ပဲလင်းမြွေသီး စိုက်ပျိုးနည်း

၁။ မူရင်းဒေသ

    ပဲလင်းမြွေသည် အိန္ဒိယပြည်တွင် စတင်ပေါက်ရောက်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

 မြန်မာအမည် - ပဲလင်းမြွေ

အင်္ဂလိပ်အမည် - SNAKE GOURD

ရုက္ခဗေဒအမည် - Trichosanthes anguina

မျိုးရင်းအမည် - CUCURBITACEAE

 ၂။ အမျိုးအစား

    အတိအကျ အမျိုးအစားခွဲခြားထားခြင်း မရှိပေ။

 ၃။ စိုက်ပျိုးသည့် ဒေသ

    ပူနွေးသော ရာတုဥတုရှိသော အရပ်များတွင် စိုက်ပျိုးမြေဖြစ်ထွန်းပြီး အအေးဓာတ်ရှိသောအရပ်တွင် ပဲလင်းမြွေ ပင် မဖြစ်ထွန်းပါ။

 ၄။ ရေမြေ ရာသီဥတု

    ပဲလင်းမြွေပင်များသည် မြေဩဇာ အသင့်အတင့်ရှိပြီး ရေစီးရေလာကောင်းသော သဲနုန်းမြေ၊ နုန်းစနယ်မြေ၊ မြေနီသဲဝန်း စသော မြေများတွင်ဖြစ်ထွန်းပါသည်။ မြေချဉ်ငံဓာတ် (၆ မှ ၆.၅) အတွင်း ပိုမိုဖြစ်ထွန်းပါသည်။

    ပဲလင်းမြွေပင်သည် ပူနွေးသောရာသီဥတုကို နှစ်သက်သဖြင့် မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းနှင့် အောက်ပိုင်းတို့တွင် အထူးစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပါသည်။ အေးသောဒဏ်ကို မခံနိုင်သဖြင့် တောင်ပေါ်အေးသော အရပ်များတွင် မဖြစ် ထွန်းပါ။

 ၅။ မြေပြုပြင်နည်း

    ပဲလင်းမြွေကို စိုက်ဘောင်ပြုလုပ် စိုက်မည်ဆိုပါက အလျား ၃၂ ပေ၊ အနံ ၃ ပေ မြေကွက်ကို တူးဆွပြီး မြေဆွေးနှင့် မြေသားရောပြီး စိုက်ဘောင်အမြင့် တစ်ပေပြုလုပ်ပေးရပါမည်။

    ကျင်းဖြင့်စိုက်မည်ဆိုပါက ကျင်းများကို တစ်ကျင်းနှင့်တစ်ကျင်း ၅ ပေ ခွာ၍ တူးရပါမည်။ ကျင်းကို အနက် ၁ပေခွဲ၊ အကျယ် ၂ ပေ ပတ်လည်တူးပြီး မြေဆွေးကို ကျင်းထိပ်အထိ ဖြည့်ပေးရပါမည်။

 ၆။ မြေဩဇာကျွေးနည်း

    နွားချေးမြေဩဇာကို တစ်ဧကလျှင် (၁၀)တန် မှ (၁၅)တန်အထိ ထည့်ပေးရန်လိုအပ်ပြီး ပုလဲမြေဩဇာ (၁၁၂) ပေါင်နှုန်း ထည့်ပေးရန်လိုအပ်သည်။ ဓာတ်မြေဩဇာများကို ထည့်ပေးရာတွင် စိုက်မည့်ဘောင် သို့မဟုတ် ကျင်းတွင် သမအောင်မြေကြီးနှင့် ရောမွှေပေးရန် လိုအပ်သည်။

 ၇။ မျိုးပွားနည်း

    ရင့်မှည့်လာသော ပဲလင်းမြွေသီးမှ အစေ့များကို စိုက်ပျိုးမျိုးပွားနိုင်ပါသည်။

 ၈။ ပျိုးထောင်နည်း

    ပဲလင်းမြွေကို ပျိုးထောင်ရန်မလိုပါ။ အစေ့ကို ကျင်းတွင် တိုက်ရိုက်အစေ့ချ၍ စိုက်နိုင်ပါသည်။

 ၉။ စိုက်ပျိုးနည်း

    သေချာစွာပြုပြင်ထားသော စိုက်ဘောင် သို့မဟုတ် စိုက်ကျင်းတွင် မျိုးစေ့ (၃-၄) စေ့ကို တစ်ကျင်းနှင့်တစ်ကျင်း (၅) ပေခွာပြီး (၆)ကျင်းစိုက်ပါ။ (၁၀)ရက်ခန့်ရှိသောအခါ အပင်ပေါက်လာမည်။ အပင်ငယ်များ နွယ်တက်ရန် ဝါးခြမ်းစိုက်ပေးပြီးနောက် စင်တင်ပေးရပါမည်။ စိုက်ပြီး ၇ ပတ် ၈ ပတ် ကြာလျှင် ခဲဆွဲပေးရပါမည်။ ပဲလင်းမြွေသီးဖြောင့်ပါက ၅ ပေ အထိ ရှည်လျားနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပဲလင်းမြွေးသီးကို စင်တင် စိုက်ပျိုးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပဲလင်းမြွေကို မိုးဦး မေလ၊ ဇွန်လများတွင်စိုက်ပျိုးပြီး ဆောင်းတွင်း အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာလများတွင် စိုက်ပျိုးပါသည်။ တစ်ဧက မျိုးစေ့နှုန်းမှာ (၂) ကီလိုဂရမ် မှ (၃) ကီလိုဂရမ် ဖြစ်ပါသည်။

၁၀။ ရေသွင်းနည်း

    အထက်မြန်မာပြည် မိုးတွင်းစိုက်သော နေရာများတွင် မိုးပြတ်သည့်လမှလွဲ၍ ကျန်ရက်များတွင် ရေသွင်းပေးရန် မလိုပါ။

    ဆောင်းရာသီစိုက်သောနေရာမျာအတွက်တွင် ရေကို မြေအခြေအရ (၂) ရက်ခြား၊ (၃) ရက်ခြား တစ်ကြိမ် ရေလောင်းပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။

 ၁၁။ အပင်ပြုစုနည်း

    ပင်ခြေရင်း ပေါင်းများကို (၁၅) ရက်တစ်ကြိမ်၊ (၂၀)ရက်တစ်ကြိမ် ပေါင်းလိုက်ပေးရပါမည်။ အပင်ငယ်စဉ် ခါးမကြပ်စေရန် ပင်ခြေရင်းမြေဆွပေးရပါမည်။ အသီးဖြောင့်အောင် တစ်ပေခန့်အသီးရှည်လာပါက ခဲဆွဲ ပေးရပါမည်။

 ၁၂။ အသီးဆွတ်ခူးနည်း

    စိုက်ပျိုးပြီး (၇) ပတ် (၈) ပတ် ရှိလျှင် အသီးစတင်ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ အပင်များမနာစေရန် အသီး၏အညှာကို ဓားဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကတ်ကြေးဖြင့်ဖြစ်စေ ဖြတ်တောက်ခူးယူရပါမည်။

    စိုက်ပြီး (၇) ပတ်ခန့်တွင် အသီးများစတင်ဆွတ်ခူးနိုင်ပြီး နောက် (၆) ပတ်၊ (၇) ပတ်ခန့်အထိ ဆက်တိုက်အသီးများ ဆွတ်ခူးယူနိုင်သည်။ တစ်ဧက အထွက်နှုန်းမှာ အတောင့် (၄၀၀၀၀) မှ (၅၀၀၀၀) ဖြစ်၏

 ၁၃။ မျိုးထုတ်လုပ်နည်း

    ရင့်မှည့်၍ ရောဂါကင်းသော ပဲလင်းမြွေသီးများကို ဆွတ်ခူးပြီး အသီးကိုခွဲ၍ အစေ့ထုတ်ယူရပါမည်။ ထို့နောက်အစေ့ကို သေချာစွာ ရေဖြင့်ဆေးကြောကာ ပြာဖြငါ့လူးနယ်ပြီး နေလှန်းပေးရပါမည်။ အစေ့များခြောက်သွေ့နေစေရန် (၂) နေ၊ (၃) နေ လှန်းပြီး လေလုံသော ဘူးတွင်ထည့်ပြီး ထားရပေမည်။

    ပဲလင်းမြွေသီးများသည် နုနယ်သဖြင့် ဆွတ်ခူးပြီးနောက် ကြာရှည်စွာ သိုလှောင်၍မရပေ။ ထို့ကြောင့် ဆွတ်ခူးပြီး ဈေးကွက်သို့ အမြန်ပို့ရောင်းချရပါမည်။

 ၁၄။ သတိပြုရန်အချက်များ

    ပဲလင်းမြွေကိုစိုက်ရာတွင် ရေလောင်းမလွန်ရန် အထူးဂရုစိုက်ရပါမည်။ ရေလောင်းလွန်ပါက အမြစ်များပုပ်ပြီး အပင်သေကြေပျက်ဆီးနိုင်ပါသည်။

စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန