တောင်သူဦးလေး ဒေါ်လေးတို့ ခိုက်တိုစန်ဆိုတာ ကြားဖူးပါသလား။ ခိုင်တိုစန်ဆိုတာကတော့ သဘာဝ အော်ဂဲနစ်ဆေးတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့ ပိုလီမာတစ်မျိုးကို ဇီဝနည်း (သို့မဟုတ်) ဓာတုနည်းများနဲ့ထုတ်ယူပြီး ခိုင်တိုစန်အဖြစ် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အသုံးပြုကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ခိုင်တိုစန်ကို စိုက်ပျိုးရေးမှာသာမက စားသောက်ကုန်၊ အလှကုန်၊ ဆေးဝါးများထုတ်လုပ်ခြင်းနဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ကုသရာမှာလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ခိုက်တိုစန်ရရှိနိုင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကတော့ ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါမျိုးရင်းတွေ၊ မှိုတွေရဲ့ဆဲလ်နံရံတွေနဲ့ တစေးတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ခိုက်တိုစန်ကို မျိုးစေ့ဖုံးဓာတုဆေးရည်အဖြစ် အသုံးပြုခြင်း၊ ရွက်ဖျန်းဆေးအဖြစ်အသုံးပြုခြင်းနဲ့ မြေဆီလွှာတိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ခြင်း စသည်ဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အသုံးပြုကြပါတယ်။ အစိမ်းရောင်လမ်းဆော့ဝဲလ်ထဲမှာဆိုရင် "ခိုက်တိုစန်အကျိုးကျေးဇူးနှင့် ပြုလုပ်ပုံအဆင့်ဆင့်" ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးမှာ ခိုက်တိုစန်ပြုလုပ်ခြင်းကို မျှဝေပြီးသားဖြစ်ပေမယ့် ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ တောင်သူတွေ လက်လှမ်းမီလောက်တဲ့ ဇီဝနည်းနဲ့ ခိုက်တိုစန် ပြုလုပ်ခြင်း အဆင့်ဆင့်ကို ထပ်မံမျှဝေပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဇီဝနည်းဖြင့် ခိုက်တိုစန်ပြုလုပ်ခြင်း
၁။ အတွင်းသား ဖယ်ထုတ်ထားသော ဂဏန်းခွံများကို နေပူတွင် (၁ -၂) ရက်ခန့် အခြောက်ခံပါ။
၂။ အခြောက်ခံပြီးပါက ဂဏန်းခွံများကို အမှုန့်များဖြစ်အောင် ထောင်းပေးရပါမယ်။ ကြိတ်စက်များဖြင့်လည်း ကြိတ်နိုင်ပါတယ်။
၃။ အမှုန့်ကြိတ်ရာတွင် ၁ မီလီမီတာ ထက်သေးငယ်သော အမှုန့်များဖြစ်အောင် ကြိတ်ခွဲပေးရပါမယ်။
၄။ ထိုသို့ပြုလုပ်ပြီးပါက ဂဏန်းခွံအမှုန့် (၁) ပိဿာကို အသင့်ပြုလုပ်ပြီးသော EM -1 (အီးအမ် ၁) အရည် (၂) လီတာ၊ သကာရည် (၁) လီတာနှင့် ရေသန့် (၂) လီတာနှုန်းဖြင့် အိုးထဲတွင်ရောစပ်ပေးရပါမယ်။
၅။ ရောစပ်ပြီးပါက အိုးကို ပလတ်စတစ်အိတ်မဲဖြင့် လေလုံအောင်စည်းထားရပါမယ်။ ပြီးလျှင်အိုးကို (၂) ရက်တစ်ခါ သန့်စင်သောတုတ်ချောင်းဖြင့် မွှေပေးရန်လိုအပ်ပါတယ်။
၆။ ရောစပ်ပြီး (၂ - ၃ ) ရက်အကြာတွင် အပေါ်မျက်နှာပြင်သို့ လေပူဖောင်းများတက်လာပါမယ်။
၇။ လေပူဖောင်းများ မျက်နှာပြင်သို့တက်လာခြင်း ရပ်တန့်သွားပြီး (ကြာချိန်အားဖြင့် အနည်းဆုံး ၁ -၂ လ အကြာတွင်) အသုံးပြုနိုင်သော ခိုင်တိုစန်ဖျော်ရည်ကို ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။
၈။ ခိုက်တိုစန် အသုံးပြုရာတွင် ရေ (၄) ဂါလံကို ခိုင်တိုစန် (၅၀-၁၀၀) စီစီ ရောစပ်၍ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ခိုက်တိုစန်ဟာဆိုရင် အပင်ကို အလွှာပါးတစ်ခုအနေနဲ့ ဖုံးအုပ်ပေးခြင်း၊ အပင်ရဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကို ထိခိုက်မှုမရှိစေခြင်း၊ အပင်ရဲ့ သဘာ၀လေရှူပေါက်များနဲ့ ဒဏ်ရာများမှတစ်ဆင့် ရောဂါဝင်ရောက်မှုကို တားဆီးပေးခြင်း၊ ဆဲလ်များကိုတွယ်ကပ်၍ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လေ့ရှိသော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများမှ ကာကွယ်ပေးခြင်းနှင့် အကျိုးပြုအဏုဇီဝသက်ရှိများကို တိုးပွားလာစေခြင်း၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားများကျရောက်မှုကို လျော့ချပေးခြင်း၊ အပင်ကြီးထွားနှုန်းနှင့် အသီးတင်နှုန်းကို မြင့်မားစေခြင်း စတဲ့အာနိသင်အများအပြားရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ခိုက်တိုစန်ဟာ ဘက်စုံအသုံးပြုနိုင်တဲ့ ဓာတ်ပေါင်းတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ပတ်ဝန်းကျင်၊ လူနဲ့ တိရစ္ဆာန်များအတွက် အဆိပ်အတောက်မဖြစ်စေသလို သီးနှံများမှာဆိုရင်လည်း Post-harvest disease control (ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နောက်ပိုင်း ရောဂါထိန်းချုပ်ကာကွယ်ခြင်း) မှာလည်း အသုံးပြုနိုင်တာကြောင့် အားသာချက်များစွာ ရှိနေတဲ့ သဘာဝဆေးတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။
အကြံပြုချက်
ခိုက်တိုစန်ဟာ သဘာဝနည်းနဲ့ ပြုလုပ်သုံးစွဲရတာဖြစ်လို့ စိုက်ခင်းမှာသုံးမယ်ဆိုရင် ရောဂါမကျခင် ကြိုတင်ဖျန်းပေးထားမှသာ ထိရောက်မှုရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတုဆေးများကဲ့သို့ အပင်ပေါ်တွင် အချိန်ကြာရှည်စွာမရှိနိုင်ခြင်းကြောင့် တစ်ပတ် (သို့မဟုတ်) နှစ်ပတ်လျှင်တစ်ကြိမ် ဖျန်းပေးရန် လိုအပ်ခြင်း၊ အာလူးလောင်မဲကဲ့သို့ ရောဂါမျိုးတွင် ခိုင်တိုစန်တစ်မျိုးတည်း အသုံးပြု၍မရနိုင်ခြင်း၊ အပူချိန်များသောနေရာတွင် ကြာရှည်စွာမသိုလှောင်နိုင်ခြင်း စတဲ့အားနည်းချက်တွေကိုတော့ သတိပြုဖို့ လိုအပ်ပါမယ်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရရင် ခိုင်တိုစန်ဟာ ဓာတုဆေးများကဲ့သို့ လူနဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုမရှိတဲ့ အတွက် အသုံးပြုရန်သင့်တော်တဲ့ သဘာဝဆေးတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း ခိုင်တိုစန် ပြုလုပ်သုံးစွဲနိုင်တဲ့ သဘာဝအရင်းအမြစ်များ ရှိနေတာကြောင့် ရေရှည်ထုတ်လုပ်သုံးစွဲရန် သင့်တော်တဲ့ သဘာဝဆေးတစ်မျိုး ဖြစ်ပါကြောင်း....
ကိုးကားချက်
- http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredient
mono-625-chitosan.aspx?
- http://www.bestchitosan.com/html_info/For-Agriculture7.
html
- http://www.agricultureinformation.com/forums/sale/56725-
chitosan-agriculture.html
- ဒေါက်တာမြင့်လွင် (ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်) Multi-Agri
Development Association