ပဲတောင့်ရှည်တွင်ကျရောက်တတ်သော ရောဂါများ(၂)

၅။ အဝါရောင်မိုစိတ်ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ 

ရောဂါလက္ခဏာများ

• ရောဂါသည် ကနဦးတွင် အဝါရောင်ပုံစံရှိပြီး ရွက်ပြားပေါ်တွင် ပြန့်ကျဲသော အစက်များဖြင့် ပျံ့နှံ့နေကာ နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုပါအစက်များသည် တစ်ဖြေးဖြေးကျယ်ပြန့်လာကာ အရွက်များပေါ်တွင် အဝါရောင်အကွက်နှင့် အစိမ်းရောင်အကွက် တစ်လှည့်စီပေါ်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ 
• အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော အရွက်များ လုံး၀အဝါရောင်ပြောင်းသွားသည်။ ရောဂါကျအပင်များ ပုသွားကြကာ အသီးအနည်းငယ်သာတင်သည်။ 
• ဤဗိုင်းရပ်စ်ကို  Bemisia tabaci ယင်ဖြူက သယ်ဆောင်ဖြန့်ဖြူးသည်။ 

ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

• ရက် (၄၀) သားအထက်ရှိ ပဲပင်များတွင် ရောဂါလက္ခဏာတွေ့ပါက နှုတ်ပစ်ပါ။
• အချိန်တိုင်း လက်ခံပေါင်းများကို ဖယ်ရှားပါ။
• နွေရာသီ ထယ်ရေးနက်နက်ထိုးပါ။ 
• မျိုးစေ့တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ကာဘင်ဒါဇင် (Carbendazim) သို့မဟုတ် သိုင်ရမ် (Thiram) ကို ဆေးဘူး/အိတ်ပါ အညွှန်းစာအတိုင်း လူးနယ်စိုက်ပျိုးပါ။ 
• ရေတစ်လီတာလျှင် ကာဘင်ဒါဇင် (Carbendazim) ကို ဆေးဘူး/အိတ်ပါ အညွှန်းစာအတိုင်းရောစပ်ကာ ရောဂါကျနေရာကို ရွှဲရွှဲစိုအောင် ပက်ဖျန်းပါ။ 
• ပန်းပွင့်ကာလအတောအတွင်း ရေမငတ်အောင် သတိပြုပါ။  
• စိုက်ပြီး ရက် (၄၀) သား ပဲပင်များရောဂါကျပါက နှုတ်ပစ်ပါ။ 

၆။ မှည့်ပြောက်စွန်းရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာများ

• အပင်၏ မည်သည့်အစိတ်အပိုင်းတွင်မဆို ရောဂါကျသည်။
• အရွက်များအပေါ်က ဒဏ်ရာများသည် ညိုရင့်ရောင်ရှိကြသည်။
• သီးတောင့်များပေါ်တွင် အမဲရောင်ချိုင့်ဝင်နေသော ဒဏ်ရာများကို တွေ့ရသည်။
• ရောဂါကျပဲစေ့များသည် အညိုမှအမဲ၊ ထိုမှတစ်ဆင့် အရောင်ပျောက်သွားကြသည်။
• စိုထိုင်းဆများသောအခြေအနေတွင် ရောဂါဒဏ်ရာများကို ပန်းရောင်မှိုစပိုး အများကြီး ကဖုံးလွှမ်းထားကြသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

• ရောဂါကင်းသောမျိုးစေ့ကို စိုက်ပျိုးပါ။
• ရောဂါခံနိုင်ရည်ရှိသောမျိုးများကို စိုက်ပျိုးပါ။
• ပဲတောင့်ရှည်များခူးဆွတ်ပြီးပါက အပင်အကြွင်းအကျန်များကို စိုက်ခင်းထဲက ဖယ်ရှားပြီး ဖျက်ဆီးပစ်ပါ။
• ၂- ၃ နှစ်တစ်ခါ အခြားသီးနှံများနှင့် သီးလှည့်စိုက်ပါ။
• အပင်ပေါ်ကရေလောင်းခြင်းကို ရှောင်ပါ။
• ပေါင်းနှိမ်နင်းပါ။
• အောက်ပါမှိုသတ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို ဆေးဘူး/အိတ်ပါအညွန်းစာအတိုင်းအ သုံးပြုပါ။
• ကာဘင်ဒါဇင် (Carbendazim)
• မန်ကိုဇက်ဘ် (Mancozeb)

၇။ ဘက်တီးရီးယားပျော့ပုပ်ရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာများ

• ရောဂါသည် အရွက်များ၊ ပင်စည်များ၊ အသီးများနှင့် မြေအောက်အပိုင်းများတွင် သေးငယ်သည့် ရေစိုနာ အလင်းဖောက်နိုင်သော စက်ပြောက်များအဖြစ်ပေါ်လာကြသည်။
• ထိုစက်ပြောင်များသည် ပိုပြီးရှည်လာကာ ပိုပြီးနက်ရှိုင်းလာကြသည်။
• လက်ခံတစ်ရှူးများ ပျော့လာပြီး အရည်ကျဲလာသည်။
• အပင်တစ်ရှူးများ ပုပ်ဆွေးသွားကြသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

• ရောဂါကျအပင်များကို ချက်ချင်းဖယ်ရှားပါ။
• ပဲတောင့်ရှည်သီးများကို ခူးဆွတ်ပြီးပါက အပင်အကြွင်းအကျန်များကို ဖယ်ရှားပါ။
• ရေသွင်း၊ ရေထုတ်ကောင်းသော မြေတွင် စိုက်ပါ။ 
• အပင်ပေါ်က ရေလောင်းခြင်းကို ရှောင်ပါ။
• အောက်ပါမှိုသတ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို ဆေးဘူး/အိတ်ပါအညွှန်းစာအတိုင်းအသုံးပြုပါ။ ကော့ပါးအော်ဇီကလိုရိုဒ် (Copper oxychloride)
• မန်ကိုဇက်ဘ် (Mancozeb)

ဒေါက်တာကိုကို (စိုက်ပျိုးရေး)

ဒေါက်တာကိုကို၏စိုက်ပျိုးရေးဆောင်းပါးများလေ့လာရန်

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟု ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။