နီမတုတ်

   နီမတုတ်ကတော့ နာမည်နည်းနည်းရစပြုနေပါပြီနော်။ တစ်ချို့နေရာတွေမှာ အရမ်းနာမည်ကြီးနေပါပြီ။ သူကမြေကြီးထဲမှာနေပြီးတော့ အပင်တွေကိုတိုက်ခိုက်တယ်။ ရောဂါတွေကိုဖြစ်စေနိုင်တယ်။ သူတိုက်ခိုက်လိုက်လို့ အပင်တွေက ညိုးကျပြီး သေသွားတာမျိုးလည်းမဟုတ်ဘူး။ ပုံမှန်လိုပဲ။ ပြတဲ့လက္ခဏာတွေကလည်း အာဟာရချို့တဲ့တာကြောင့်ပဲဖြစ်သလိုလိုတွေ၊ အပူချိန်များလို့ပဲ ညိုးနေသလိုလိုတွေဖြစ်တာဆိုတော့ နည်းနည်းခွဲရခက်တယ်။ 

နီမတုတ် ဘယ်နှမျိုးလောက်ရှိသလဲ

    ရှိတာပေါ့။ နီမတုတ်တွေလို့ဆိုလိုက်ရင် လူတွေကိုအကျိုးပြုတဲ့ နီမတုတ်တွေလည်းရှိတယ်။ ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ နီမတုတ်တွေလည်းရှိတယ်။ ခုကတော့ ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ နီမတုတ်တွေအကြောင်း ပြောကြစို့။

မြစ်ဖုနီမတုတ်

   မြစ်ဖုနီမတုတ်တွေဟာဆိုရင် အတိုက်ခိုက်ဆုံး နီမတုတ်တွေထဲက တစ်မျိုးပါပဲ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ဆိုရင် မြစ်ဖုကိုဖြစ်စေတဲ့ နီမတုတ်မျိုးစိတ်ပေါင်းက နှစ်ထောင်ကျော်တောင်ရှိပါတယ်။ အပင်အမြစ်တွေထဲကို အကောင်ငယ်လေးတွေက ဝင်သွားတယ်။ ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြတယ်။ အဲ့တော့ အမြစ်တွေက အဖုတွေဖြစ်လာတယ်။ မလိုအပ်ပဲ အမြစ်တွေက ပိုပြီးတော့ ပွားများလာပါတယ်။ အာလူးလိုမျိုး၊ ခါကြက်ဥလိုအပင်မျိုးတွေဆိုရင် မြစ်ဖုနီမတုတ်တွေကြောင့်မို့ ဈေးကွက်ထဲကိုမဝင်တဲ့ အသီးအနှံတွေဖြစ်သွားကြပါတယ်။ အကောင်ငယ်လေးတွေကနေ အကောင်လေးတွေကြီးလာပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ဥတွေဥတယ်။ မြေကြီးထဲမှာလည်း ဥတွေဥပြီးတော့ တစ်ခြားအပင်တွေကအမြစ်တွေကို ထပ်ပြီးတော့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။ 

   မြစ်ဖုနီမတုတ်ကျရောက်ခံရတဲ့ အပင်တွေက မြစ်ဖုတွေကြောင့် ရေနဲ့ အာဟာရတွေကို ပြတ်လပ်သွားပါတယ်။ အမြစ်တွေက ထိုးဖောက်ခံရတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ရောဂါပိုးမွှားတွေ ဘက်တီးရီးယားတွေ၊ မှိုတွေ စတာတွေ ထပ်ဝင်နိုင်ပါသေးတယ်။ အဲ့လိုနီမတုတ်တွေက သက်တမ်းနည်းနည်းကြာတဲ့ အပင်တွေစိုက်ထားရင် သူတို့ကြိုက်ပါတယ်။ သဲနည်းနည်းဆန်တဲ့မြေတွေကို သူတို့ကြိုက်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အပင်တွေက ရေနဲ့အာဟာရတွေကို ရဖို့ခက်ခဲတဲ့ အပင်တွေဆိုရင် သူတို့ဝင်ဖို့ ပိုလွယ်ပါတယ်။ 

မြစ်ပုတ်နီမတုတ်

    သူကတော့ နှင်းဆီတွေ၊ သီးပင်တွေနဲ့ နှံစားသီးနှံတွေမှာကျရောက်တဲ့ နီမတုတ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့က အမြစ်တွေထဲကို သူတို့ရဲ့ စတိုင်းလက်စ်လို့ခေါ်တဲ့ ပါးစပ်ထဲက အချွန်လေးကိုသုံးပြီးတော့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပါတယ်။ နောက် အမြစ်ဆဲလ်တွေထဲမှာ လျှောက်သွားတယ်။ ပြီးတော့ အပင်တွေဆီကနေ အာဟာရတွေကို စုပ်ယူစားသုံးတယ်။ သူတို့ ပြန်ထုတ်တဲ့ အရာတွေကြောင့်မို့ အပင်ဆဲလ်တွေက သေသွားတဲ့အပြင်ကို သူတို့က ဥတွေဥထားခဲ့ပါသေးတယ်။ 

    သူတို့ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လိုက်တဲ့ အပေါက်လေးတွေကနေ ညိုမဲပြီး အကွက်လေးတွေဖြစ်သွားပါတယ်။ အဲ့လို အကွက် အပေါက်လေးတွေကနေ တစ်ဖြည်းဖြည်း ညိုမဲပြီး ပုပ်လာတာပါ။ သူတို့ထိုးဖောက်ခံရတဲ့ အပင်အမြစ်တွေအကုန်လုံး အဲ့လို ပုပ်ကုန်ပါတယ်။ အာဟာရနဲ့ ရေတွေ ပြတ်တောက်ကုန်ပါတယ်။ အဲ့လိုဆိုတော့ မြေပေါ်ပိုင်းကအပင်တွေလည်း အားနည်းလာပါတယ်။ အပင်တွေ သေကုန်ပါတယ်။ မြေကြီးမှာ ဘာမှမစိုက်ဘူး။ ခြောက်နေတယ်ဆိုရင် နီမတုတ်တွေကလည်း လှုပ်ရှားမှုမရှိတော့ပဲနဲ့ အမြစ်ဟောင်းတွေထဲမှာ အောင်းနေကြပါတယ်။ အစိုဓာတ်လေးရလာရင် အပင်အမြစ်လေးတွေလည်း ရှိလာတယ်ဆိုရင် သူတို့တွေ ပြန်ပြီးတော့ လှုပ်ရှားလာကြတယ်။ နောက်ထပ်အပင်တွေကို စားသုံးကြတယ်။ 

ဘာကြောင့်ဖြစ်သလဲ

    အပင်တွေမှာ ကပ်ပါးပြုပြီးတော့နေထိုင်ကြတဲ့ နီမတုတ်တွေက မြေကြီးကနေတစ်ဆင့်၊ ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ ပြောင်းရွေ့စိုက်တဲ့ အပင်တွေကနေတစ်ဆင့်သော်လည်းကောင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ပါတယ်။ တစ်ခါလောက် မြေကြီးထဲမှာရောက်သွားတယ်ဆိုရင် ပြန်ထုတ်ဖို့က ခက်ခဲသွားပါတယ်။ အပင်တွေကို မတိုက်ခိုက်အောင်ပဲ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ လုံးဝပြုတ်သွားအောင်လုပ်ဖို့က ခက်မှာပါ။  အဖြေတွေတော့ရှိပါတယ်။ 

ထွန်းဝင်းကျော်

https://www.agric.wa.gov.au/nematodes/nematodes?page=0%2C3

Greenovator ကြော်ငြာ

သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဍ္ဎနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်