မြန်မာနိုင်ငံတွင် စပါးသီးနှံကို ဒေသရေမြေရာသီဥတုအခြေအနေအမျိုးမျိုးတွင် စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိသည်။ နွေစပါးကို ၁၉၉၂-၉၃ ခုနှစ်မှစတင်၍ သွင်းရေရရှိသည့်ဒေသများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်စိုက်ပျိုးလာသည်။ ယခုအခါ နိုင်ငံအဝှမ်း မိုးစပါးဧရိယာဧက ၁၅ သန်းကျော်နှင့် နွေစပါးဧရိယာဧက ၂ ဒသမ ၇ သန်းကျော် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။
ဒေသအနှံ့အပြားတွင် နွေရာသီ၌ စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိသည့် စပါးမျိုးများသည် တစ်မျိုးနှင့် တစ်မျိုး အရည်အသွေးလက္ခဏာများနှင့် အထွက်နှုန်းစွမ်းရည်ကွဲပြားသကဲ့သို့ ဖြစ်ထွန်းမှု တူညီခြင်းမရှိပါ။
တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီးရှိ စိုက်ပျိုးသူလယ်သမားကြီးများ၊ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူများ၊ ကြိတ်ခွဲသူများနှင့် စားသုံးသူများသည်လည်း စပါးမျိုးများ အပေါ် ကြိုက်နှစ်သက်မှု ကွာခြားကြပါသည်။
စပါးမျိုးများ
သုတေသနပြုဖော်ထုတ်ထားပြီး စပါးမျိုးများအနက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝှမ်း နွေရာသီတွင် ဧရိယာဧကကျယ်ပြန့်စွာ စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည့် စပါးမျိုးများအနက် ထင်ရှားသည့် သက်လျင်စပါးမျိုး(၃)မျိုးကို ဖော်ပြလိုပါသည်။
အဆိုပါစပါးမျိုးများမှာ- (၁) သီးထပ်ရင် (၂) ရတနာတိုးနှင့် (၃) ရွှေသွယ်ရင်တို့ ဖြစ်သည်။ သီးထပ်ရင်စပါးမျိုးကို နွေစပါးစိုက်ဧရိယာ၏ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းကျော်တွင် စိုက်ပျိုးသည်။ ရတနာတိုးစပါးမျိုးကို ၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တွင် စိုက်ပျိုးသည်။ ရွှေသွယ်ရင်စပါးမျိုးကို ၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော်တွင် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ထင်ရှားသည့် နွေစပါးမျိုးတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ သီးထပ်စပါးအဖြစ်စိုက်ပျိုးရန် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘက်တီးရီးယားရွက်ခြောက်ရောဂါဒဏ်ကို အထိုက်အလျှောက်ခံနိုင်ကြောင်း သိရသည်။
ဤစပါးမျိုးသည် သက်လျင်အထွက်ကောင်းသည့် ဧည့်မထအုပ်စုဝင် စပါးမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အသက်ရက် ၁၁၅ မှ ၁၂၀ ဖြင့် ရိတ်သိမ်းနိုင်သည်။ အပင်အမြင့်မှာ ၁၀၀ မှ ၁၀၅ စင်တီမီတာရှိသည်။ အနှံပါပင်ပွား ၈ မှ ၁၀ ပင် ပွားနိုင်ပြီး တစ်နှံပါသီးလုံး ၁၀၅ ခန့် သီးသည်။ အစေ့ (၁၀၀၀) အလေးချိန် (ဂရမ်) ၂၄ ဒသမ ၀ ရှိသည့် စပါးမျိုးဖြစ်ပါသည်။
ဆန်ရည်ဆန်သားမှာ ဗိုက်ဖြူအနည်းငယ်ပါသည်။ အေမိုင်းလို့စ်ပါဝင်မှု ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ ဒသမ ၄ ရှိကာ စားသုံးမှုအဆင့်အတန်းမှာ မာပါသည်။
ရတနာတိုး
မကွေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ထင်ရှားသည့် နွေစပါးမျိုးတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဧည့်မထအုပ်စုဝင်စပါးမျိုးဖြစ်ကာ အသက်ရက် ၁၂၀ ဖြင့် ရိတ်သိမ်းနိုင်သည်။ အပင်အမြင့် ၁၂၀ စင်တီမီတာရှိသည်။ အနှံပါပင်ပွား ၉ မှ ၁၁ ဖြစ်ပြီး တစ်နှံပါသီးလုံး ၁၉၀ သီးကာ အစေ့ (၁၀၀၀)အလေးချိန် (ဂရမ်) မှာ၂၇ ဒသမ ၃ ဖြစ်ပါသည်။
ဆန်ရည်ဆန်သားကြည်လင်သည်။ အေမိုင်းလို့စ်ပါဝင်မှုရာခိုင်နှုန်း ၂၆ ဒသမ ၃ ရှိကာ စားသုံးမှုအဆင့်အတန်းမှာ သင့်ပါသည်။
ထူးခြားချက်မှာ ဖြုတ်ညိုပိုးဒဏ်ကိုခံနိုင်သည်။ စပါးရွက်ခြောက်ရောဂါဒဏ်ကို အသင့်အတင့်ခံနိုင်ပါသည်။
ရွှေသွယ်ရင်
မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိသော သက်လျင်စပါးမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ မိုးရာသီရော နွေရာသီတွင်ပါ စိုက်ပျိုးသည့် စပါးမျိုးဖြစ်သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် မျိုးသစ်အဖြစ်ထုတ်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘက်တီးရီးယားရွက်ခြောက်ရောဂါကို အသင့်အတင့်ခံနိုင်ရည်ရှိကြောင်း သိရသည်။
ဧည့်မထအုပ်စုဝင်စပါးမျိုးဖြစ်ပြီး အသက်ရက် ၁၀၀ မှ ၁၀၅ ရက်ခန့်ဖြင့် ရိတ်သိမ်းနိုင်၍ အပင်အမြင့် ၁၀၀ မှ ၁၀၅ စင်တီမီတာရှိသည်။ အနှံပါပင်ပွား ၁၁ ပင်နှင့် တစ်နှံပါသီးလုံး ၁၃၁ ရှိသည်။ အစေ့ (၁၀၀၀)အလေးချိန်(ဂရမ်) မှာ ၁၉ ဒသမ ၅ ဖြစ်ပါသည်။
ဆန်ရည်ဆန်သားကြည်လင်သည်။ အေမိုင်းလို့စ်ပါဝင်မှုရာခိုင်နှုန်း ၃၂ ဒသမ ၄၉ ရှိကာ စားသုံးမှုအဆင့် အတန်းမှာ သင့်ပါသည်။
အထွက်စွမ်းရည်အပြည့်အဝရရှိရေး
တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် ဖေါ်ပြပါသက်လျင်စပါးသုံးမျိုးအပြင် အခြားစပါးမျိုးများကိုလည်း စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။ သုတေသနပြုထုတ်ဝေထားသောအထွက်ကောင်းစပါးမျိုးများသည် စပါးသီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု မြင့်မားရေးအတွက် အရေးပါသော စပါးမျိုးများဖြစ်ကြောင်း တွေ့မြင်ရသည်။ စပါးမျိုးအလိုက် မျိုးဗီဇအရ မြင့်မားသည့် အထွက်နှုန်းစွမ်းရည်တွေ ရှိပြီးဖြစ်သည်။
စပါးမျိုးအလိုက် ရှိပြီးဖြစ်သည့် အထွက်နှုန်းစွမ်းရည်တွေကို အပြည့်အဝရရှိရေးအတွက် အောက်ပါအချက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန်တိုက်တွန်းလိုပါသည်။
(၁) မျိုးသန့်ကိုသာ အသုံးပြုစိုက်ပျိုးပါ။
(၂) ဒေသအလိုက်စိုက်နည်းစနစ် မှန်ကန်ပါစေ။
(၃) မြေနမူနာဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုအရ လိုအပ်သည့် အာဟာရမြေသြဇာများကို ကျွေးပေးပါ။
(၄) ပေါင်းမြက်နှင့် ပိုးမွှားရောဂါများကို ကာကွယ်နှိမ်နင်းပါ။
(၅) အလေအလွင့်နည်းအောင် ရိတ်သိမ်းချွေလှေ့ပါ။
ဆင်းသီဟ