မြစ်ဖု နီမတုတ် ဆိုတာ နာမည်မကြီးဘူးလား။။
ကြီးတာပေါ့။ အမြစ်တွေမှာ အဖုတွေ အဖုတွေဖြစ်ပြီးတော့ အပင်တွေကို တိုက်ခိုက်ကြတာကလား။ အဲ့လို ဖြစ်တာက မြေကြီးထဲက နီမတုတ်တွေ တိုက်ခိုက်တာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
နီမတုတ် (Nematode) ဆိုတာဘာလဲ
မြေကြီးထဲမှာ ရှိနေတတ်ကြတဲ့ အနုဇီဝသက်ရှိတွေပါ။ အလွန်သေးငယ်ပြီးတော့ အနုကြည့်မှန်ပြောင်းနဲ့ အဆပေါင်းများစွာ ချဲ့ပြီးတော့မှ မြင်ရတာမျိုးပါ။ မျိုးစိတ်တွေအများကြီး ရှိပြီးတော့ အပင်တွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ မြစ်ဖုနီမတုတ်ဆိုရင်တော့ သိကြပါလိမ့်မယ်။
အကျိုးပြု နီမတုတ်တွေ
အရာအားလုံးမှာ ကောင်းတာနဲ့ ဆိုးတာနဲ့အမြဲဒွန်တွဲပြီး ရှိကြတာပဲ ဆိုတော့ မြစ်ဖု နီမတုတ်တွေရှိသလို လူတွေ အပင်တွေကို ပြန်ပြီးတော့ အကျိုးပြုတဲ့ နီမတုတ်တွေလည်း ရှိပါတယ်တဲ့။ အဓိက (၂)မျိုးပါ။ မျိုးရင်း (၂)မျိုးပါ။ အဲ့အထဲကတော့ မျိုးစိတ်တွေ အများကြီး ရှိဦးမယ်။
(၁) Steinernematidae
(၂) Heterorhabditidae ဆိုတဲ့ မျိုးရင်းဝင် (၂)မျိုးက လူတွေကို ကူညီပါတယ်တဲ့။
သူတို့တွေ ဘာလို့ အကျိုးရှိတာလဲ
အကြောင်းပြချက် (၆)ချက်ရှိပါတယ်။
ပထမအချက်ကတော့ မျိုးရင်းထဲမှာ မျိုးစိတ်တွေမျိုးကွဲတွေ တော်တော်များများပါတာကြောင့် အင်းဆက်မျိုးတော်တော်များများမှာ ကပ်တွယ်ပြီးတော့ ကပ်ပါးအဖြစ်နေထိုင်နိုင်ပါတယ်။ ကပ်ပါးကောင်တွေအဖြစ်နေပြီးတော့ အင်းဆက်တွေဆီကနေ အာဟာရတွေကို ရယူစားသုံးပါတယ်။
ဒုတိယအချက်ကတော့ အကျိုးပြု နီမတုတ်တွေက သူတို့ ကပ်တွယ်လိုက်တဲ့ အင်းဆက်တွေကို (၄၈)နာရီအတွင်းမှာ သေဆုံးစေနိုင်တာပါ။
တတိယအချက် - ဖန်တီးထားတဲ့ မီဒီယာပစ္စည်းပေါ်မှာ ရှင်သန်နိုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်ပဲ သူတို့တွေ ကို များများထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး အသုံးချနိုင်ပါတယ်။
စတုတ္ထအချက် - အချိန်ကြာကြာ သိမ်းထားလို့ရပါတယ်။ တာရှည်ခံပါတယ်။ ပုံမှန် အခန်း အပူချိန် (၆၀-၈၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်) မှာဆိုရင် (၃)လလောက် ထားလို့ရပြီးတော့ အအေးခန်းလို အပူချိန် (၂၇-၅၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်)မှာ ထားရင်တော့ (၆)လလောက်အထိ သိမ်းထားလို့ရပါတယ်။ တစ်ချို့မျိုးတွေက ပိုးသတ်ဆေး ပေါင်းသတ်ဆေးနဲ့ မြေသြဇာတွေ အတူတကွ ရောစပ်ပြီး သုံးလို့ရပါတယ်။ ခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။ လက်ခံကောင်မရှိလို့ အာဟာရပြတ်ပြီးသေတယ်ဆိုတာကလည်း တော်တော်ကြာမှ ဖြစ်တာပါ။ အာဟာရမရှိပဲ တော်တော်ကြာကြာနေနိုင်ပါတယ်။
ပဉ္စမ အချက် - အကျိုးပြု အင်းဆက်ပိုးမွှားလေးတွေဟာ ဘက်တီးရီးယားလို အကောင်လေးတွေကို နှိမ်နင်းရာမှာ အခက်အခဲလေးတွေရှိတတ်ပါတယ်။ အကျိုးပြု နီမတုတ်ကတော့ ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီးတော့ အကျိုးပြုနိုင်ပါတယ်။
ဆဌမ - ပိုးသတ်ဆေးတွေ သုံးရသလို မဟုတ်ပဲနဲ့ အကျိုးပြု နီမတုတ်တွေဟာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေတာမျိုး မရှိသလောက်နည်းပါးပါတယ်။
ကဲ အဲ့လောက်ဆို နီမတုတ်မှာ အကျိုးပြုတဲ့ နီမတုတ်တွေလည်း ရှိတယ်။ လူတွေအတွက် ဘယ်လိုတွေ အကျိုးပြုနိုင်တယ်ဆိုတာကို သိသွားလောက်ပြီထင်ပါတယ်။
ထွန်းဝင်းကျော်
Reference - http://www.ladybug.uconn.edu/FactSheets/beneficial-nematodes_7_631898323.pdf