ဆီးဖြုသီး ဆေးဖတ်ဝင်ပုံလေးပါ

ဆီးဖြူသီး၏ မျိုးရင်း အမည်မှာ Euphorbiaceae (ကြက်ဆူမျိုးရင်း) ဖြစ်ပြီး ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Emblica officinalis Gaertn Phyllanthusemblica Linn. ဖြစ်ပါသည်။

အခေါ်အဝေါ်များမှာ (က) မြန်မာအမည် ဆီးဖြူ၊ (ခ) အင်္ဂလိပ်အမည် Emblic Myrobalan; Indian Gooseberry၊ (ဂ) ကချင်အမည် Chyahkya;Htakyu၊ (ဃ) ကရင်အမည် Taya၊ (င) ချင်းအမည် Ku-Hlu၊ (စ) မွန်အမည် Sot-Talwe၊ (ဆ) ရှမ်းအမည် Hkam(Mai);Mai-Mak-Hkam စသည်ဖြင့် အခေါ်အဝေါ်အမျိုးမျိုး ခေါ်ဝေါ် ကြသည်။

၁။ ပေါက်ရောက်သည့်ဒေသ။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး၌ပေါက်ရောက်သည်။ အထူးသဖြင့် အထက်မြန်မာပြည်နှင့် သမအေးပိုင်းဒေသတွင် အမြောက်အမြားပေါက်ရောက် သည်။

၂။ ပေါက်ရောက်ပုံ

သဘာဝအအလျောက်ပေါက်ရောက်သည်။

၃။ အသုံးပြုသည့်အစိတ်အပိုင်း

အသီး၊ အရွက်၊ အစေ့ များကို အများဆုံးအသုံးပြုကြသည်။

၄။ အာနိသင်

မြန်မာဆေးကျမ်းများ အလိုအရ ဆီးဖြူသီးသည် ချို၊ ချဉ်၊ ဖန်သော အရသာရှိ၏။ အေး၏။ အစာကိုကြေပျက်စေ၏။ ဆီး၊ ဝမ်းမီးကိုတောက်စေ၏။ ဒေါသသုံးပါးကို နိုင်၏။ သွေးကိုဖြစ်စေ၏။ အပူကိုငြိမ်းစေ၏။

၅။ အသုံးပြုပုံ-

အသီး၏ အသုံးပြုပုံ

      

၁။ ဆီးဖြူသီးသည် အသက်ကို ရှည်စေ၏။ ချောင်းဆိုး၊ ပန်းနာ၊ လေနာတို့ကိုပျောက်ကင်းစေ၏။

၂။ သွေးဝမ်းသွားလျှင် ဆီးဖြူသီးအစိမ်းကိုထောင်း၍ အရည်ညှစ်ယူပြီး သံပုရာရည်နှင့်သောက်လျှင် ချက်ချင်းသက်သာပျောက်ကင်းစေသည်။

၃။ ဆီးဖြူသီး အခြောက် သို့မဟုတ် အစိုကို သွေး၍ သံပုရာရည် အနည်းငယ်ထည့်ပြီး အရေပြားပေါ်တွင် ဖြစ်ပေါ်တတ်သောယားယံနာ၊ပွေးညှင်း၊တင်းတိပ်များကိုလိမ်းပေးကပျောက်၏။

၄။ ဆီးဖြူသီးခြောက်မှုန့်ကို ထန်းလျက်၊ ပျားရည်၊ သကာရည်နှင့် နယ်စားက ဆီးပုပ််ရောဂါပျောက်၏။

၅။ ဆီးဖြူသီးခြောက်ကို ငါးရှဉ့်သားနှင့် ချက်စားက ဒူလာသွေးဝမ်းကျရောဂါပျောက်၏။

၆။ ဆီးဖြူသီးကို အညက်ကြိတ်၍ ထိပ်အုံပေးပါက နှာခေါင်းသွေးလျှံခြင်းပျောက်၏။

၇။ တောဆီးဖြူ သို့မဟုတ် တောင်ဆီးဖြူ၊ မြေဆီးဖြူ ပဥ္စငါးပါးပြုတ်သောက်က ဆီးချိုရောဂါပျောက်ကင်း၏။

အရွက်၏ အသုံးပြုပုံ

    

၁။ အရွက်ကိုရေနှင့် ၃ခွက်တစ်ခွက်တင် ကျို၍ ရရှိသော အရည်ကို ပလုတ်ကျင်းပေးသော် လျှာကွဲခြင်း၊ ပါးစပ်ကွဲခြင်း၊ ပေါက်ခြင်းနှင့် ရေစီးကမ်းပြိုဖြစ်ခြင်းများ တစ်ခဏချင်းပျောက်ကင်း၏။

၂။ ဆီးဖြူရွက်နုများကို ပုန်းရည်ဖြင့်ကျွေးခဲ့သော် အစာမကြေခြင်း၊ ဝမ်းသက်ခြင်းများပျောက်ကင်း၏။

၃။ ဆီးဖြူရွက်ကို ကျွမ်းအောင်လှော်ပြီး အုန်းဆီနှင့်ရော၍ ကလေးများ၌ ဖြစ်တတ်သော အနာများကို လိမ်းပေးကပျောက်၏။

၄။ မီးလောင်၊ ရေနွေးပူလောင်သော အနာများတွင် ဆီးဖြူရွက်ကို အကျွမ်းလှော်၍ အမှုန့်ပြုပြီး ဖြူးပေးရ၏။

အစေ့၏ အသုံးပြုပုံ

၁။ အစေ့ကို ထုထောင်းခြေပြီးလျှင်ရေနွေးနှင့် ပြုတ်၍ မျက်စိကိုဆေးကြောပေးသော် မျက်စိ၌ဖြစ်သော ရောဂါများ ပျောက်ကင်း သက်သာစေနိုင်၏။

ကိုးကား-မြန်မာ့ဆေးဝါးပင်များ