတ်ပေမယ့် ငရုတ်မှာတော့ အဆိုးဝါးဆုံးကျရောက်တာကို တွေ့ရပါတယ်ဗျ။ မသန့်သောမျိုးစေ့တွေနဲ့ အခြားသောပင်ကြွင်းပင်ကျန်တွေမှာ ရောဂါခိုးအောင်းနေတတ်ပါတယ်။ ရာသီဉတုအခြေနေပေးတဲ့အခါ ရေ၊လေ၊မိုးရေစက်တွေနဲ့အတူ ရောဂါပြန့်နှံစေပြီး ငရုတ်ပန်းပွင့်ချိန်နဲ့ အသီးသီးချိန်မှာ ဒီမှိုရောဂါကျရောက်လေ့ရှိပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

     -ငရုတ်အပွင့်များမှ စ၍ရောဂါလက္ခဏာစပြလေ့ရှိပါတယ်။ အပွင့်များငိုက်ကျလာကာ တဖြည်းဖြည်းခြောက်၍ ကြွေကျသွားတတ်ပါတယ်။

     -ထို့နောက် ၎င်းရောဂါက အပွင့်များမှတဆင့် ပွင့်ညှာကိုကူးကာ ပွင့်ညှာများရှုံ့တွ၍ ခြောက်သွားစေပါတယ် ။ ထိုမှတဆင့် အကိုင်းတွေဆီဆက်လက်ကူးသွားပြီး ကိုင်းဖျားများခြောက်ခြင်း၊ကိုင်းဆုံကိုင်းခွများခြောက်ခြင်း တွေကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်ဗျ။ တချို့အပင်တွေမှာဆို ပင်စည်တွေပါခြောက်သွားတတ်ပါတယ်။

     -အကိုင်းတွေမှတစ်ဆင့် အသီးတွေအထိ ကူးလေ့ရှိပြီး ရင့်မှည့်တဲ့အသီးတွေပေါ်မှာ သေးငယ်တဲ့ရေစိုနာကွက်များ၊ ဝါညိုရောင်အနာကွက်များ ဖြစ်ပေါ်နေတတ်ပါတယ်။ 

     -တချို့သောအရွက်တွေပေါ်မှာလည်း ညိုမည်းရောင်အစက်ပြောက်တွေပေါ်လာပြီး ရောဂါလက္ခဏာပြလေ့ရှိပါတယ်။

     -ရောဂါဆိုးရွားလာရင်တော့ အသီးတွေရွံ့တွပြီး ခြောက်သွားကာ ကြွေကျလေ့ရှိပါတယ်။ဒါ့ကြောင့် အသီးအရည်အသွေးညံ့ကာ အထွက်နှုန်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်ဗျ။ 

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းများ

     မျိုးစေ့ဆောင်မှိုရောဂါတွေကိုတော့ မဖြစ်ခင် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းကသာ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။

     -ရောဂါကင်းတဲ့ မျိုးကောင်းမျို့သန့်တွေကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးပါ။ 

     -မျိုးစေ့များကိုသင့်တော်သော မှိုသတ်ဆေးများဖြင့် လူးနှယ်ပြီးမှ စိုက်ပျိုးပါ။ (eg, Thiram, Captan 4g/kg)

     -ပင်ကြွင်းပင်ကျန်တွေနဲ့ ဆိုးဆိုးရွားရွားရောဂါကျရောက်နေတဲ့ အပင်တွေဆို နှုတ်ပစ်ပြီး မီးရှို့ပစ်ပါ။

     -ရေမဝပ်အောင်နဲ့ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင် ဂရုစိုက်ပေးပါ။ ပေါင်းမြက်များကို ရှင်းပေးပါ။

     -အပွင့်မပွင့်ခင်နဲ့ အသီးသီးချိန်မှာ ဘော်ဒိုမစ်ချာဆေးရည်ကြိုဖျန်းပေးနိုင်ပါတယ်။ ထို့ပြင် ရောဂါကျရောက်လာပါက ကလိုရိုသာလိုနေး၊မန်ကိုဇက်၊ဘီနိုမိုင်း စသော မှိုသတ်ဆေးများကိုလည်း အညွန်းစာအတိုင်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

ထွန်းရာဇာ

Ref;  https://www.kisansuvidha.com/chilli-fruit-rot-die-back/

  https://vikaspedia.in/agriculture/crop-production/integrated-pest-managment/ipm-for-spice-crops/ipm-strategies-for-chilli/chilli-description-of-plant-diseases

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။