ခရမ်းချဉ်ကို စနစ်တကျအစာကျွေးနည်း

ယနေ့ကမ္ဘာ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နယ်ပယ်တွင် ခရမ်းချဉ်မှာအဆင့်(၁)တွင် ရှိနေပါသည်။ လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ်အနည်းကပင် အဆိပ်ပင်ဟု ယူဆထားသော ခရမ်းချဉ်ပင်သည် အလွန်အံ့ဘွယ်ကောင်းလှပါသည်။

ခရမ်းချဉ်ပင်၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ ဟိုက်ကိုပါစီယမ် အက်စကူလင်တမ် (Hycopersion esculentum) ဖြစ်သည်။ မူရင်းဒေသမှာ တောင်အမေရိကတိုက် အနောက်တောင်ဘက်ခြမ်း အီကွေဒေါ်နိုင်ငံနှင့် ပီရူးနိုင်ငံများဖြစ်သည်။ သို့သော် ယနေ့ကမ္ဘာအရပ်ရပ်သို့ ပြန့်နှံ့ခဲ့သော ခရမ်းချဉ်မျိုးမှာ မက်စီကိုနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ပြန့်နှံ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥရောပနိုင်ငံများ တွင် အီတလီနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ပြန့်နှံ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ခရမ်းချဉ်ကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ကျယ်ပြန့်စွာ စိုက်ပျိုးစားသုံးခဲ့သည်မှာ နှစ်တစ်ရာကျော်ရုံသာရှိသေးသည်။ ခရမ်းချဉ်မှာ အာလူး၊ ငရုတ်၊ ဆေးရွက်ကြီး၊ ခရမ်း စသည့်အပင်များနှင့် မျိုးရင်းတစ်ခု တည်းမှ ဖြစ်သည်။

ခရမ်းချဉ်ကို အပူပိုင်းဒေသနှင့် သမပိုင်းဒေသများစွာတွင် စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိသည်။ ခရမ်းချဉ်စိုက်ပျိုးရာတွင် အဓိကလိုအပ် ချက်(၃)ခုမှာ-

၁။ နေရောင်ခြည် လုံလောက်စွာ ရရှိသောနေရာဖြစ်ရမည်။ တစ်နှစ်တာကာလအတွင်း နေရောင်ခြည်ရရှိသော နာရီပေါင်း (၂၆၀၀) မှ (၃၆၀၀) ရရှိရန်လိုအပ်သည်။ 

၂။ နေ့အပူချိန်နှင့် ညအပူချိန် ကွာခြားရန်လိုအပ်သည်။

၃။ လေထုထဲတွင် စိုထိုင်းဆ နည်းရန် လိုအပ်သည်။

ထိုဖော်ပြပါ အချက်(၃)ချက် ရရှိပါက ခရမ်းချဉ်၏ ကြီးထွားခြင်းနှင့် အထွက်နှုန်းကို အထောက်အကူ ပြုစေမည်ဖြစ် သည်။ ခရမ်းချဉ် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာတွင် အစာကျွေးခြင်းမှာ (၂၀၀၇) ခုနှစ်က ပညာရှင်ရောဘတ်(စ်) ဖော်ပြခဲ့သော မှန် (၄) မှန်  four rights နည်းဖြင့် ဖော်ပြပါမည်။

မှန်(၄)မှန်ဆိုသည်မှာ-

(၁) မြေသြဇာအချိုးအစားမှန်ခြင်း(The right sources)

(၂) ပမာဏမှန်ခြင်း(The right rate)

(၃) အချိန်မှန်ခြင်း( The right time)

(၄) နေရာမှန်ခြင်း(The right place)

၁။ ခရမ်းချဉ် အကောင်းဆုံး ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးရန်အတွက် ဓာတ်မြေဇာနှင့်သဘာဝ မြေသြဇာနှစ်မျိုးလုံးကို ပြိုင်တူ အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပေသည်။ သဘာဝမြေသြဇာတွင် သစ်ဆွေးမြေ (မြေဆွေး)(compost) ကို အလေးထား အသုံးပြုရန် လိုအပ် သည်။ အကောင်းဆုံးရလဒ် ရရှိရန် ဟြူးမစ်အက်စစ်(Humid Acid) ကိုလည်းအသုံးပြုနိုင်သည်။ 

နိုက်ထရိုဂျင် မြေသြဇာသည် ခရမ်းချဉ်ပင်၏ ပင်ပိုင်းကြီးထွားရန်အတွက်သာမက အသီးများပုံမှန် ဖွံ့ဖြိုးရန်အတွက် အထူး အရေးကြီးသည်။ နိုက်ထရိုဂျင် မြေသြဇာများကို အသုံးပြုရာတွင် အမိုးနီးယမ်း ammonium ရော၊ နိုက်ထရိတ်ကိုပါ ရောစပ်အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပေသည်။ ထိုမြေသြဇာတစ်မျိုးတည်း အသုံးပြုခြင်းထက် ထိုနှစ်မျိုးစလုံးကို ရောစပ် အသုံးပြု ခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောရလဒ်ကို ရရှိစေသည်။ ဤသို့အသုံးပြုရာတွင်လည်း အမိုးနီးယမ်းနိုက်ထရိတ်ထက် ပိုသုံးရန် လိုအပ်သည်။ 

ဖော့ဖရပ် (စ) ခေါ် မီးစုန်းမြေသြဇာများကို လိင်ပိုင်းအင်္ဂါများ ကြီးထွားချိန်ဖြစ်သော ပန်းပွင့်ချိန်၊ အသီးဖွံ့ဖြိုးချိန်သာမက အပင်စစိုက်ချိန်ကပင် အသုံးပြုရန်လိုအပ်သည်။ ခရမ်းချဉ်အစေ့မှ အညှောင့်ပေါက်ပြီး (၁၄) ရက်မတိုင်မီကပင် အာနိသင် ပြ မြန်သော Quick Action ဖော့စဖိတ် မြေသြဇာများ အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။ အပင်ငယ်အတွက် လိုအပ်သော စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကို ထောက်ပံ့ရန်နှင့် ပျိုးပင်ငယ်မှ အမြစ်များ ကောင်းမွန်စွာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးရန်လိုအပ်၍ ဖြစ်သည်။ 

ခရမ်းချဉ်ပင်များ အဟာရစားသုံးရာတွင် သာမာန်အခြားအပင်များနှင့် မတူသောပုံစံရှိနေပါသည်။ အန်ပီကေ ဟုခေါ်သော နိုင်ထရိုဂျင် N၊ ဖော့ဖရပ်(စ)ခေါ် pနှင့် ပိုတက် ခေါ် K စားသုံးမှုအချိုးမှာ ၉:၁:၁၀ ဖြစ်ပါသည်။ ဤအဓိက အဟာရ (၃) မျိုး စားသုံးရာတွင် ပိုတက်စီယမ်မှာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ ပိုတက်စီယမ်သည် အပင်၏ ကျန်းမာ ရေးအတွက် အရေးကြီးသည်။ ခရမ်းချဉ်ပင်ကို ကျန်းမာကြံ့ခိုင်စေသဖြင့် ရေဂါပိုးမွှားကျရောက်မှုကို အကာအကွယ်ပေး သည်။ အသီးပုတ်ခြင်းကို လျော့နည်းစေသည်။ ပိုတက်စီယမ်သည် ခရမ်းချဉ်ပင်၏ အရည်အသွေးကို ကောင်းမွန်စေ သည်။ အသီးအသားတင်ခြင်း၊ အသီးရင့်မှည့်ချိန်တွင် ကျန်ရှိသေးသည့် ပွင့်ချပ်ဘုံ (Calyx) ကို လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် ရှိနေစေသည်။ ဤလက္ခဏာသည် အသီးလတ်ဆတ်မှုကို ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ ပိုတက်စီယမ်သည် အသီး၏အရောင်နှင့် ဘီတာမင်စီကဲ့သို့ အရေးပါသော အရည်အသွေးကောင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အရည်အသွေးကောင်းမွန်ခြင်း၊ စျေးကွက် တွင် တာရှည်ခံခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

ပိုတက်စီယမ်ဓာတ်မြေသြဇာများကို အသုံးပြုရာတွင် စျေးနှုန်းအသက်အသာဆုံးဖြစ်သော ပိုတက်စီယမ်ကလိုရိုဒ် KCL မှာ ခရမ်းချဉ်ပင်များအတွက် အကောင်းဆုံး ပိုတက်မြေသြဇာဖြစ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တခြားသော ပိုတက်စီယမ် မြေ သြဇာများဖြစ်သော ပိုတက်စီယမ်နိုက်ထရိတ် (Kno3)၊ ပိုတက်စီယမ်ဆာလဖိတ် ( K2SO4)၊ မိုနိုပိုတက်စီယမ် ဖော့စ ဖိတ် (KH2PO4) (MAP)၊ ဒိုင်ပိုတက်စီယမ် ဖော့စဖိတ် (K2HPO4)  ပိုကောင်းသည့် သဘာဝမြေသြဇာများတွင် လင်းနို့ ချေး၊ ထင်းပြာများကိုလည်း အသုံးပြုကြသည်။

ခရမ်းချဉ်ပင်အတွက် လိုအပ်သော မြေသြဇာပမာဏ

သုတေသီပညာရှင်များ၏ လေ့လာချက်အရ  ခရမ်းချဉ်ပင်အတွက် လိုအပ်သော အင်-ပီ-ကေ (NPK) မြေသြဇာပမာဏ မှာ စိုက်ခင်းတစ်ဟက်တာ (၂.၄၇ဧက) အတွက် အသီးအလေးချိန် (၆၂၃၀) ကီလိုရရှိရန် လိုအပ်သော အဟာရများ၏ အချိုးမှာ (NPK အချိုး) နိုက်ထရိုဂျင် N 285 ကီလို၊ ဖော့ဖရပ်(စ်) P2O3 ၃၁ ကီလို နှင့် ပိုတက်  K2O  ၂၉၀ ကီလို ဖြစ်သည်။ ယခင် ခရမ်းချဉ်စိုက်ပျိုးသူများမူကား စိုက်ခင်းတစ်ဟက်တာတွင် နိုက်ထရိုဂျင်    ၁၇၉ ကီလို၊ ဖော့ဖရပ်(စ)     ၁၀၈ ကီလို နှင့် ပိုတက် K2O CO အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

၃။ခရမ်းချဉ်ပင်အတွက် မြေသြဇာအသုံးပြုရမည့်အချိန်

ခရမ်းချဉ်ပင်သည် တခြားသော သီးနှံအများစုနှင့်မတူသော အစာစားသုံးသည့်ပုံစံရှိနေသည်။ အသက်ငယ်စဉ် ပန်းမပွင့်မီ ကာလတွင် အစာနှုန်းနည်းပြီး အသီးဖွံ့ဖြိုးချိန်မှ ခူးဆွတ်ချိန်ထိ အစာစားနှုန်းမြင့်သည်။ ထိုကြောင့်စိုက်ပျိုးသူအနေနဲ့ ခရမ်းချဉ်ပင်များကို အစားကျွေးရာတွင် ယင်း၏အစာလိုအပ်ချက်နှင့်ကိုက်၍ အစားကျွေးရန် အထူးသတိပြုရမည်။

ယခင် ခရမ်းချဉ်စိုက်သူများက မြေပြင်ချိန်တွင် အသုံးပြုမည့်နိုက်ထရိုဂျင် မြေသြဇာ၏ (၆၀) မှ (၈၀) ရာခိုင်နှုန်းအထိ အသုံးပြုကြသည်။  ပိုတက်စီယမ်ကိုလည်း (၆၁) မှ (၇၄) ရာခိုင်နှုန်းအထိ အသုံးပြုကြသည်။ သုတေသီပညာရှင်များ၏ နောက်ဆုံး လေ့လာချက်တွင် ခရမ်းချဉ်ပင်ကို ကြီးထွားမှု အဆင့်(၄) ဆင့်သတ်မှတ်၍  အစားကျွေးကြသည်။ ပထမ အဆင့်ဖြစ်သော အပင်ငယ်စဉ်အဆင့် seedling တွင် မြေသြဇာ၏ (၇.၇) ရာခိုင်နှုန်းသာအသုံးပြုကြသည်။ ဒုတိယ အဆင့်ဖြစ်သော ပန်းပွင့်ချိန် flowering ကာလတွင် (၂၇.၄) ရာခိုင်နှုန်း အသုံးပြုသည်။ တတိယအဆင့်ဖြစ်သော အသီး တင်ချိန် fruit setting ကာလတွင် (၂၅.၂)ရာနှုန်းအသုံးပြုပြီး နောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သော ရင့်ချိန်မှ ခူးဆွတ်ချိန် fruit later growth state and  harvesting တွင် (၃၂..၃) ရာနှုန်းအသုံးပြုသည်။ အချို့သော ခေတ်မီစိုက်ပျိုးသူများက မြေသြဇာ၏ ၉၀ ရာနှုန်းကို ပန်းပွင့်ချိန်လွန်မှ အသုံးပြုကြသည်။ သို့သော် ပန်းမပွင့်မီ ပင်ပိုင်းကြီးထွားမှု ကောင်းစွာဖြစ်ရန် လည်း လိုအပ်သည်။ သို့မှသာ နောင်အသီးအထွက်နှုန်း ကောင်းစွာရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ခရမ်းချဉ်ပင်ကို နှောင်းပိုင်း အစာများများကျွေးရသကဲ့သို့ ထိုအစာများကို စုပ်ယူစားသုံးနိုင်ရန် လိုအပ်သောရေ ပေးရန် လည်း အထူးလိုအပ်သည်။ သာမာန်အခြားသီးနှံများကဲ့သို့ နှောင်းပိုင်းကာလ ရေပြတ်၍မရနိုင်ပါ။ အသီးများ ပုံမှန်ကြီးထွား ဖွံ့ဖြိုးရန်မှာ မြေသြဇာသာမက ရေအလုံအလောက် ရရှိရန်လိုအပ်သည်။ အတန်းလိုက်စိုက်သော အပင်များ၏ အရင်းတွင် ရေငွေ့များထိန်းရန် မြေဖုံး (mulch) များအသုံးပြုရန်လိုအပ်သည်။ အများအားဖြင့် ပလက်စတစ်များကို မြေဖုံးအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ မြေဆီလွှာအတွင်း အနက် (၃၀) စင်တီမီတာအထိ အစိုဓာတ်ရှိနေရန် လိုအပ်သည်။ ပလက်စတစ်များ အောက်တွင် ရေကို(၂)ပတ်(၁)ကြိမ်ပေးရန် လိုအပ်သည်။ 

၄။ ခရမ်းချဉ်ပင်များအတွက် မြေသြဇာပေးရမည့်နေရာ 

ခရမ်းချဉ်ပင်ကို မြေသြဇာကျွေးရာတွင် အဓိကအားဖြင့် မြေဆီလွှာတွင်သာ ကျွေးရန်လိုအပ်သည်။ ခရမ်းချဉ်ပင်၏ အမြစ်များသည် မြေဆီလွှာအတွင်းအနက် (၆၀) စင်တီမီတာ အထိ စိုက်ဝင်နိုင်သည်။ အရွက်များမှာ အမွှေးကလေးများနှင့် အကြိတ်များရှိနေခြင်းကြောင့် အရွက်ဖြန်းမြေသြဇာ အသုံးပြုရန်ကောင်းသော အခြေအနေ မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် မြေဆီလွှာအတွင်း ရေမြုပ်အောင်ကုမပေးရဘဲ အတွင်းပိုင်းနေရာ၌ ရေမပြတ်အောင် ပြုလုပ်ပေးရန် လိုအပ်သည်။ အကယ်၍ အလင်းမဝင်နိုင်သော ပလက်စတစ်အမဲရောင်များကို အသုံးပြုပါ။ သိုလှောင်သော၊ အစာရှိသော၊ ရေရသော၊ လေရှိသော နေရာဆီသို့ အမြစ်များ များစွာရောက်ရှိလာပြီး အစာကို ကောင်းစွာစားသုံးမည်ဖြစ်သည်။

အခြားသောအရေးကြီးကိစ္စများ

၁။ ကိုင်းဖဲ့ခြင်း pruning

ခရမ်းချဉ်ပင်တွင် မလိုအပ်သော အကိုင်းများရှိနေခြင်းကြောင့် အပင်အတွင်း လေဝင်လေထွက် မကောင်းစေခြင်း၊ နေရောင်ခြည် ဝင်ရောက်မှုကို ထိခိုက်ပြီး အလင်းမှီစုအစာချက်ခြင်းကို လျော့နည်းစေရာမှ နောက်ဆုံး အသီး၏ အထွက် နှုန်းနှင့် အရည်အသွေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ရေဂါနှင့်ပိုးမွှားများ ခိုအောင်ခြင်းကိုလည်း ဖြစ်စေလာနိုင်သည်။ မလိုအပ် သော အကိုင်းများဖယ်ရှားပစ်ခြင်းဖြင့် အလုပ်လုပ်သော အခြားအင်္ဂါများ အဟာရ ပိုမိုရရှိစေသည်။

ထို့ကြောင့် သာမာန်စိုက်ပျိုးသူများ ကိုင်းဖယ်လေ့မရှိသော်လည်း ခေတ်မီစိုက်နည်းစနစ်တွင် ကိုင်းပယ်ရန်လိုအပ်သည်။။

၂။ ဇီဝနှိုးဆွပစ္စည်းများနှင့်ဟော်မုန်းများ biostimulants and plant growth regulation

ခရမ်းချဉ်ပင်၏ လိုအပ်သောနေ့အပူချိန်မှာ (၂၁) မှ (၃၀) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ဖြစ်ပြီး ညအပူချိန်မှာ (၁၅) မှ (၂၀) ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် လိုအပ်သည်။ အပူချိန် အလင်းရောင်ကဲ့သို့ ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကို အကောင်းဆုံး မပံ့ပိုးနိုင်သော အခြေအနေမျိုးတွင် ဇီဝနှိုးဆွပစ္စည်းများနှင့် သင့်တော်ရာဟော်မုန်းများကို အသုံးပြုပေးခြင်းအားဖြင့် ထိုအခက်အခဲများကို ကျော်လွှားနိုင်ပါသည်။ အများအားဖြင့် အတော်နစ် Atonik၊ လစ်တိုစင် Litosen ကဲ့သို့သော နှိုးဆွပစ္စည်းများ၊ အင်အေအေ N.A.A ဂျစ်ဗရယ်လစ်အက်စစ် Gibberellic Acid ကဲ့သို့ ဟော်မုန်းများကိုသာ အသုံးများပေသည်။

၃။ ကယ်လ်စီယမ်နှင့်ဘိုရွန် calcium and boron

အသီးများဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ကယ်လ်စီယမ် များစွာလိုအပ်သည်။ သို့သော် ကယ်လ်စီယမ်မှာ အပင်အတွင်း ရောက်ရှိပြီးသည့် အချိန်တွင် တစ်နေရာမှတစ်နေရာသို့ ရွှေ့လျားရန် အလွန်ခက်ခဲသည်။ အထူးသဖြင့် အဝေးဆုံးနေရာများဖြစ်သော ရွက်နုများ၊ ဖျားဖူးများ၊ အသီးနံရံများဆီသို့ ရောက်ရန် အလွန်ခဲယဉ်းသည်။ အသီးများဆီသို့ ကယ်လ်စီယမ်လုံလောက်စွာ မရောက်ရှိသည့်အခါ သီးပုပ်ရောဂါ blocosum end rot ဖြစ်ရသည်။ ဘိုရွန်မှာကယ်လ်စီယမ်ကို သယ်ဆောင်သောဒြပ်စင် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကယ်လ်စီယမ်များ အပင်တွင်းရွေ့လျားနိုင်ရန် ဘိုရွန်လိုအပ်သည်။ ဘိုရွန်များသွားပါက အဆိပ်သင့်စေသောကြောင့် အနည်းငယ်သာ အသုံးပြုရသည်။ အသုံးပြုရသော ကယ်လ်စီယမ် ဘိုရွန် အချိုး calcium boron ratio မှာ (၁၂၀၀) ဖြစ်သည်။ ကယ်လ်စီယမ် ကာဘွန်နိတ်  CaCO3 ကို နိုက်ထရိတ် အက်စစ် HNO3 နှင့် ဓာတ်ပြုပြီး ကယ်လ်စီယမ် နိုက်ထရိတ် calcium nitrate ပြုလုပ်ရာတွင် ဘိုရွန်ကိုအနည်းငယ်ထည့်၍ ဓာတ်ပြုရသည်။ ကယ်လ်စီယမ် နိုက်ထရိတ်မှာ အလွန်ကောင်းသော မြေသြဇာဖြစ်သော်လည်း အစိုပြန် (ပို) လွယ်သောကြောင့် ဓာတ်ဆားအဖြစ်ရရှိရန် မလွယ်ကူပါ။ အရည်အဖြစ်နှင့်ပင် အသုံးပြုရသည်။

၄။ ပီအိတ်ခ်ျ ph

ခရမ်းချဉ်အတွက် သင့်တော်သော ပီအိတ်ခ်ျ pH မှာ (၅.၅) မှ (၇.၀) ဖြစ်သည်။

ဦးဖရက်သိန်းဖေ

Greenovator ကြော်ငြာ

သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဍ္ဎနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်