နွေရာသီတွင်ပေါများ………...ငါးဇင်းငါးများ

ငါးဇင်းငါးများသည် ကဘီလူး(Mullet)နွယ်ဝင် ငါးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ရေပေါ်ကူး၊ ရေပေါ်ရေလွှာနေ(Pelagic fish)များ ဖြစ်ကြပါသည်။ ထိုငါးများမှာ အခြားငါးများကဲ့သို့ ရေအောက်တွင် ကြာရှည်မနေကြပေ။ ရေပြင်ထက်တွင် ခေါင်းဖော်ကူးခတ်ပြီး သွားလာလှုပ်ရှားတတ်ကြပါသည်။ ပင်လယ်ဒီရေတက်လာချိန်၌ ဒီရေနှင့်အတူ မြစ်တွင်းသို့ အုပ်သင်းဖွဲ့၍ ဝင်ရောက်လာတတ်ကြပါသည်။ ပင်လယ်ပိုင်းတွင် မျိုးပွားသားပေါက်ကြပါသည်။

ငါးဇင်းငါးများမှာ ရေငန်နှုန်းအတက်အကျကို ခံနိုင်ရည်ရှိကြသည်။ မျောပိုက်ဖြင့်လည်း ဖမ်းဆီးရမိတတ်ကြပါသည်။ အကြေးခွံများမှာ ငွေမှင်ရောင် တောက်ပကြပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအပြင် အိန္ဒိယ၊ နီပေါ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ လည်း တွေ့ရှိရပါသည်။

နွေရာသီအချိန်ကာလသည် ငါးဇင်းငါးတို့ ဆူဖြိုးချိန် ဖြစ်၏။ ထိုအချိန်တွင် ငါးဇင်းငါးများ အုပ်စုလိုက်သည် ပင်လယ်မှ ပေါက်ဖွားကြပြီး မြစ်တွင်းသို့ အလုံးအရင်းနှင့် ဝင်ရောက်လာကြပါသည်။

ငါးဇင်းငါးမှာ ကဘီလူးနှင့် ပုံစံဆင်တူသော်လည်း ငါးဇင်းမှာ အကြေးခွံသေးပြီး အရွယ်အစားလည်း သေးလှပါသည်။ ကဘီလူးငါးမှာ အကြေးခွံကြီးပြီး အရွယ်အစား ပိုမိုကြီးမားကြပါသည်။ ကဘီလူးငါးကို ရခိုင်ဒေသတွင် ' ငါးကင်ဂျိုင်း သို့မဟုတ် ငါးကန်သား' ဟုလည်း ခေါ်ကြပါသည်။ ကဘီလူးငါးနှင့်ဆင်တူသော ငါးဇင်း၊ ငါးကန့်ဗျိုင်၊ ငါးနံ့သာ ဟူ၍ သုံးမျိုးရှိကြပါသည်။ 'ငါးဇင်းငါး' မှာ လုံးလုံးလေးဖြစ်ပြီး 'ငါးကန့်ဗျိုင်' မှာလက်သီးဆုပ်လို အကောင်ကြီးမျိုးဖြစ်ကြကာ 'ငါးနံ့သာ'က ပြားပြားလေးဖြစ်ပါသည်။ ထိုတွင်မှာ ငါးဇင်းငါးမှာ အလွန်နူးညံ့ပြီး အရသာရှိလှသဖြင့် စား၍ပိုကောင်းပြီး ဈေးကောင်းလည်းရကြပါသည်။

ရေတက်ဦး၊ ရေပြည့်ရေအီချိန်နှင့် ရေကျဦး ရေအောင့်ချိန်များတွင် ငါးဇင်းငါး မြူးထူးလေ့ ရှိကြပါသည်။ တပေါင်း၊ တန်ခူးလရောက်လေတိုင်း ငါးဇင်းငါးများ အုံကျင်းဖွဲ့၍ ပင်လယ်ရေနှင့်အတူ မြစ်တွင်း၊ ချောင်းတွင်းသို့ ဝင်လာကြချိန်ဖြစ်သည်။ ရေခို လေခိုကောင်းသော သောင်ကြောနေရာများတွင် ငါးများအုပ်စုလိုက် မြူးထူးလာတတ်ကြသည်။

နွေရာသီတွင် ချောင်း၊ မြောင်း၊ အင်းအိုင်များ ရေခမ်းခြောက်ချိန် ငါး၊ ပုစွန်ရှားပါးခိုက်တွင် ငါးဇင်းငါးများ ဈေးကောင်းရချိန်လည်းဖြစ်သည်။ ဒေသခံများမှာ နူးညံ့ပြီး အရသာရှိလှသော ငါးဇင်းငါးများကို ဆီပြန်ချက်ခြင်း၊ မုန်လာဥဖြူနှင့်အစပ်ချက်ခြင်း၊ သောက်ဆမ်းဟင်း၊ ငါးဇင်းလှော်ချက် စသည်ဖြင့် ချက်ပြုတ်စားလေ့ရှိကြပါသည်။

ငါးဇင်းငါးကို

Phylum (မျိုးပေါင်းစု) - Chordata

Class (အမျိုးအစား) - Actinopterygii

Order (မျိုးစဉ်) - Mugili formes

Family (မျိုးရင်း - Mugilidae

Genus (မျိုးစု) - Rhinomugil

Species (မျိုးစိတ်) - Rhinomugil Corsula ဟူ၍ ဖြစ်ကြပါသည်။

ပင်လယ်ပြာ (ငါးဦးစီးဌာန)

ယခုဆောင်းပါးက ဦးကြီးတို့အတွက် အကျိုးတစ်စုံတရာဖြစ်ထွန်းမှု ရှိ /မရှိ ပေါ်မူတည်ပြီး အောက်မှာဖော်ပြပေးထားတဲ့ အသုံးဝင်ပါတယ်/အသုံးမဝင်ပါ ဆိုတဲ့ စာတန်းလေးကို ရွေးချယ်နှိပ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါရစေ