ဆိတ်မွေးမြူရေး

မြန်မာဆိတ်မျိုးများ

ထိန်စမ်းမျိုး

   မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ပုပ္ပါးနယ်တစ်ဝိုက်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ချောက်မြို့နယ်၊ နတ်မောက်မြို့နယ်များတွင် မွေးမြူလေ့ရှိသည်။  

- အလုံးအရပ် ထွားကျိုင်းသည်။

- ကိုယ်လုံးဖြူ၍ ဦးခေါင်းမည်းသည်။

- နှာခေါင်းပိုင်း အမွေးဖြူတတ်သည်။

- မုတ်ဆိတ်ဖားပြီး နာရွက်ရှည်၍ တွဲလောင်းကျသည်။

- ဦးချိုနောက်ဖက်လန်သည်။

- ပျမ်းမျှကိုယ်အလေးချိန် အထီး - ၅၀ ကီလို (၃၇ ပိဿာ)၊ အမ – ၂၉ ကီလို (၂၀ ပိဿာ)

ဂျိတ်နီမျိုး

   မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး တံတားဦး၊ စဉ့်ကိုင်၊ ကျောက်ဆည်နယ်တွင် မွေးမြူလေ့ရှိသည်။ 

- အရွယ်အစားကြီးမားသည်။

- နီညိုရောင်၊ အုန်းခွံရောင်၊ မန်ကျီးစေ့ရောင် ရှိသည်။

- ကိုယ်အလေးချိန် အထီး ၅၀ ကီလို (၃၇ ပိဿာ)၊ အမ ၄၂ ကီလို(၂၉ ပိဿာ)

ဝေသာလီမျိုး

   မကွေးတိုင်း၊ ပခုက္ကူ၊ ရေစကြို၊ ပေါက်၊ မြိုင်တစ်ဝိုက်တွင် မွေးမြူလေ့ရှိသည်။ 

- အလုံးအထည်သွယ်ပြီး အမွေးရောင်မှာ အညိုရောင်၊ အနက် ဆက်နွယ်သည်။

- ကိုယ်အလေးချိန် အထီး ၃၈ ကီလို (၂၄ ပိဿာ)၊ အမ ၃၁ ကီလို (၁၉ ပိဿာ)

ဆိတ်အကြောင်းသိကောင်းစရာများ

   ဆိတ်မွေးမြူလျှင် ကုန်းမြင့်သော ဆိတ်ခြံ (သို့) စင်တင်မွေးရမည်။

- ဆိတ်သည် ရေစိုခြင်းကို ကြောက်၍ ခြေအေးမခံနိုင်သောသတ္တဝါ ဖြစ်သောကြောင့် မိုးရွာလျှင် ခြံသို့ ပြန်ပြေးလေ့ရှိသည်။

- ဆိတ်ကို လွှတ်ကျောင်းမွေးမြူခြင်းဖြင့် ဇီးပင်၊ ခံပင်၊ ဘောစကိုင်း၊ ပါရာမြက်၊ မြေစာမြက်များကိုစား၍  ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ရရှိပါသည်။

- အစာနု၊ ပဲဖတ်၊ ဝါစေ့ဖတ်၊ နှမ်းဖတ်၊ ဆန်ကွဲ၊ ဖွဲနုနှင့် ဖြည့်စွက်စာကျွေးလျှင် ပိုမိုဖြစ်ထွန်းသည်။

အရွယ်ရောက်ခြင်း

- ဆိတ်မ ၇ လ – ၈ လ

- ဆိတ်ထီး (၁၀) လအရွယ်

- ဆိတ် (၁) အုပ်တွင် ဆိတ်သိုးအကြီး (၁) ကောင်နှင့် (၁) နှစ်သား ဆိတ်သိုးအငယ် (၁) ကောင် လိုအပ်သည်။

- ကျန်ဆိတ်ထီးများအား ( ၇ – ၈ ) လတွင် သင်းကွပ်နိုင်သည်။

- ဆိတ်မ (၄၀) ကောင်လျှင် ဆိတ်သိုး (၁) ကောင်ထားပေးရမည်။

- ဆိတ်မသည် (၁) နှစ် (၂) သား ကျနိုင်သည်။

- ဆိတ်မကြီး (၂ – ၃) သားကျပြီးလျှင် အမွှာမွေးရန် (၅၀) ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်။

- ဆိတ်မကြီး (၁) ကောင်သည် အသက် (၆) နှစ်အတွင်း ဆိတ်သားလေး ၁၀ – ၁၅ ကောင်မွေးသည်။

- ဆိတ်ငယ်လေး အသက် (၃) လကျော်မှ စာကျက်သို့ လွှတ်ကျောင်းနိုင်သည်။

- ဆိတ်မွေးမြူရေးသည် ပူပြင်းခြောက်သွေ့သောဒေသများတွင် ပိုမိုဖြစ်ထွန်းသည်။

- ခွာမညီလျှင် ခွာလှီး၍ ပြုပြင်ပေးရန် လိုအပ်သည်။

ဆိတ်မ၏ မြိုင်သံသရာ

- မြိုင်တစ်ခုနှင့် တစ်ခုကြားကာလ (၁၈ – ၂၁) ရက်

- မြိုင်ကြာချိန် (၂၄ – ၃၆) နာရီ

- မျိုးဥလွတ်ချိန် (၂၁ – ၃၆) နာရီ

မြိုင်သဏ္ဍာန် လက္ခဏာများ

(၁) တရစပ်အော်မြည်ခြင်း

(၂) အမတန်ဆာ ရောင်ခြင်း

(၃) အမတန်ဆာမှ အရိအရွဲကျခြင်း

(၄) အခြားဆိတ်ကို ခွတတ်၍ အခြားဆိတ်ခွလျှင် ငြိမ်နေခြင်း

(၅) အစားစားလိုစိတ်မရှိခြင်း

(၆) နို့ပေးသောဆိတ် နို့လျော့ပေးခြင်း

မျိုးဆိတ်သိုးရွေးချယ်ခြင်း

- ကိုယ်ခန္ဓာထွားကျိုင်းရမည်။

- ရင်ဘက်ကျယ်၍ ဝမ်းဗိုက်ဖွံ့ဖြိုးရမည်။

- ကိုယ်ခန္ဓာဖြောင့်မတ်၍ ခြေချောင်းများ ခိုင်ခန့်သန်စွမ်းရမည်။

- လည်ဂုတ်မွှေးများ ပြောင်လက်ထူထဲရမည်။

- မျိုးပွားအင်္ဂါ ဝှေးစေ့ (၂) လုံးမှာ ညီလာ၍ ကြီးထွားရမည်။ သားလိုက်လိုသောဆန္ဒ ကောင်းရမည်။

- သုတ်ရည်တွင် မူမှန်သုတ်ပိုးများ ရှင်သန်နေရမည်။

မျိုးဆိတ်မရွေးချယ်ခြင်း

- မျိုးဆိတ်မ၏ကိုယ်ခန္ဓာ ထွားကျိုင်းပြီး အချိုးအစားကျရမည်။

- အသားစားဆိတ်မျိုးဖြစ်လျှင် ကိုယ်ခန္ဓာ လေးထောင့်စပ်စပ်ကျပြီး နို့မျိုးဖြစ်လျှင် သပ်ပုံသဏ္ဍာန် အရှေ့ပိုင်းရှူး၍ နောက်ပိုင်းကားရမည်။

- နို့အုံဖွံ့ဖြိုး၍ နို့အုံ မြေကြီးနှင့် တိုက်မနေရ။

- ဆိတ်မသည် အပြုအမူယဉ်ပါးပြီး နို့ပေးကောင်းရမည်။

ဆိတ်မကို သားစပ်ခြင်း

- ဆိတ်မ မြိုင်စတင်ပေါ်ပြီး (၉) နာရီမှ (၂၄) နာရီအတွင်း သားစပ်ရမည်။

သားစပ်နည်းများ

(က) ဆိတ်ကို မျိုးမြှင့်သားစပ်ပေးခြင်း

   ဒေသမျိုးနှင့် ဗီဇအရည်အသွေးမြင့်မားသောမျိုးကို သားစပ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။

(ခ) မျိုးစပ်အချင်းချင်း သားစပ်ပေးခြင်း

    မတူညီသော မျိုးစပ်အချင်းချင်း သားစပ်လျှင် ထူးခြားသော အရည်အသွေးရရှိမည်။

ဆိတ်မ၏ ပဋိသန္ဓေရက် 

   (၁၄၀) ရက်မှ (၁၆၀) ရက် ၊ ပျမ်းမျှ (၁၅၀) ရက် ၊ (၅)လ

ဆိတ်သားငယ်လေးများအား ပြုစုစောင့်ရှောက်ပုံ

- မွေးစဆိတ်သားလေးအား နို့ဦးရည်ကို (၃) ရက် အပြည့်အဝ တိုက်ကျွေးရမည်။

- အအေးမမိစေရန် ပြုစုစောင့်ရှောက်ရမည်။

- သန်ကောင်ရောဂါ၊ ဝမ်းလျောရောဂါ စသည့်ရောဂါများမှ ကာကွယ်ရမည်။

   ဆိတ်မွေးမြူရေးကို အစာကုန်ကျစာရိတ် အနည်းဆုံးနှင့် မွေးမြူနိုင်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနည်းပါးစွာဖြင့် ပြုလုပ်နိုင်ပြီး အချိန်တိုအတွင်း ကောင်ရေးတိုးပွားနိုင်သဖြင့် ဝင်ငွေရရှိမှု လျင်မြန်ပါသည်။

   ဆိတ်နို့သည် အဆီနည်းပြီး ကလေးငယ်များ သက်ကြီးရွယ်အိုများအတွက် အစာကြေလွယ်၍ အာဟာရဖြစ်စေပါသည်။

   ဆိတ်မ သားမွေးပြီးလျှင် နောက် (၁) သားစပ်ခြင်းဖြင့် ၁ နှစ်အတွင်း ၂ သားပေါက်နိုင်၍ ဆိတ်မွေးမြူရေး အောင်မြင်မည်ဖြစ်သည်။

ကူးစက်ရောဂါများကာကွယ်ခြင်း

ဆိတ်တွင်ဖြစ်တတ်သော ကူးစက်မြန်ရောဂါများဖြစ်သည့် လည်ချောင်းကွဲရောဂါ၊ ခွာနာလလျှာနာရောဂါ၊ ဝဲရောဂါ၊ ဒေါင့်သန့်ရောဂါများကို ကြိုတင်ကာကွယ်ပါ။

မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာန