အပင်များတွင် အဓိက ကျရောက်ရောက်သော ရောဂါများ (Common plant disease) အပိုင်း (၃)

၈။ Smuts - ကြပ်ခိုးမှိုရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် မြက်ပင်၊ နှံစားသီးနှံများ၊ ပြောင်းပင် ( grasses, grains, corn) တို့တွင် ကျရောက်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသောအပင်များကို စိုက်ပျိုးပါ။
- သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။

၉။ Leaf spots : အရွက်အစက်ပြောက်ရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာ - အပင်၏အရွက်များတွင် သာတွေ့ရသည်။ အရွက်အစက်အပြောက်ရောဂါသည် ရွက်ခြောက် (သို့) blotch ရောဂါ ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ အရွက်အစက်အပြောက်များ၏အရောင်သည် မှိုအမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ အညိုရောင် (သို့) အမဲရောင်ရှိသည်။ အစက်အပြောက်နားတွင် တိကျသောစက်ကွင်း (သို့) အမဲရောင်အနား ရှိသည်။ အရွက်နုများ ဝါ၍ကြွေကျသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- အပင်၏ pH ကိုပြောင်းလဲစေနိုင်သောမှိုသတ်ဆေးကို ဖြန်းပါ။
- ရေစီးဆင်းမှု ကောင်းမွန်အောင်ပြုလုပ်ပါ။
- ကောင်းစွာဆွေးမြေ့သော မြေဆွေးများထည့်ပါ။
- ရောဂါကျ အရွက်များရှိသောကိုင်းများကို ဖယ်ရှားပါ။
- အရွက်များ အမြဲစိုမနေအောင် ပြုလုပ်ပါ။

၁၀။ Nematodes : နီမတုတ်
ရောဂါဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာ - နီမတုတ်ကြောင့် ဖြစ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာ - အပင်များကြီးထွားမှုကို လျော့စေသည်။ အပင်ကိုညှိုးစေသည်။ အမြစ်များကို ပုပ်စေပြီး အမြစ်များ ကြီး၍ဖောင်းနေသည်။

ရောဂါကျရောက်အပင်များ - ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် အလှစိုက်အပင်များတွင် ပိုမိုကျရောက် တတ်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- မြေကြီးထဲတွင် အဟာရမျှတစွာ ရှိရမည်။
- ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်သော မျိုးစေ့နှင့် ပျိုးပင်များ စိုက်ပျိုးပါ။
- ရောဂါရှိမြေကြီးတွင် အခြားအပင်များ စိုက်ခြင်းမလုပ်ရ။
- မြေဆီလွှာထိန်းအပင်အဖြစ် ဥပမာ - ချစ်တီးပန်းအပင်ကို စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။
- မြေကြီးအား နေရောင်ဖြင့်ပိုးသန့်ခြင်း ပြုလုပ်၍ နီမတုတ်ကိုလျော့ချနိုင်မည်။
- သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။

၁၁။ Powdery Mildew : ဖားဥမှို
ရောဂါဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ရောဂါဖြစ်စေသည်။ အရွက်များ ခြောက်သွေ့ /ဝါစေပြီး အပင်၏ အဟာရကို လျော့နည်းစေသည်။

ရောဂါကျအပင်များ - များသောအားဖြင့် ဥယျာဉ်ခြံအပင်များတွင် အလွန်ပျံနှံကျရောက်တတ်သည်။

ရောဂါကျရောက်ပုံ - အဖြူရောင်အမှုန့်များကို အရွက်၏အပေါ်မျက်နှာပေါ်တွင်တွေ့ရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ မီးခိုး ရောင်အမှုန့်များ ရှိတတ်သည်။ ရောဂါကျရောက်သော အသီးများသည် နုမှည့်များဖြစ်ကာ အသီး၏ အသား ညံ့ဖျင်းသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ပင်ကြားတန်းကြား မှန်အောင်စိုက်ပျိုးပါ။
- အလင်းလုံလုံလောက်လောက်ရရှိအောင် ပြုလုပ်ပါ။
- ဆာလ်ဖာပါသော မှိုသတ်ဆေးကို ရောဂါမကျရောက်မှီ ကြိုတင်ဖြန်းပါ။
- အပင်ခြေတွင်ရောဂါကျအစိတ်အပိုင်းများ မရှိအောင်ဖယ်ရှားပါ။
- မိမိစိုက်ခင်း ၊ ဥယျာဉ်ခြံ၊ သစ်သီခြံများတွင် မြေသြဇာကို အလွန်အကျွံမကျွေးပါနှင့် ။
- ပုံမှန်ကိုင်းဖြတ်ခြင်း လုပ်ငန်းနှင့် ရောဂါကျအပင်များ ရှင်းလင်းခြင်းလုပ်ငန်းကို ပြုလုပ်ပါ။
- “ ဘိုင်ကာဗွန်နိတ်” ကို ဖြန်းခြင်းဖြင့် ရောဂါကျရောက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

၁၂။ Club Root : တင်းပုတ်ရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - အဓိက မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာ - ရောဂါကျအပင်များ နေ့အခါတွင် ညှိုး၍ အရွက်များ ဝါပြီးကြွေသည်။

ရောဂါကျရောက်အပင်များ - အဓိကအားဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် ပန်းများ၊ ဂေါ်ဖီထုပ် မျိုးနွယ်ဝင်အပင်များ တွင် ကျရောက်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်သော အပင်များကိုစိုက်ပါ။
- ရောဂါကျရောက်သည့် စိုက်ခင်းများတွင် ထပ်မံစိုက်ပျိုးခြင်း မပြုပါနှင့်။
- မြေကြီး၏ pH ကို ပြုပြင်ပါ။

၁၃။ Black spot : အနက်စက်ပြောက်ရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်သည်။

ရောဂါကျရောက်အပင်များ - နှင်းဆီပင်တွင် အဓိကကျရောက်သော ရောဂါဖြစ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာ - အစက်လေးများသည် အရွက်များပေါ်တွင်ဖြစ်ပြီး ၁ -၁.၂၅ စင်တီမီတာ အရှည်ရှိကာ အဝါ ရောင်ရောသော အနားသတ်ရှိသည်။ ရောဂါကျရောက်မှုပြင်းထန်သော အပင်များတွင် အရွက်များ ကြွေသွား သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

- ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်မျိုးများကိုစိုက်ပါ။

- ရောဂါကျအရွက်များကို ဖယ်ရှားပါ။

- ရောဂါကျရောက်မှုကို ကာကွယ်ရန်“ Bicarbonate ” ကို ဖြန်းခြင်းပါ။

- စိုစွတ်သောရာသီတွင် အရွက်များအမြဲရေမစိုစေရန် နှင့် အပင်ခြေရေမဝပ်ရန် ပြုလုပ်ပေးပါ။

- ဆာလဖာ (သို့) ကော့ပါးပါသော မှိုသတ်ဆေးကို ဖြန်းခြင်းဖြင့် အပင်၏pHကို ထိန်းညှိပေးပြီး ကျန်းမာ သောပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပါ။

- ကောင်းစွာဆွေးမြေ့သော သဘာဝမြေသြဇာကို ထည့်ပါ။

Aye Thanda Soe

East West Seed Myanmar ကြော်ငြာ

မျိုးစေ့မမှန် ပင် မသန် ဆိုတဲ့စကားနဲ့ အညီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ ဦးကြီးတို့ အနေနဲ့ မဝယ်ခင် မစိုက်ခင် ဘာသီးနှံကို စိုက်မလဲ ဘယ်မျိုးကို ဝယ်မလဲဆိုတာက အဓိက စဥ်းစားရမယ့် အချက်ပါ...ရွေးချယ်မှု မှန်ကန်မှ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပြီး အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ သီးနှံများ ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်...အပူပိုင်းဟင်းသီးဟင်းရွက် မျိုးစေ့ လောကမှာ ကမ္ဘာ့ အဆင့် (၁)အဖြစ် ရပ်တည်နေတဲ့ East-West Seed မြားနီမျိုးစေ့ကုမ္ပဏီကတော့ အရည်အသွေးအာမခံချက်အပြည့်ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်...မစိုက်ခင် မဝယ်ခင် မျိုးရွေးချယ်မှု မှန်ကန်စိတ်ချရအောင် မြားနီမျိုးစေ့ မှ အရည်အသွေးမြင့် အောက်ပါမျိုးများနဲ့ မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်ဗျာ