သွေးတိုးရောဂါဆိုတာ ကြောက်စရာကောင်းတာ…လေဖြတ်တတ်တာ….နှလုံးပျက်စီးစေနိုင်တာ…ကျောက်ကပ်ထိခိုက်စေနိုင်တာ… မျက်လုံးထိခိုက်စေနိုင်တာ.. လူတော်တော်များများသိကြပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။
သွေးတိုးရင် မူးတတ်တယ်။ ခေါင်းလေးတတ်တယ်။ ဇက်ကြောတက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ဗဟုသုတလည်း တော်တော်များများမှာ ရှိကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ လူတော်တော်များများ မှားနေတတ်ကြတဲ့အယူအဆက ဘယ်အခြေအနေကို တကယ့်သွေးတိုးရောဂါလို့ခေါ်တာလဲ? သွေးကျဆေးတွေကို ဘယ်လိုသောက်ရမလဲ? ဆိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
တကယ့်သွေးတိုးရောဂါဆိုတာ ဘာလဲ ?
သွေးပေါင်ချိန်လို့ခေါ်ကြတဲ့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းသွေးကြောတွေထဲက သွေးဖိအားတက်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
ဥပမာ..စိတ်ညစ်စရာတစ်ခုခု စိတ်လှုပ်ရှားစရာတစ်ခုခု ပေါ်လာလို့ဖြစ်စေ၊ ထိတ်လန့်စရာတစ်ခုခုရှိလို့ဖြစ်စေ၊ အိပ်ရေးပျက်လို့ဖြစ်စေ၊ အစားတစ်ခုခုမှားလို့ဖြစ်စေ၊ ဘာကြောင့်မဆို ခဏတဖြုတ် သွေးပေါင်ချိန်တက်သွားတတ်ပါတယ်။
ယာယီသွေးတက်တာပဲဖြစ်လို့ အနားယူလိုက်တဲ့အခါ ဒါမှမဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်တည်ငြိမ်သွားတဲ့အခါ သွေးပေါင်ချိန်လည်း ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။
အသိသာဆုံးဥပမာကတော့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ သွေးပေါင်ချိန်လိုက်ရင် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ကြောက်စိတ်ကြောင့် ပုံမှန်ထက် သွေးပေါင်ချိန်ပိုတက်နေတတ်ပါတယ်။ ဒါကို White Coat hypertension လို့ခေါ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့်လည်း Home Blood Pressure Monitoring လို့ခေါ်တဲ့ အိမ်မှာနေ့စဉ်ပုံမှန်ချိန်ထားတဲ့ သွေးပေါင်ချိန်က အရေးကြီးတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာလည်း သွေးပေါင်ကို လူနာရောက်ရောက်ချင်း တန်းချိန်တာမျိုး၊ တစ်ခါတည်းချိန်ပြီး သွေးတိုးရောဂါလို့ ရောဂါနာမည်တန်းတပ်တာမျိုး၊ သွေးကျဆေးတွေ တန်းသောက်ခိုင်းတာမျိုး မလုပ်ရပါဘူး။ ၁၃၅/၈၅ ဝန်းကျင်လောက် အမြဲဖြစ်နေရင်တော့ စပြီး သတိထားသင့်ပါပြီ။ သွေးတိုးရောဂါ အစပျိုးနေပြီဖြစ်ပါတယ်။
တကယ့်သွေးတိုးရောဂါလို့ သတ်မှတ်မယ်ဆို အမြဲတမ်း ဘယ်မှာချိန်ချိန် ဘယ်နှခါချိန်ချိန် ၊ တက်စာ စားစား/မစားစား ဘာအကြောင်းပြချက်မှမရှိဘဲ သွေးပေါင်ချိန် ၁၄၀/၉၀ နဲ့ အထက်မှာ ရှိနေရပါမယ်။
ဘယ်သွေးကျဆေးသောက်ရမလဲ ??
မိမိရဲ့ အသက်အရွယ်၊ သွေးပေါင်ချိန်အနေအထားနဲ့ တခြားရောဂါတွေရှိမရှိပေါ်မူတည်ပြီး ဆရာဝန်ဆုံးဖြတ်ပါလိမ့်မယ်။
Antihypertensive လို့ခေါ်တဲ့ သွေးကျဆေးအုပ်စုဝင် ဆေးအမျိုးအစားကွဲတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
မိမိနဲ့ တကယ်သင့်တော်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနည်းဆုံးဖြစ်မယ့်ဆေးကို ရွေးချယ်ညွှန်ကြားပေးဖို့က ဆရာဝန်ရဲ့တာဝန်ဖြစ်ပါတယ်။
သွေးညှိဆေးဆိုတာဘာလဲ ??
ဆေးဆိုင်တွေမှာ ရပ်ကွက်ထဲမှာ သွေးညှိဆေးလို့ ခေါ်နေကြတဲ့ ဆေးတွေအားလုံးကလည်း သွေးကျဆေးအုပ်စုဝင် သွေးကျဆေးတွေပါပဲ။
လူတွေမှာ သိပ်လွဲမှားနေတဲ့ အယူအဆတစ်ခုက သွေးညှိဆေးဆိုတဲ့ဆေးတွေကို သွေးတိုးရောဂါမရှိလည်း သောက်လို့ရတယ်။ အန္တရာယ်ရှိလောက်တဲ့အထိ ထိုးမကျဘူးလို့ ထင်နေကြပါတယ်။
အလွယ်တကူ ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် ဝယ်သောက်နေတတ်ကြပါတယ်။ သွေးပေါင်မချိန်ကြည့်ဘဲနဲ့တောင် စိတ်ကြိုက်ဝယ်သောက်နေတာမျိုးတွေ ရှိတဲ့အတွက် အန္တရာယ်သိပ်များလှပါတယ်။
ဘယ်အမျိုးအစားပဲဖြစ်ဖြစ် သွေးပေါင်ကျဆေးတွေအားလုံးက နှလုံးနဲ့ သွေးကြောတွေမှာ သက်ရောက်မှုတွေရှိတဲ့အတွက် တကယ်သွေးတိုးရောဂါမရှိသူတွေအတွက် အခန့်မသင့်ရင် အသက်အန္တရာယ်အထိတောင် ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
တခြားဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေလည်း အများကြီးရှိတာမို့ ဆရာဝန်မညွှန်ကြားရင် လုံးဝမသောက်ပါနဲ့။
တကယ်သွေးတိုးရောဂါဖြစ်နေရင်ရော ??
ဒီလိုလူနာတွေမှာတော့ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားတဲ့ သွေးပေါင်ကျဆေးနဲ့ တခြားလိုအပ်လို့ ညွှန်ကြားထားတဲ့ ဆေးတွေအားလုံးကို မပျက်မကွက် မှန်မှန်သောက်နေဖို့လိုပါတယ်။
သွေးပေါင်ချိန်မှန်လာပြီ ကျလာပြီဆိုရင်တောင် ဆေးမဖြတ်ဘဲ ပုံမှန်သောက်ရပါမယ်။
ရက်ချိန်းပုံမှန်ပြဖို့လိုသလို ဆရာဝန်က အိမ်မှာသွေးပေါင်ချိန်ဖို့ ညွှန်ကြားထားရင်လည်း လိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။
ဆေးကြောင့်မူးလာတာ သွေးပေါင်အရမ်းထိုးကျတာမျိုး ဖြစ်လာရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ ပြန်တိုင်ပင်ရပါမယ်။
သွေးတိုးရောဂါရှိရှိ /မရှိရှိ ကျန်းမာစေတဲ့နေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ နေထိုင်သွားဖို့ကတော့ ကျွန်တော်တို့ လူသားအားလုံးရဲ့ မွေးရာပါတာဝန်ပဲဖြစ်ပါတယ်..။
ကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေ..
Dr ဖြိုးဝေလင်း (22.1.20)
Source - On Doctor