အပင်များတွင် အဓိက ကျရောက်ရောက်သော ရောဂါများ (Common plant disease) အပိုင်း (၂)

၄။ Wilts - ညှိုးသေခြင်း

ရောဂါဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာ - ပုံမှန်အားဖြင့် ရေလိုအပ်သောအခါ အပင်များညှိုးလာသည်။ မှိုကြောင့် အပင်ကြာရှည်စွာညှိုးခြင်းကို ရေပုံမှန်ရရှိချိန်တွင်လည်း တွေ့ရသည်။ ညှိုးသေရောဂါသည် အပင်၏ အစာရေ ကြောကို ရောဂါကျရောက်စေသည်။ များသောအားဖြင့် ညှိုးသေရောဂါ သည် ရွက်ခြောက် နှင့် ဆင်တူသည်။

ရောဂါပုံစံများ - Stewart’s Wilt , Verticillium Wilt , Fusarium Wilt

ရောဂါလက္ခဏာများ - ရောဂါကျအပင်သည် ညှိုး၍ အဝါရောင်သို့ပြောင်းကာ နောက်ဆုံးသေဆုံးသွားသည်။

ရောဂါကျရောက်အပင်များ - အခန်းတွင်းနှင့် စိုက်ကွင်းတွင်စိုက်ပျိုးသော အပင်များအားလုံးတွင် ရောဂါ ကျရောက်နိုင်သည်။ ပန်းပင်များ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်အပင်များ၊ သစ်သီးအပင်များ၊ အလှစိုက်အပင်များတွင် ညှိုးသေရောဂါကို ပို၍တွေ့ရသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ခံနိုငရည်ရှိသော မျိုးစေ့နှင့် အပင်များကိုရွေးချယ်စိုက်ပျိုးပါ။
- ကျရောက်သောနေရာတွင် အပင်ထပ်မံစိုက်ပါက ညှိုးသေရောဂါ ထပ်မံ ကျရောက်နိုင်သည်။
- သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။
- ကျိုင်း(Flea Beetles ) များကို ကြိုးစားဖယ်ရှားပါ။
- ရောဂါကျ အကိုင်းများနှင့် အပင်များအား ဖယ်ရှားဖြတ်တောက်၍ ဖျက်ဆီးပါ။

၅။ Rots : ပုပ်ခြင်း

ရောဂါဖြစ်ရသည့်အကြောင်းအရင်း အပင်များ၏ အမြစ်များ၊ ပင်စည်များ၊ သစ်သား များ၊ ပန်းပွင့်များ၊ အသီးများကို ပျက်စီး၍ ပုပ်စေသည်။ Rot disease ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ ရေများခြင်းနှင့် ရေစီးဆင်းမှု ညံ့ဖျင်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ အခန်းတွင်းစိုက်ပျိုးသော အပင်များတွင် စိုက်ကွင်း ဖြင့် စိုက်ပျိုးသောအပင်များထက် ပို၍တွေ့ရသည်။

ရောဂါပုံစံများ - အမြစ်ပုပ်၊ ပင်စည်ပုပ်၊ အသီးပုပ်၊ မှိုပွင့်ပုပ်နှင့် သစ်သားပုပ်

ရောဂါလက္ခဏာ - အရွက်များ ကြီးထွားမှုညံ့ဖျင်းခြင်း၊ အပင်ညှိုးခြင်း၊ အဝါရောင် (သို့) အညို ပြောင်းခြင်း၊ အရွက်များ အရောင်ဖျော့ခြင်း၊ အမြစ်များပျက်စီးခြင်း၊ အပင်၏အရွက်ကိုင်းဖြား စက်ဝန်း (plant canopy) ပါးခြင်းတို့ တွေ့ရသည်။

ရောဂါကျရောက်အပင်များ - အခန်းတွင်းနှင့် ကွင်းစိုက်ခင်းများနှစ်ခုလုံး တွင်ကျရောက်သည်။ ရေစီးဆင်းမှု ညံ့ဖျင်းသော အခန်းတွင်းစိုက်အပင်များတွင် ပို၍ကျရောက် သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
-ရေစီးဆင်းမှု ညံ့ဖျင်းသောမြေများတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းမှ ရှောင်ပြီး စတင်စိုက်ပျိုးသော အပင်များကို ရေစီးဆင်းမှုကောင်းမွန်ရန် ဘောင်အမြင့်ပြုလုပ်စိုက်ပျိုးပါ။

-  ရေအလွန်အကျွံလောင်းခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၍ မိုးအခါ ရေမဝပ်စေရန် သတိပြုပါ။

- ခြောက်သွေ့သောအခါနှင့် မြေကြီးအတွင်း ရေလိုအပ်သောအခါမှ ရေလောင်းပါ။

- ရောဂါကျ အပင်အစိတ်အပိုင်းများအားလုံးကို အခြားစိုက်ကွင်းများ ပျံ့နှံမှုမရှိစေရန် ချက်ချင်း ဖယ်ရှား ပါ။

- ဓါတုဆေးအနေဖြင့် methyl bromide ကို ရောဂါကျ အပင်ပေါ်နှင့် အပင်ခြေများတွင် ထည့်သွင်း ခြင်းဖြင့် ရောဂါကျရောက်မှုကို လျော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး လုံးဝပျောက် ကင်းသွားမည် မဟုတ်ပါ။

၆။ Anthracnose : မှည့်ပြောက်စွန်း

ရောဂါဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာ - မျိုးရင်း “ Colletotrichum ”တွင်ပါဝင်သောမှို ကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါဖြစ်ပြီး ဥယျာဉ်ခြံအပင်များတွင် အများအားဖြင့်တွေ့ရသည်။

ရောဂါလက္ခဏာ - အနက်ရောင် ရေစိုနာ အစင်းကြောင်းများကို ပင်စည်များ၊ အရွက်များ၊ အသီးများတွင် တွေ့ရ သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
- ရောဂါကျအပင်၏ အရွက်၊ အသီး၊ ပင်စည်များအား မဆွေးအောင်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် မှိုစပိုးများမပြန့် အောင် ကာကွယ်ပါ။
- အပင်စတင်ကြီးထွားချိန်နှင့် ကြီးထွားနေစဉ်တွင် ကော့ပါးအရည်နှင့် ဆာလဖာမှုန့် ထည့်ပေးနိုင်သည်။
- ပိုးဥများ၊ လောက်ကောင်များ၊ မှိုများ ကျရောက်မှုကို တမာစေ့ဆီဖြန်းခြင်းဖြင့် ကာကွယ် နိုင်သည်။

၇။ Scabs : အနာဖေးရောဂါ
ရောဂါဖြစ်စေသည့်အကြောင်းအရာ - မှိုကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါဖြစ်ပြီး အရွက်၊ အသီး၊ ဥ (leaves , fruits , tubers) များတွင် ကျရောက်သည်။ မှိုကြောင့် တစ်ရှုးများ မာကျောခြင်း၊ ရင့်ခြင်း၊အက်ကွဲခြင်း ဖြစ်စေသည်။ ပန်းသီးနှင့် သစ်တော်သီးများတွင် ကျရောက်သော အသီးအနာဖေးရောဂါသည် အဆိုးဝါးဆုံးပြဿနာဖြစ်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
-  ကိုင်းဖြတ်ခြင်း(pruning) ပြုလုပ်ရမည့်အချိန်တွင် ပြုလုပ်ခြင်း နှင့် ပင်ကြားတန်းကြား မှန်အောင် စိုက်ပျိုးပါ။
- ရောဂါကျ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ကြွေကျနေသောအရွက်များကို ဖယ်ရှားပါ။
-  ဆာလဖာပါသော မှိုသတ်ဆေးများကို ဖြန်းနိုင်သည်။

Aye Thanda Soe

Greenovator ကြော်ငြာ

သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဍ္ဎနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်