နီကိုဥပင်သည် အအေးကြိုက်သောသီးနှံမျိုးဖြစ်ပြီး ၂ နှစ်ခံသီးနှံကို နှစ်ချင်းစားသီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးကြသည်။ အရွက်ကိုရော ဥကိုပါစားသုံးနိုင်ပြီး အပင်အမြင့်မှာ ၉-၁၂ လက်မခန့်ရှိ၍ အကျယ်မှာ ၉-၁၂ လက်မရှိသည်။ ဥဟုခေါ်သော်လည်း အမှန်တကယ်မှာ မြေပေါ်ကပ်၍ဖြစ်ပေါ်လာသော ပင်စည်ဖုသာဖြစ်သည်။ ဥသည် အရသာချိုပြီး ကြွပ်ဆတ်ဆတ်ဖြစ်သည်။ ထိုဥကို အသုပ်ဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်ရာ၌ဖြစ်စေ အသုံးပြုကြသည်။
စိုက်ပျိုးခြင်း
မြေဆီလွှာအပေါ်ပိုင်းကို မြေဆွေး ၂ လက်မခန့်ထူအောင် တင်ပေးရသည်။ အစေ့ကို တိုက်ရိုက်မြေတွင်ချစိုက်ပျိုးပါက လက်မဝက်ခန့် နက်စေရသည်။ အတန်းတွင် တစ်စေ့နှင့်တစ်စေ့ တစ်လက်မခြားပြီး တတစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း ၁၈ လက်မခြားရသည်။ အပင်ပေါက်လာပြီး အရွက်စစ်ထွက်လာသောအခါ ၈ လက်မခြားချန်၍ ကျန်အပင်များကို နှုတ်ပယ်ပစ်ရသည်။ အကယ်၍ ပျိုးထောင်ပြီး ပျိုးပင်ပေါက်ကို ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးလျှင်လည်း တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ၈ လက်မခွာ၍စိုက်ရသည်။ စိုက်တန်းကိုလည်း ၁၈ လက်မ ခြားသည်။ နီကိုဥပင်သည် မုန်လာမျိုးတွင် အနုဆုံးသီးနှံပင်ဖြစ်သည်။ မြေအပူချိန် ၄၅ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အောက်ရောက်ရှိနေပါက အပင်သည် အရွယ်မရောက်သေးပဲ ပန်းပွင့်တတ်သည်။ ပူလွန်းပြန်လျှင်လည်း ဥသည်မာတောင့်ပြီး သစ်သားကဲ့သို့ ဖြစ်လာတတ်သည်။
အပင်ကိုစိုက်ပျိုးပြီး ၃ ပတ်ကြာလျှင် အချိုးညီဓာတ်မြေသြဇာ ၅-၅-၅ ကို စိုက်တန်းဘေးမှ ထည့်ပေးရသည်။ ရေကိုလည်း လိုအပ်သလို ပေးရသည်။ အကြမ်းအားဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်လက်မခန့် (ဧကလက်မ) ပေးရသည်။ အပေါ်ယံရှိအမြစ်များ မထိခိုက်စေဘဲ လက်ပေါင်းဝင်ပေးရသည်။ မြေဆီလွှာအစိုဓာတ်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်စေရန် ကောက်ရိုး သို့မဟုတ် မြက်ခြောက်တို့ဖြင့် ဖုံးပေးရသည်။ ထိုအခါ မြေဆီလွှာလည်းအေးပြီး ပေါင်းမြက်လည်း သက်သာသည်။
ပိုးမွှားရောဂါ
အခြားမုန်လာမျိုးများအပေါ် ကျရောက်တတ်သော ပိုးမျိုးနှင့်ရောဂါမျိုး ကျရောက်နိုင်သည်။ ပျပိုး၊ ဖလီးကျိုင်း(Flea Beetle) မုန်လာလောက်ကောင်၊ မုန်လာခူကောင် (Cabbage Looper) များကို အရွက်တွင် စီစစ်ရှာဖွေရသည်။ ရောဂါဒဏ်မှကာကွယ်ရန် မြေကွက်ကို အလှည့်ကျ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ယခင်သီးနှံအကျန်များကို ဖယ်ရှားခြင်း ပြုလုပ်ပေးရသည်။
ရိတ်သိမ်းခြင်း
ပျိုးပင်စိုက်ပျိုးပြီး ၄၅-၆၅ ရက်ကြာလျှင် ဥအရွယ် ၁ လက်မခန့်အချင်းရှိ ဥကိုဖြတ်ယူပါက အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ဥအရွယ်အချင်း ၃ လက်မခန့်အထိ ခူးယူနိုင်သည်။ နီကိုဥမျိုးအများစုသည် ဥအရွယ်အချင်း ၃ လက်မကျော်သွားလျှင် မာကျောပြီး သစ်သားကဲ့သို့ဖြစ်သွားသည်။ သို့ရာတွင် အချို့မျိုးသည် ဥကြီးထွားသော်လည်း နူးညံ့မြဲနူးညံ့နေသည်။ နီကိုဥကို ရေခဲသေတ္တာထဲတွင် သိုလှောင်ပါက ၃ ပတ်ကျော်အထိ အထားခံသည်။ ဥကိုအခွံခွာထားသည်ဖြစ်စေ၊ စင်းထားသည်ဖြစ်စေ၊ ရေနွေးဖျောထားသည်ဖြစ်စေ၊ ရေခဲသေတ္တာတွင် သိုလှောင်နိုင်သည်။ အရွက်နုကိုလည်း အခြားမုန်လာဥများနည်းတူ ရေနွေးနှင့်ပေါင်းပြီး စားသုံးနိုင်သည်။
မျိုးများ
ဗီယင်နာသက်နုအဖြူမျိုး (Early White Vienna) မျိုးသည် အသက်ရက် ၅၅ ရှိပြီး ချောပြီး အစိမ်းနုရောင်အခွံနှင့် နူးညံ့သော အဖြူရောင်အသားရှိသည်။ အနံ့မပြင်းပဲ သင်းရုံသာရှိသည်။ ဂျိုင်ဂန့်တ် (Gigante) မျိုးသည် အသက်ရက် ၁၃၀ ရှိပြီး၊ ချက်နိုင်ငံ၏ မိရိုးဖလာမျိုးဖြစ်သည်။ ဥအရွယ်အချင်း ၁၀ လက်မခန့်ရှိ၍ အလေးချိန် ၂၅ ပေါင်ခန့်ရှိသည်။ အသားဖြူပြီး နူးညံ့သည်။ အနံ့သင်းပျံ့သည်။ ကိုလီဘရီ (Kolibri) မျိုးသည် အသက်ရက် ၄၅ ရှိပြီး အခွံခရမ်းရောင်နှင့် အသားဖြူပြီး အမျှင်မပါချေ။ ကို့(စ်)ဆတ်(ခ်) (Kossack Hybrid) မျိုးသည် အသက်ရက် ၈၅ ရှိပြီး ဥအရွယ် အချင်း ၈-၁၀ လက်မခန့်နှင့် အခွံစိမ်းပြီး အသားဖြူသည်။ ဥအရွယ်ကြီးသော်လည်း အသားမှာ သစ်သားကဲ့သို့မဖြစ်ချေ။
အာဟာရဓာတ်
ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ရေငွေ့ ၉၂.၁၊ ပရိုတိန်း ၁.၁၊ အဆီ ၀.၂၊ သတ္တု ၀.၇၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် ၅.၉၊ ထုံး ၀.၀၂၊ မီးစုန်း ၀.၀၄ ပါဝင်သည်။ ဂရမ် ၁၀၀ လျှင် သံ ၀.၄ မီလီဂရမ်၊ ကယ်လိုရီ ၃၀၊ ဗီတာမင် C ၈၅ မီလီဂရမ်ပါရှိပါသည်။
နည်းပညာများကို ဒေါက်တာချစ်၏ “စားဖို့ စိုက်စို့ ဈေးကွက်တိုးချဲ့ဗျို့ အတွဲ(၁)” စာအုပ်မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြပါသည်။