နှမ်း ဆစ်နီမတုတ်ရောဂါ (sesame cyst nematode)

ဆစ်နီမတုတ်ရောဂါက နှမ်းပင်အပြင် ပဲစဉ်းငုံ၊ ပဲလွမ်း စသောပဲအမျိုးမျိုးမှာလည်း ကျရောက်လေ့ရှိပါတယ်။ ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ Heterodera cajani ဖြစ်ပြီး ၎င်း cysts နီမတုတ်တွေက အမြစ်အတွင်းမှာ နေထိုင်စားသောက်ပါတယ်။ နီမတုတ်အမတစ်ကောင်ဟာ ဥပေါင်း (၂၀၀) ကျော်ဉနိုင်ပြီး ၎င်းဥတွေကလည်း နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ အသက်ရှင်နိုင်ပါတယ်။ ဥမှပေါက်လာတဲ့ ဒုတိယအဆင့်သားလောင်းက နှမ်းပင်ရဲအမြစ်ထဲကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်သွားပါတယ်။ အမြစ်ထဲမှာနေထိုင်ပြီး အပင်ရဲ့အစာတွေကို စုပ်ယူစားသောက်ကြပါတယ်။ အကောင်ကြီးအဆင့် ရောက်သွားတဲ့အခါမှာတော့ နီမတုတ်အမတွေဟာ အမြစ်မှာကပ်တွယ်ပြီး ဥတွေဥကြပါတယ်။ မျိုးပွားခြင်းနောက်ဆုံးအဆင့်မှာတော့ နီမတုတ်အမတွေဟာ အမြစ်အပြင်ဘက်တိုးထွက်ပြီး သေဆုံးသွားကြကာ ဥတွေရှိတဲ့ သံပုရာသီးပုံစံ Cysts အိတ်သာ ဆက်လက်ရှင်သန် ကျန်ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဆစ်နီမတုတ်ကျရင် ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေပြသလဲ?

- အရွက်တွေသေးပြီးဝါလာမယ်

- အပွင့်လေးတွေသေးလာမယ်

- သီးထောင့်တည်မှုလျော့ကျကာ သီးထောင့်အရွယ်အစားလည်းသေးလာမယ်

- အမြစ်ကြီးထွားမှုညံ့လာပြီး အပင်ကိုနှုတ်ကြည့်ရင် အမြစ်မှာ အဖြူရောင်(သို့)အညိုရောင်နီမတုတ်တွေ ကပ်နေတာကိုတွေ့ရမယ်

- အပင်တစ်ပင်လုံးပုနေတာကို တွေ့ရပါမယ်

ဘယ်လိုကာကွယ်နှိမ်နင်းကြမလဲ

ဆစ်နီမတုတ်တွေ ကွင်းထဲမှာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးကျရောက်နေရင်တော့ အမြစ်ပြတ်သုတ်သင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူးဗျ။ ဒါ့ကြောင့် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းကို ဦးစားပေးလုပ်သင့်ပါတယ်။

- ရောဂါကင်းစင်ပြီး ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့မျိုးကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးပါ။

- နှံစားသီးနှံများဖြင့် သီးလှည့်စိုက်ပေးပါ။

- မစိုက်ခင်နွေရာသီမှာ စိုက်ခင်းကို ထယ်နက်နက်ထိုးပေးပါ။

- မျိုးစေ့များကို Fensulfothion ဆေးဖြင့် လူးနယ်ပြီးမှ စိုက်ပါ။

- လယ်ယာသုံး ပစ္စည်းကိရိယာတွေကနေတဆင့် နီမတုတ်တွေ ပြန့်နှံ့နိုင်တာမို့ သုံးပြီးရင်သေချာသန့်စင်ပေးပါ။

မှတ်ချက်။ ။ နီမတုတ်အမတွေသေသွားပြီး သံပုရာသီးပုံစံ အညိုရောင်အိတ်က ဥတွေကို ကာကွယ်ပေးထားလို့ ဓာတုဆေးဖျန်းပြီးနှိမ်နင်းလည်း ထိရောက်မှုမရှိလို့ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသာ လုပ်ဆောင်ကြပါဗျ။

ထွန်းရာဇာ

Ref; https://www.plantwise.org/KnowledgeBank/datasheet/27023#ImpactSection

https://nematode.unl.edu/pest7.htm

(ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်)

East West Seed Myanmar ကြော်ငြာ

မျိုးစေ့မမှန် ပင် မသန် ဆိုတဲ့စကားနဲ့ အညီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ ဦးကြီးတို့ အနေနဲ့ မဝယ်ခင် မစိုက်ခင် ဘာသီးနှံကို စိုက်မလဲ ဘယ်မျိုးကို ဝယ်မလဲဆိုတာက အဓိက စဥ်းစားရမယ့် အချက်ပါ...ရွေးချယ်မှု မှန်ကန်မှ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပြီး အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ သီးနှံများ ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်...အပူပိုင်းဟင်းသီးဟင်းရွက် မျိုးစေ့ လောကမှာ ကမ္ဘာ့ အဆင့် (၁)အဖြစ် ရပ်တည်နေတဲ့ East-West Seed မြားနီမျိုးစေ့ကုမ္ပဏီကတော့ အရည်အသွေးအာမခံချက်အပြည့်ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်...မစိုက်ခင် မဝယ်ခင် မျိုးရွေးချယ်မှု မှန်ကန်စိတ်ချရအောင် မြားနီမျိုးစေ့ မှ အရည်အသွေးမြင့် အောက်ပါမျိုးများနဲ့ မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်ဗျာ