အက်ဆစ်မိုး တွေက ဘယ်လိုဖြစ်လာသလဲ
လေထုထဲမှာရှိနေတဲ့ အောက်စီဂျင်၊ ရေ၊ ဆာလဖာ သော်လည်းကောင်း ဒါမှမဟုတ် နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ် နဲ့သော်လည်းကောင်း ဓာတုဓာတ်ပြုပြီးတော့ အက်ဆစ်မိုးတွေ ဖြစ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ် နဲ့ ဓာတ်ပြုမယ်ဆိုရင် ဆာလဖျူရစ် အက်ဆစ် ဖြစ်ပြီးတော့ နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ် နဲ့ ပေါင်းမိရင် နိုက်ထရစ်အက်ဆစ် ဖြစ်သွားပါတယ်။
အဲ့လို ပေါင်းမိပြီး ဖြစ်သွားတဲ့ ရေခိုးရေငွေ့လေးတွေက စုနေကြ၊ တိမ်ခိုးတွေဖြစ်ပြီး မိုးတွေရွာတဲ့ အခါ အက်ဆစ်မိုးတွေရွာချလာတာပေါ့။
ဘယ်သူတွေက တရားခံ
လေထုထဲကို အက်ဆစ်မိုးတွေဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နဲ့ နိုင်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ်တွေရောက်နေရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ဘာတွေဖြစ်မလဲ ဆိုတော့
• မီးတောင်တွေကနေဆို သဘာဝအတိုင်း ထွက်တာပါ။
• ကျောက်မီးသွေးလောင်စာတွေ လောင်ကျွမ်းတာ။ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ပမာဏကြီးကို ၃ပုံပုံလိုက်ရင် ၂ ပုံက အဲ့လို ကျောက်မီးသွေးလောင်စာတွေ လောင်ကျွမ်းပြီးတော့ ထွက်လာတာပါ။ လေထုထဲက ရှိသမျှ နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ်တွေရဲ့ လေးပုံပုံရင် တစ်ပုံကလည်း အဲ့လို ကျောက်မီးသွေးလောင်စာတွေ လောင်ကျွမ်းမှုကနေ ထွက်လာတာပါ။
• စက်တပ်ယာဉ်တွေ စက်ကြီးတွေ ကနေ ထွက်တယ်။
• လောင်စာဆီတွေ ပြန်သန့်စင် ထုတ်လုပ်တဲ့ စက်ရုံ တွေ၊ နဲ့ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်တဲ့ စက်ရုံ စတဲ့ နေရာတွေကနေ ထွက်တာပါ။
လေကနေ တစ်ဆင့် သယ်ဆောင်ပေးပြီး နေရာတော်တော်ဝေးဝေးကို ရောက်နိုင်ပါတယ်။
အပင်တွေ
အက်ဆစ်မိုးတွေက စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်တွေဖြစ်တဲ့ သီးနှံတွေရဲ့ အထွက်ကိုရော အရည်အသွေးကိုရော ထိခိုက်စေပါတယ်။ ဟင်းနုနွယ်ပင်လိုမျိုးဆို အက်ဆစ်မိုးတွေကြောင့် အရွက်တွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်တယ်။ ခရမ်းချဉ်ဆို အသီးမှာ အစက်အပြောက်တွေ ဖြစ်ကုန်တယ်။ အမြစ်စား ဥစားတဲ့ သီးနှံတွေ ဆိုလည်း အထွက်တွေ လျော့ကုန်တယ်။ ထိခိုက်မှုက ဘယ်လောက်ကြီးနိုင်လဲ ဆိုတာကတော့ အက်ဆစ်မိုးရဲ့ ပြင်းအား ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အချက်၊ အက်ဆစ်မိုး ခဏခဏ ရွာသလားဆိုတဲ့ အချက်တွေအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ နည်းနည်းပါးပါးပဲ ဆိုရင်တော့ အပင်တွေက အာဟာရချို့တဲ့မှုကို ရင်ဆိုင်ရမှာပါ။
မြေကြီးကရော
မြေကြီးမှာ အစကတည်းက ချဉ်ငံကိန်းဆိုတာ သက်သက်ရှိပြီး မချဉ် မငန်တဲ့ မြေကြီးကမှ အပင်တွေ ကောင်းကောင်း ရှင်သန်နိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။ အက်ဆစ်မိုးရွာချလာတဲ့ မြေကြီးက အနည်းနဲ့အများက ပျက်တာပါပဲ။ အက်ဆစ်မိုး ရွာတတ်တယ်ဆို ကယ်လ်စီယမ် ကာဘွန်နိတ် လိုမျိုး ဥပမာ အလွယ်ပြောရရင် ထုံး ထည့်ထားပေးရင် အလွယ်တကူ ချဉ်တာမျိုး မရှိတော့ပါဘူး။ လျော့ပါးသက်သာစေတာပေါ့။
တစ်ချို့ အာဟာရပြည့်ပြည့်ဝဝရှိ နေတဲ့ မြေကြီးမျိုးဆိုရင် အက်ဆစ်မိုး ထိပြီးတော့ အက်ဆစ်ထဲက အဲ့ အာဟာရတွေကို ပျော်ဝင်သွားစေပါတယ်။ အဲ့တော့ အပင်က မြေကြီးကနေ အာဟာရတွေ မရတော့ပဲနဲ့ အပင်တွေဆီကို ဟိုက်ဒရိုဂျင် အိုင်းယွန်းတွေပဲ ထောက်ပံ့ပေးတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်သွားပါတယ်။ အဲ့လို အခြေအနေမှာ အပင်တွေက သေကုန်ကြတာပေါ့။
အက်ဆစ်မိုးတွေကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးမှာ ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်လဲဆိုတာ တီးမိခေါက်မိ ရှိကြပါစေ။
ထွန်းဝင်းကျော်
Reference
https://sciencing.com/acid-rain-effect-agriculture-20667.html
https://www.epa.gov/acidrain/what-acid-rain
CPP Fertilizer Company ကြော်ငြာ
ဟာမိုဇင်းပလပ်(စ်)
ဟော့(ပ်)ရိုး(လ်)
ကောင်စယ်
အီမီဒါနေး(လ်)
ပေါ်စီလန်