သတိပြုစေချင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) (အပိုင်း ၂)

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သော မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီများ (ဆုံဆီ နှင့် စက်ဆီ) တွင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှု ရှိရခြင်းမှာ ဆီကြိတ်သောဆုံ (သို့) စက်များတွင် မှိုပေါက်ပွားမှုများ ရှိနိုင်သလို မြေပဲ၊ နှမ်း တို့တွင်လည်း ထိုမှိုများပါ၀င်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

ငရုတ်သီးမှုန့် ပြုလုပ်ရန်အတွက် ငရုတ်သီးများများ သိုလှောင်ရာတွင် အစိုဓါတ်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး လျော့ ချရန်ဖြစ်သော်လည်း၊ ခြောက်သွားပါက သယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် အသီးများကွဲအက်ကာ အစေ့များ ထွက်ကျကုန်သဖြင့် အလေးချိန်လျော့သွားခြင်း၊ အစိုဓါတ်မရှိသဖြင့် အလေးချိန်လျော့သွားခြင်း စသည် တို့ မဖြစ်စေရန်အတွက် အစိုဓါတ်ကို လိုအပ်သလောက် မလျော့ခြင်းများကြောင့် မှိုပေါက်ပွားမှုကို အား ပေးစေသည်။ ၎င်းမှိုများပါ၀င်သော ငရုတ်သီးများကို အမှုန့်ကြိတ်ပါက အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှု ရှိမည်ဖြစ်သည်။

အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုကို TLC (Thin layer chromatography), HPLC (High Performance Liquid Chromatography) နှင့် ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) စသော ခေတ်မီနည်းပညာများဖြင့် စမ်းသပ်စစ်ဆေးနိုင်သည်။ သို့သော် သီးနှံအစုအပုံများတွင် မှိုနှင့် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုကို စမ်းသပ်ရာတွင် လုံလောက်သော နမူနာနှင့် ကိုယ်စား ပြုနမူနာ ဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ အစားအစာနှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေး((FDA) မှ အစားအစာများတွင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှု သတ်မှတ်ထားသော နှုန်းထားမှာ သန်း ၁၀၀၀ လျှင် ၂၀ (20 ppb) အထိသာ ပါဝင်ရမည် ဖြစ်သည်။ တိရစ္ဆာန်အစားအစာများတွင်မူ သန်း ၁၀၀၀ လျှင် ၃၀၀ (300 ppb) အထိ ခွင့် ပြုထားသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများတွင် အစားအစာ၌ အမြင့်ဆုံးပါ၀င်နိုင်မှု ကန့်သတ်ထားသော နှုန်းထားမှာ သန်း ၁၀၀၀ လျှင် ၄ - ၁၅ (4 to 15 ppb) ဖြစ်သည်။

မရိတ်သိမ်းမီ စိုက်ခင်း၌ပင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ကောင်းမွန်သော စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်းကောင်းများ Good Agricultural Practice (GAP) ကို လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ထုတ်လုပ်နိုင်သော မှိုပေါက်ပွားမှု၊ ပါ၀င်မှုကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

- စိုက်ခင်းမြေကို ကောင်းစွာ ပြုပြင်ပါ။

- သီးနှံပင်ကြွင်းပင်ကျန်များကို ဖျက်ဆီးပစ်ပါ။

- သီးနှံများ အဟာရဓါတ်အပြည့်အစုံရအောင် မြေသြဇာကို လိုအပ်သလိုသုံးပါ။

- သီးနှံများကို အလှည့်ကျစိုက်ပျိုးပါ။

- မှိုနှင့် အင်းဆက်ဖျက်ပိုးများ ခံနိုင်ရည်ရှိသော မျိုးများသုံးစွဲပါ။

- မျိုးစေ့ကို ဟိုမိုင်း၊ ကာဗင်ဒါဇင်၊ ဘီနိုမိုင်း စသောဆေးတို့ဖြင့် လူးနယ်စိုက်ပျိုးပါ။

- အင်းဆက်ဖျက်ပိုးများကို နှိမ်နင်းပါ။

- ရောဂါကျရောက်မှုကို နှိမ်နင်းပါ။

- ခြောက်သွေ့မှုမရှိစေရန် ရေသွင်းဆောင်ရွက်ပါ။

- သီးနှံရင့်မှည့်မှုအဆင့် မှန်ကန်သောအချိန် နှင့် မှန်ကန်သင့်လျော်သော အစိုဓါတ်ရှိချိန်တွင် ခူးဆွတ်ရိတ် သိမ်းပါ။

ရိတ်သိမ်းချိန်နောက်ပိုင်းနှင့် သိုလှောင်ချိန်တွင် အရေးအကြီးဆုံးနှင့် ထိရောက်သော ကာကွယ်နည်းမှာ အစိုဓါတ်ပါ၀င်မှုကို ထိမ်းချုပ်သော နည်းဖြစ်သည်။

အစိုဓါတ် သင့်လျော်သောအချိန်တွင် ရိတ်သိမ်းခြင်း၊ ရိတ်သိမ်းပြီးသီးနှံများအား သိုလှောင်ရာတွင် သတ် မှတ်ထားသော အစိုဓါတ်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် မှိုများပေါက်ပွားမှုနှင့် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ထုတ်လုပ်မှုကို တားဆီးပေးရာတွင် အလွန်အရေးပါသည်။ သိုလှောင်ရာ၌ ပြောင်းအတွက် ၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် လုံခြုံစိတ်ချရသော အစိုဓါတ်သည် ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သော်လည်း မြေပဲ အတွက်မူကား ၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဖြစ်သည်။ ထိုအစိုဓါတ်ကို သိုလှောင်ရာနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် ထိန်းသိမ်းထားရှိရန် လိုအပ်သည်။

အပူချိန် ၁၃ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အောက်တွင် Aspergillus flavus မှိုပေါက်ပွားမှု နှေးကွေးသွားပြီး ၃၇ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် ပေါက်ပွားမှု အမြန်ဆုံးဖြစ်သည်။

ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့် မြေပဲများတွင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င် မှုကို သန်း ၁၀၀၀ လျှင် ၂၀ (၂၀ ppb) အထိသာခွင့်ပြုပြီး စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနအောက်ရှိ သီးနှံကာ ကွယ်ရေးဓါတ်ခွဲခန်းမှ စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ကာ လက်မှတ်များ ထုတ်ပေးလျှက်ရှိသည်။

ဘေးကင်းလုံခြုံစိတ်ချရသော အစားအစာအတွက် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုကို တရား၀င် အတည်ပြု ပြဌာန်းထားခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများတွင် ရောင်းချသော အစားအစာ များတွင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုသည် လွန်စွာနည်းပါးသည်။

အစားအစာများတွင် အဖ်လာတော်ဆင် (Aflatoxin) ပါ၀င်မှုကို သာမာန်မျက်စိဖြင့် ခွဲခြားနိုင်ခြင်း မရှိ သဖြင့် အကောင်းဆုံး ကြိုတင်ကာကွယ်နည်းမှာ အစားအစာများကို သေချာစွာစစ်ဆေးပြီး မှိုတက်သော အသီးအနှံနှင့် အစားအစာများကို စားသုံးခြင်းမပြုဘဲ စွန့်ပစ်ခြင်းပင်ဖြစ်ပေသည်။

Source - သီးနှံကာကွယ်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန