မြေလှပ်ခြင်းဖြင့် မြေရဲ့အခြေအနေကို ပြောင်းလဲကောင်းမွန်စေတဲ့အချက်များ

အပိုင်း (၂)

ဒါဆိုရင် မြေလှပ်ထားခြင်းဖြင့် မြေရဲ့ အခြေအနေတွေ ဘယ်လိုပြောင်းလဲနိုင်လဲ 🌳🌳

၁. Soil organic Matter (မြေဆွေးဓာတ်)

မြေဆွေးဓာတ်ကတော့ မြေရဲ့အရည်အသွေးကို တိုင်းတာရာမှာ အရေးအကြီးဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူက မြေတွင်း အဏုဇီဝ (microbe) တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှု၊ အာဟာရဓာတ်ရရှိမှုနဲ့ မြေသားဖွဲ့စည်းမှုတို့အပေါ်မှာ အများဆုံးမူတည်နေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

မြေလှပ်ထားခြင်းဖြင့် သီးနှံအကြွင်းအကျန်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုလျော့ကျခြင်းနဲ့ ပေါင်းမြက်ရှင်းရန် ထယ်ထိုးခြင်းများကြောင့် မြေဆွေးဓာတ်ကို အနည်းငယ်လျော့ကျစေပါတယ်။ ထယ်ထိုးခြင်းဖြင့် မြေဆွေးဓာတ် ၃၇% လျော့ကျစေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။

တစ်ရာသီစိုက်ပြီး နောက်ရာသီ မြေလှပ်ထားခြင်းကတော့ သီးနှံအကြွင်းအကျန် ပိုဆွေးမြေ့စေတာဖြစ်လို့ မြေဆွေးဓာတ်လျော့ကျမှုကို လျော့ချပေးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ‌မြေအနက် ၁-၅ စင်တီမီတာ အတွင်း ကာဗွန်နဲ့ နိုက်ထရိုဂျင်ကို တိုးစေပါတယ်။ ထယ်လုံးဝမထိုးခြင်းဖြင့် ‌အ‌ပေါ်ယံမြေအနက် တစ်လက်မအတွင်း ကာဗွန် ၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာစေတယ်လို့ပြောပါတယ်။

၂. မြေသားဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှု

မြေသားရဲ့ လေရှူပေါက်လေးတွေတိုးစေပြီး မြေရဲ့ရေထိန်နိုင်စွမ်းနဲ့ ‌မြေမှုန့်လေးတွေ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ချိတ်ဆက်မှုအားကောင်းပြီး မြေဆီလွှာတိုက်စားမှုကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ထယ်ထိုးပြီး မြေလှပ်ထားမယ်ဆိုရင်တော့ ပေါင်းမြက်များရဲ့ အမြစ်ကြီးထွားမှု နဲ့ ဖွံဖြိုးမှုကို ဟန့်တားပေးနိုင်ပေမဲ့ မြေဆီလွှာတိုက်စားမှုကို ပိုဖြစ်ပွားစေမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

၃. မြေရဲ့ ရေထိန်းနိုင်စွမ်းအား

သီးနှံအကြွင်းအကျန်များ မြေပေါ်ဖုံးပြီး မြေလှပ်ထားခြင်းဖြင့် မြေရဲ့အာဟာရဓာတ်များ ရေနဲ့အတူ ပါသွားခြင်း၊ ရေငွေ့ပျံနိုင်ခြင်းတို့ကို လျော့ကျစေပြီး မြေရဲ့ ရေထိန်းနိုင်စွမ်းအားကို တိုးစေပါတယ်။ သို့‌ပေမဲ့ ထယ်ထိုးပြီး မြေလှပ်ထားခြင်းက ထယ်မထိုးတာထက် မြေဆီလွှာတိုက်စားမှု ၂၂-၃၅% ထိရှိတယ်လို့ အထောက်အထားတစ်ချို့အရ သိရှိရရန်ပြန်ပါတယ်။

၄. အာဟာရဓာတ်ရရှိမှု

မြေလှပ်ထားခြင်းဟာ ‌အော်ဂဲနစ် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်မှ နိုက်ထရိုတ် (nitrate) (အပင်က စုပ်ယူသော နိုက်ထရိုဂျင်ပုံစံ)သို့ ပြောင်းလဲနိုင်မှုကို တိုးစေပေမဲ့ အမြဲတမ်း လုံလောက်အောင် အစာထည့်ထားမှသာဖြစ်ပါတယ်။ ထယ်မထိုးပဲမြေလှပ်ထားပါက နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်၊ ဖော့စဖော့ရပ်ဓာတ်နဲ့ ပိုတက်စီယမ်ဓာတ်တို့ကို ပိုပြီး ရလွယ်စေပါတယ်။ နောက်ထပ် ဖော့စဖောရပ်ရရှိမှုကို ၆၀ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးစေတဲ့အပြင် ဇင့်ဓာတ်၊ မဂ္ဂနီးဓာတ်၊ အိုင်းရင်း ဓာတ်တို့ကိုပါ ညီမျှစေပါတယ်။ ထယ်ထိုးမယ်ဆိုရင်တော့ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်များ ရေနဲ့အတူပါသွားနိုင်ပြီး အာဟာရဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ပိူဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။

၅. မြေတွင်းရှိ အဏုဇီဝသက်ရှိများအပေါ် သက်ရောက်မှု

သီးနှံအကြွင်းအကျန်မဖုံးထားပဲ မြေလှပ်ထားတာက ဘာကြောင့် မြေဆွေးဓာတ်လျော့စေလဲဆိုရင် မြေထဲရှိသက်ရှိလေးများဟာ ၎င်းတို့မှရတဲ့ အာဟာဓာတ်များကို စားသုံးလိုက်ပြီး သူတို့ရဲ့ အကျိုးရှိတဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို လုပ်ဆောင်လိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

ထိုကာလအတွင်း ထယ်မထိုးပါက မြေရဲ့အဏုဇီဝသက်ရှိများပွားများလာပြီး mycorrhiza မှိုများ၊ denitrifying ဘက်တီရီးယားများပါ တိုးလာတဲ့အတွက် သီးနှံစိုက်တဲ့အချိန်ရောက်ပါက အာဟာရဓာတ် များကို ပိုတိုးရရှိစေတဲ့အပြင် မြေရဲ့ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုတိုးစေပြီး နိုက်ထရိုဂျင်အငွေ့အဖြစ်ပြောင်းလဲဆုံးရှုံးမှုကို လျော့ကျစေပါတယ်။

ထိုသို့မဟုတ်ပဲ ထယ်ထိုးပါက မြေပေါ်အကာအကွယ်မဲ့ခြင်းကြောင့် အဏုဇီဝသက်ရှိများကို အလွယ်တကူသေစေနိုင်ပါတယ်။

၆. မြေဆီလွှာတိုက်စားခြင်း လျော့ချပေးနိုင်တာကတော့ သူရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ မြေလှပ်တဲ့အလေ့အကျင့်ကို နေရာတိုင်းမှာပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ ကိုယ်က မြေကို ရာသီအလိုက် အလွတ်မထားနိုင်လျှင်တောင်မှ သီးနှံကို ဘောင်များနဲ့ စိုက်တဲ့အခါ လမ်းနေရာတစ်လှည့် စိုက်၊ ဘောင်နေရာတစ်လှည့်စိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်၍ မြေလှပ်နိုင်ပါသေးတယ်။ မလိုအပ်ပဲ ထယ်ထိုးထွှန်မွှေခြင်းများ မပြုလုပ်ဖို့လဲ တိုက်တွန်းလိုက်ပါရစေ။

Reference --

Fallow effects on Soil (2011) Journal

University of Nebraska - Lincoln

Authors - Dacid C.Nielsen & Francisco J. Calderón

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မြေလှပ်ခြင်းရဲ့အကြောင်းတရား အပိုင်း(၁) ကို အောက်ပါလင့်တွင် ဖတ်ရှု့နိုင်ပါသည်

သီးနှံတစ်ရာသီနှင့် တစ်ရာသီကြား မြေလှပ်ပေးရတဲ့အကြောင်းတရားများ

East West Seed Myanmar ကြော်ငြာ

မျိုးစေ့မမှန် ပင် မသန် ဆိုတဲ့စကားနဲ့ အညီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ ဦးကြီးတို့ အနေနဲ့ မဝယ်ခင် မစိုက်ခင် ဘာသီးနှံကို စိုက်မလဲ ဘယ်မျိုးကို ဝယ်မလဲဆိုတာက အဓိက စဥ်းစားရမယ့် အချက်ပါ...ရွေးချယ်မှု မှန်ကန်မှ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပြီး အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ သီးနှံများ ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်...အပူပိုင်းဟင်းသီးဟင်းရွက် မျိုးစေ့ လောကမှာ ကမ္ဘာ့ အဆင့် (၁)အဖြစ် ရပ်တည်နေတဲ့ East-West Seed မြားနီမျိုးစေ့ကုမ္ပဏီကတော့ အရည်အသွေးအာမခံချက်အပြည့်ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်...မစိုက်ခင် မဝယ်ခင် မျိုးရွေးချယ်မှု မှန်ကန်စိတ်ချရအောင် မြားနီမျိုးစေ့ မှ အရည်အသွေးမြင့် အောက်ပါမျိုးများနဲ့ မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်ဗျာ