မြေတိုက်စားခြင်း

တိုက်လည်းတိုက်တယ်။ စားလည်းစားသွားတယ်။ မြေတိုက်စားခံရတာကို ပြောပါတယ်။ တိုက်စားတယ်ဆိုတာ တစ်နေရာကဟာကို ဖဲ့ယူပြီးတော့ တစ်နေရာကို ပို့ပစ်တာလို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။ မြေကြီးကလည်း အဲ့လို အပို့ခံရတာပါပဲ။ သဲတစ်ဆုပ်လောက်ကို လေထဲ မြှောက်ကြည့်လိုက်။ ဖုန်ထလို့ လူကြီးတွေအော်လိမ့်မယ်။ အဲ့လို ဖုန်ထပြီး လေထဲလွှင့်တယ်။ မူလနေရာကိုမဟုတ်ပဲ တစ်ခြားနေရာကိုကျရောက်သွားတယ်။ အဲ့ဒါက လေနဲ့တိုက်စားခံရတာပါ။ မြေကြီးကို လေတိုက်စားတာပါ။

မိုးရွာလို့ တံစက်မြိတ်အောက်က မြေကြီးလေးတွေက အချိုင့်လေးတွေဖြစ်နေပြီးတော့ မြေကြီးလေးတွေက အိမ်နံရံကို လာစင်တယ်။ လမ်းထဲက မြေကြီးတွေ အိမ်ရှေ့မှာ လာပုံနေတယ် ဆိုတာတွေက မိုးရေကြောင့် မြေက နေရာရွေ့သွားတာ၊ မြေကို မိုးက တိုက်စားတာဖြစ်ပါတယ်၊

ရေကြောင့် မြေတိုက်စားခံရခြင်း အကြောင်းရင်းတွေကတော့

- ကုန်းစောင်း - ဖြစ်နေရင် မြေပြန့်ထက်ပိုပြီး တိုက်စားခံရပါတယ်။

- မြေသားတည်ဆောက်ပုံ - ကျစ်လျစ် သိပ်သည်းတာ စတဲ့အချက်ကလည်း စကားပြောပါတယ်

- ရေသားဖြတ်စီးမှု - တစ်နှစ်လုံး သူ့အပေါ်ဖြတ်စီးတဲ့ရေ ဘယ်လောက်ရှိနေသလဲ။ အဲအချက်တွေက မြေသားတိုက်စားခံရမှုအပေါ်မှာ လုံးဝ အကျိုးသက်ရောက်နေတာပါ။

ပထမဆုံး ရေသွင်းပြီဟေ့ဆို ကန်သင်းတွေ လိုက်ပြင်ရတာ အလုပ်တစ်ခုပါ။ အဲ့အချိန်က တိုက်စားမှု အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းကျရင်တော့ အသားကျသွားတာမို့ ပထမအခေါက်ကလောက် တိုက်စားခြင်း မခံရတော့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အနည်းအကျဥ်းတော့ တိုက်စားခံရပါတယ်။

ရေတွေကြောင့် တိုက်စားခံရတဲ့အခါမှာ နည်းလမ်း (၂)မျိုးရှိပါတယ်။

(၁)  အလွှာလိုက် တိုက်စားခြင်း (Sheet Erosion)

(၂) ကြားပိုင်းအလိုက် တိုက်စားခြင်း (Gully Erosion)

အလွှာလိုက်တိုက်စားခြင်း

အပေါ်က မြေသားအလွှာလိုက်ကို တိုက်စားတာပါ။ ရှင်းရှင်းဆိုရင်တော့ အလျားလိုက်တိုက်စားတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ မြေသားစောင်းနေတဲ့နေရာ၊ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်တဲ့ မြေနေရာတွေမှာ တိုက်စားခံရတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုတိုက်စားခံရတာကြောင့် မြေတော်တော်များများကို ဆုံးရှုံးရပါတယ်။ အဲ့လို တိုက်စားခံရပြီဆိုရင် အောက်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ အချက်ကလေးတွေကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

- အပေါ်ယံမြေသားအလွှာက ပါးလာပြီးတော့ တစ်ခါတစ်လေမှာ အောက်ဖက်က ကျောက်သားတွေတောင် ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။

- ကြည့်လိုက်လို့ အမှုန်နုနုတွေ မကျန်တော့ဘူး၊ ကြမ်းတဲ့အမှုန်တွေပဲကျန်တယ်၊ ခဲလုံးတွေ ကျန်နေတယ်ဆိုရင် ရေသားကြောင့် အလွှာလိုက်မြေတိုက်စားခံရတာလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

- တကယ်လို့ အပင်တွေ စိုက်ထားတယ်ဆိုရင် မြေကြီးထဲမှာ ရှိရမဲ့အမြစ်က မြင်နေရပြီဆိုရင် မြေတိုက်စားခံရလို့ပါပဲ။

- မြေကြီးမညီရင် နိမ့်တဲ့နေရာမှာ အမှုန်တွေပုံနေတတ်ပြီးတော့ မြင့်တဲ့နေရာမှာ ခဲတွေ မြင်နေရရင် တိုက်စားခံရတာပါပဲ။ အလွှာလိုက်တိုက်စားခံရတာပါ။

နောက်တစ်ခုကတော့ .ကြားပိုင်းအလိုက် တိုက်စားခံရတာ

သူကျတော့ အရှိန်အဟုန်နဲ့ စီးတဲ့ရေကြောင့်မို့ တိုက်စားခံရတာမျိုး၊ မြောင်းလို ချောင်းလို ပုံစံတွေပေါ်သွားတာမျိုးတွေကို ဆိုလိုပါတယ်။ ခုနကလို အလွှာလိုက်မဟုတ်ပါဘူး။ ပိုကျယ်လာတယ်။ ပိုနက်လာတယ်။ အဲ့လိုတိုက်စားခံရပြီဆိုရင် အောက်က လက္ခဏာတွေကိုတွေ့ရတတ်ပါတယ်။

- မြောင်းလိုက် မြောင်းလိုက်တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ ကိုယ်မတူးပဲလည်း ဖြစ်လာတာပါ။

- တူးထားတဲ မြောင်းတွေဆိုရင်တော့ တိုက်စားခံရတာကြောင့် ပုံစံရယ်၊ အလျားရယ် စ ပြီးပြောင်းလဲလာပါလိမ့်မယ်။

- မြောင်းထဲမှာ အနယ်ကျတဲ့ မြေသားတွေ ရှိလာပြီး တူးထားတဲ့အတိုင်း ဘေးနားတွေပါ ကျယ်ပြီး မြောင်းတွေကြားကနေ အမြစ်တွေ ထွက်လာပါလိမ့်မယ်။

ရေက မြေကို ဘယ်လိုနှောက်ယှက်သလဲဆိုတာကို တွေ့ရပြီးတော့ ရေကို ဘယ်လိုထိန်းချုပ်နိုင်မလဲဆိုတာကို နောက်ရက်တွေမှာ ပြောပြပေးသွားပါမယ်ခင်ဗျ။ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

ထွန်းဝင်းကျော်

http://www.fao.org/3/r4082e/r4082e03.htm

Greenovator ကြော်ငြာ

သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဍ္ဎနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်