စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန၊ ဆီထွက်သီးနှံသုတေသနဌာနစုသည် တောင်သူများ၏ ဝင်ငွေတိုးတက်စေရန် ဒေသ၊ ရေမြေ၊ ရာသီဥတုနှင့်ကိုက်ညီသည့် အရည်အသွေးကောင်း ဆီထွက်သီးနှံ မျိုးကောင်းမျိုးသစ်များနှင့် စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန် မျှော်မှန်းချက်ဖြင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ၊ မြေပဲသီးနှံသုတေသနဖြစ်သည့် မြေပဲမျိုးများ၏ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တို့ အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်မှုနှင့် အထွက်နှုန်းတည်ငြိမ်မှုကို လေ့လာခြင်း သုတေသနစမ်းသပ်ကွက်သည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။
အဆိုပါသုတေသနသည် စမ်းသပ်သော ဒေသအသီးသီး (Environment) တွင် မြေပဲ မျိုးကွဲများ (Genotype) ၏ အထွက်နှုန်း ကောင်းမွန်ခြင်း၊ ဒေသကိုလိုက်၍ အထွက်အကောင်းဆုံးပေးနိုင်သော မျိုးများနှင့် ဒေသအားလုံးတွင် တည်ငြိမ်သည့် အထွက်ပေးစွမ်းနိုင်သော မြေပဲမျိုးများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်သွားရန် ရည်ရွယ်၍ အလားအလာကောင်းသော မြေပဲမျိုး (၁၁) မျိုးနှင့် ဒေသ စံထားမျိုး (၇) မျိုး၊ စုစုပေါင်း (၁၈) မျိုးအား ထပ်ပြုကြိမ် (၃) ကြိမ်နှင့် အာစီဘီ စမ်းသပ်ကွက်ဒီဇိုင်းပုံစံ အသုံးပြုကာ ရေဆင်း၊ တပ်ကုန်း၊ မကွေး၊ ညောင်ဦးနှင့် မြင်းခြံဒေသ (၅) ခု၌ စမ်းသပ် ဆောင်ရွက်ထားခြင်းဖြစ်ကာ၊ ဆီထွက်သီးနှံသုတေသနဌာနစု တာဝန်ခံ ဒေါက်တာခင်မျိုးဝင်းနှင့် သုတေသနလက်ထောက်-၂ ဖြစ်သူ ဒေါ်စိမ်းလဲ့မွန်တို့ ဦးဆောင်၍ သုတေသနပြု ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါသုတေသန စမ်းသပ်ချက်မှ ဒေသအလိုက် မြေပဲစိုက်ပျိုးကြသည့် တောင်သူများအတွက် အထွက် အကောင်းဆုံးမျိုးများ၊ အထွက်တည်ငြိမ်သည့် မြေပဲမျိုးသစ်များ ဖော်ထုတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သောကြောင့် တောင်သူများအတွက် ဝင်ငွေတိုးတက်စေမည့်အပြင်၊ မြေပဲမျိုးများ၏ ဆီအရည်အသွေး၊ ဆီထွက်ရာခိုင်နှုန်း၊ ပရိုတင်းပါဝင်မှုနှင့် မြေပဲမျိုးများအား ရိတ်သိမ်းပြီးချိန်နှင့် သိုလှောင်ချိန်တွင် စားသုံးသူများ၏ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အာဖလာတောင်စင် (Alfatoxin) အဆိပ်ထုတ်သည့် အက်စပါဂျီလက် (Aspergillus sp.) မှို ကျရောက်နိုင်မှုတို့အား စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန လက်အောက်ရှိ (ISO 9001: 2015) အသိအမှတ်ပြု လက်မှတ်ရရှိထားသော ရေအသုံးချရေးသုတေသနဌာနစု ဓါတ်ခွဲခန်းနှင့် အပင်ရောဂါသုတေသနဌာနစု ဓါတ်ခွဲခန်းများတွင်အသီးသီး စစ်ဆေးသွားမည်ဖြစ်ရာ စားသုံးသူများအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိသည့် မြေပဲ မျိုးကောင်း မျိုးသန့် မျိုးသစ်များ ရှာဖွေဖော်ထုတ်ပေးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဆီကြိတ်ဖတ်မှ ရရှိလာသည့် ပဲဖတ်များ၏ အရည်အသွေးများကိုလည်း စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန လက်အောက်ရှိ စပါးဇီဝဥယျာဉ်သုတေသနဌာနစုနှင့် ပူးပေါင်းကာ သုတေသနပြု ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ရာ ကျွဲ၊ နွား တိရိစ္ဆာန်များအတွက်လည်း အရည်အသွေးပြည့်ဝသော ပဲဖတ်များရရှိနိုင်သည့် မြေပဲမျိုးသစ်များ ရရှိလာမည်ဖြစ်ပါသည်။
သို့ဖြစ်ပါ၍ တောင်သူများအတွက် အထွက်ကောင်း၊ အရည်အသွေးကောင်း၊ ဆီထွက်ကောင်းသည့် မြေပဲမျိုးများ ရရှိနိုင်ရုံမျှမက၊ ကျွဲ၊ နွားတိရိစ္ဆာန်များအတွက် အရည်အသွေးပြည့်ဝသည့် ပဲဖတ်များရရှိနိုင်မည့် မြေပဲမျိုးသစ်များ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သောကြာင့် မြေပဲစိုက်တောင်သူများ ဝင်ငွေတိုးစေမည်ဖြစ်ကာ၊ စားသုံးသူများအတွက်လည်း ဘေးကင်းလုံခြုံစိတ်ချရသည့် အရည်အသွေးကောင်း မြေပဲနှင့် မြေပဲတန်ဖိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်များ ရရှိလာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန က သိရှိရသည်။
စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန