တောင်သူလယ်သမားကြီးများအတွက် နှိုးဆော်ချက် (ဇူလိုင်လ၊ ၂၀၁၉)

မိုးဦးယာသီးနှံများ (နှမ်း၊ ပြောင်း၊ မြေပဲ၊ ပဲမျိုးစုံစသည်)

နှမ်း၊ မြေပဲ၊ ပြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံ စသည့်ယာသီးနှံများကို ဇွန်လကုန်ထိ မစိုက်ပျိုးရသေးသော ဒေသများ၌ ဇူလိုင်လဆန်းတွင် အမြန်စိုက်ပျိုုးစေလိုသည်။ အပင်နှစ်ပတ်သားခန့်မှစတင်၍ ယာသီးနှံအလိုက် သားခွဲခြင်း၊ ပေါင်းမြက်ရှင်းလင်းခြင်း၊ ပိုးမွှားရောဂါကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်းတို့ကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

မိုးများခြင်းကြောင့် အပင်ခြေရေဝပ်ခြင်း၊ မြေဆီလွှာရေတိုက်စားခြင်းတို့ကို ကြိုတင်ကာကွယ် ထားရန်လိုသည်။ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းနေသော သီးနှံပင်များမပျက်စီးစေရေး ဂရုစိုက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

မိုးရွာသွန်းမှုသည် မည်သည့်ဒေသတွင်မဆို ပြန့်နှံ့ညီညာမှုမရှိဘဲ သွန်ချချင်သလိုသွန်ချ ရွာသွန်းသည့်သဘာဝမှာ ယနေ့ကာလ မုတ်သုန်မိုး၏ အလေ့အထလို့ပင်ဆိုရမည်။ သို့ဖြစ်၍ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်သည့် ရာသီဥတု၊ မိုးရွာသွန်းမှုနှင့်အညီ လိုက်လျောညီထွေစွာ လိုအပ်သလို ချင့်ချိန်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်သာ ယာသီးနှံများ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု အောင်မြင်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

မိုးစပါးသီးနှံ

အထွက်ကောင်းစပါးမျိုးများကို မိုးရွာသွန်းမှုမမှန် ပျိုးထောင်ရေမရလို့ ပျိုးမထောင်ရသေးပါက ဇူလိုင်လလယ်ကို ပျိုးထောင်ပြီးစီးရေး ကြိုးစားစေလိုသည်။

ရာသီစပါးမျိုးဖြစ်ပါက မျိုး၏သဘာဝအရ ပျိုးထောင်ချိန် စောသည်ဖြစ်စေ နောက်ကျသည်ဖြစ်စေ စပါးပန်းပွင့်သည့်ရက်မှာ ပုံမှန်ဖြစ်၍ ဇူလိုင်လလယ်ထက်နောက်မကျဘဲ ပျိုးထောင်မှသာ ပုံမှန်စပါးအထွက်ကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ရာသီစပါးမျိုးသည် အလင်းရောင်တုန့်ပြန်မှု (Potoperiod Sensitive) ရှိသဖြင့် ပန်းပွင့်သည့်ရက်သည် ပုံသေ (Date fixed) ဖြစ်သည်။ ခေတ်သစ်စပါးမျိုးတွေကတော့ အလင်းရောင်တုန့်ပြန်မှု မရှိချေ။ ဘယ်အချိန်စိုက်စိုက် အသက်ရက်စေ့လျှင် သီးပွင့်ရင့်မှည့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ 

မည်သည့် စပါးမျိုးကိုပဲစိုက်စိုက် မိုးမှန်လျှင် သို့မဟုတ် ဆည်ရေရရှိလျှင် ပျိုးထောင်သင့်သည်မှာ ဇွန်လလယ်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့မှသာ ကောက်စိုက်ချိန်၊ ကောက်ရိတ်ချိန်မှန်ကာ စပါးအထွက်မြင့်မားမည်။ ဇူလိုင်လယ်တွင် ပြောင်းရွှေ့ကောက်စိုက်နိုင်သဖြင့် သီးထပ်သီးနှံ စိုက်ပျိုးနိုင်ကာ သီးနှံထုတ်လုပ်မှု မြင့်မားနိုင်မည်။

 သို့သော် ရာသီဥတုဖေါက်ပြန်နေသော ယနေ့ကာလတွင် မိုးနည်းပါးသည့်ဒေသနှင့် မိုးသင့်တင့်သည့်ဒေသများ၌  ဇွန်လအတွင်း ပျိုးထောင်ရေမရသဖြင့် ပျိုးမထောင်နိုင်သည့်ဒေသများ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ်တိုးလာနေသည်။ ထိုဒေသများအတွက် အကြံပြုလိုသည်။ (၁) ရွာသွန်းသမျှမိုးဖြင့် ပျိုးထောင်ရေရပါက ဇူလိုင်လလယ် နောက်ဆုံးထား၍ ပျိုးထောင်ပါ။ (၂) နောက်အကျဆုံး ဇူလိုင် လကုန်အပြီး ပြောင်းရွှေ့ကောက်စိုက်နိုင်ရေးကြိုးစားပါ။

မိုးရေကိုသာ အားကိုးပြီး ပျိုးထောင်စိုက်ပျိုးရသည့် ဒေသများအတွက် အကယ်၍ ပျိုးထောင်ရေ လုံးဝမရရှိပါက စပါးသီးနှံကို အောင်မြင်စွာစိုက်ပျိုးနိုင်ရေးအတွက် စိုက်ပျိုးနည်းစနစ် ပြောင်းသင့်သည်။ 

အခြောက်ထယ်ရေး အခြောက်မျိုးစေ့ချစနစ် (Dry Direct Seeded Rice Method) ဖြင့် ကြဲပက် (သို့မဟုတ်) အတန်းလိုက် စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ ၎င်းမှာ ယာသီးနှံ(နှမ်း၊ ပြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံစသည်) စိုက်ပျိုးရန်ကဲ့သို့ ထွန်ရေးပြုပြင်ပြီး စပါးအခြောက်မျိုးစေ့ချစိုက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ 

သို့သော် ဤစနစ်ဖြင့်  စိုက်ပျိုးသော စပါးခင်းများတွင် စပါးပင်နှင့် ပေါင်းမြက်ပင်များသည် တစ်ပြိုင်တည်း ပေါက်ရောက်ကြီးထွားခွင့် ရရှိထားသဖြင့်- (၁)ပေါင်းမြက်ကင်းစင်စေရေး အထူးဂရုပြုရန်လိုသည်။ (၂) လယ်ကန်သင်းများကောင်းစေပြီး ကတွတ်ပိတ်ကာ ရွာကျလာသောမိုးရေကို စုဆောင်းသိုလှောင်ထားသင့်သည်။

အခြောက်ထယ်ရေး အခြောက်မျိုးစေ့ချစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးလိုခြင်းမရှိဘဲ နောက်ကျလျှင်ကျပါစေ ပျိုးထောင်ကောက်စိုက်စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လိုပါက ပျိုးခင်းရေရလျှင်ရချင်း ပျိုးထောင်ရန်နှင့် ပျိုးသက်ရရှိပါက စိုက်ခင်းရေရလျှင်ရခြင်း ပြောင်းရွှေ့ကောက်စိုက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

မိုးများသည့်ဒေသများတွင်မူကား ဇွန်လအတွင်းက ပျိုးထောင်ပြီးသားဖြစ်နိုင်သည်။ ဇူလိုင်လ အတွင်းတွင်လည်း စပါးသီးနှံအတွက် လိုအပ်သည့် ပုံမှန်မိုးရေချိန်ထက် ပိုမိုရွာနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ ပျိုးသက်မကြီးစေဘဲ ဇူလိုင်လယ်တွင်အပြီး ပြောင်းရွှေ့ကောက်စိုက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

စပါးကို မည်သည့်နည်းစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးသည်ဖြစ်စေ စိုက်ပြီးပါက ပေါင်းမြက်ကင်းစင်စေရေး၊ မြေသြဇာအာဟာရမချို့ယွင်းစေရေး လိုအပ်သလို ပြုစုဂရုစိုက်ရန် လိုပါသည်။

နွေစပါးသီးနှံ

မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း ဒေသများတွင် ဧပြီလဝန်းကျင်မှာမှ စပါးကိုစိုက်တော့ ဇူလိုင်မှာမှ အများစုက စပါးရိတ်ရသည်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရိတ်သိမ်းချွေလှေ့ကာ အလေအလွင့် လျော့နည်းစေရေးနှင့် မိုးစပါးနောက်မကျစေရေး ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။

ဌာနဆိုင်ရာအစီအစဉ်ဖြင့် စပါးမျိုးသန့်အဆင့်-၂(Certified Seed)( ယခုအခေါ်အဝေါ်မှာ စီးပွားဖြစ်မျိုးသန့်) မျိုးစေ့ထုတ် စိုက်ခင်းများ၊ မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် မျိုးသန့်မျိုးကောင်း (Good Seed) ထုတ် စိုက်ခင်းများတွင် လက်ဖြင့်ရိတ်သိမ်းပြီး သီးသန့်ချွေလှေ့စေလိုသည်။ သီးသန့်နေလှမ်းကာ မျိုးသန့်ဖြစ်စေရေး စနစ်တကျဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။

ဆင်းသီဟ

Greenovator ကြော်ငြာ

သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဍ္ဎနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်