ပဲခူးတိုင်း ရေနက်ကွင်းဒေသများတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသော စပါးအဆစ်ဖြတ်စိုက်နည်းစနစ်အကြောင်း

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စပါးစိုက်ဧကပေါင်း (၁၃) သန်း ရှိသည့်အနက် ရေကြီးကွင်းနှင့် ရေနက်ကွင်းစိုက်ဧကများသည် တစ်နိုင်ငံလုံးစိုက်ဧက၏ ၁၃.၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါသည်။ အများအားဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ကဲ့သို့သော မြစ်ဝှမ်းလွင်ပြင်ဒေသများရှိ စပါးခင်းများတွင် ရေကြီးခြင်း ရေမြုပ်ခြင်းများဖြစ်ပေါ်ပြီး စပါးခင်းများပျက်စီးလေ့ရှိပါသည်။ ထိုဒေသများတွင် စပါးအထွက်နှုန်းတည်ငြိမ်စေရန်အတွက် တာဖို့ခြင်း၊ ရေစီးရေလာကောင်းအောင်ပြုလုပ်ခြင်း၊ ရေမြုပ်ဒဏ်ခံ စပါးမျိုးများ စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ရာသီဥတုနှင့်သင့်တော်သော စိုက်နည်းစနစ်များ အသုံးပြုစိုက်ပျိုးကြရန် လိုအပ်ပါသည်။

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ သနပ်ပင်မြို့နယ်၊ ရွာဟောင်းကျေးရွာရှိ ရေနက်ကွင်းစပါးခင်းများတွင်မူ ရေကြီးနစ်မြုပ်၍ စပါးခင်းများပျက်စီးပါက စပါးအဆစ်ဖြတ်စိုက်နည်းစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျှက်ရှိပါသည်။ ရေကြီးပျက်စီးမှုဒဏ် ခံနိုင်စေရန်အတွက် ပေါ်ဆန်းစပါးကို သင်္ကြန်မိုးရွာပြီးသည်နှင့်တပြိုက်နက် ထွန်စက်မောင်း၍ အခြောက်ကြဲလေ့ရှိပါသည်။ အခြောက်ကြဲခင်းနှင့် ပျိုးထောင်စိုက် ခင်းများကို မေလဆန်းတွင် ပက်ကြဲလေ့ရှိပါသည်။ ရေစတင်ဝင်ရောက်ချိန် ဇွန်လလယ်တွင် စပါးပင်သက်တမ်း တစ်လမှ တစ်လခွဲ ရှိနေပြီဖြစ်၍ ရေကြီနစ်မြုပ်မှုဒဏ်ကို အတော်အသင့် ခံနိုင်ရည်ရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ရေအကြီးဆုံးအချိန်သည် ဇူလိုင်လလယ် (ဝါဆိုလပြည့်) ဖြစ်ပါသည်။ ထို့နောက် ရေတဖြည်းဖြည်းပြန်ကျရာ ဩဂုတ်လဆန်းတွင် ရေအနက် (၂) ပေခန့်ရှိပြီး အောက်တိုဘာလလယ် (သီတင်းကျွတ်လပြည့်) တွင်မူ ရေကြီးနစ်မြုပ်မှု မရှိတော့သလောက်ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံ ဝါခေါင်လပြည့် ရေကြီးမှုများနှင့်တော့ ကြုံရတတ်ပါသည်။ ဝါဆိုလ ရေကြီချိန်တွင် စပါးပင်များသည် အတော်အသင့် ရေဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသည်ဆိုသော်လည်း ရေအလွန်ကြီးသော နှစ်များတွင်မူ စပါးပင်များသေခြင်း၊ ယိုင်လဲခြင်းများဖြစ်ပေါ်တတ်ပါသည်။ ထိုသို့ စပါးခင်းများ ပျက်စီးပါက ယိုင်လဲလျက်ရှိသော စပါးပင်များအား ပင်စည်ဖြတ်၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျှက်ရှိပါသည်။ ဝါဆိုရေကျပြီဆိုသည်နှင့် စိုက်ပျိုးရန် ပြင်ဆင်ရပြီဖြစ်ပါသည်။ စပါးပင်များကို ပင်စည်ဖြတ်၍ ပေါင်းရှင်းပြီးလျှင် စိုက်ခင်းရှိရာသို့ လှေဖြင့် သယ်သွားရပါသည်။ စိုက်ခင်းတွင်တော့ ကောက်စိုက်လုံမေတို့က ကောက်စိုက်တုတ်အသုံးပြု၍ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ကောက်စိုက်ခြင်းကို ရေအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ဩဂုတ်လဆန်းခန့်တွင် စိုက်ကြပြီး ကောက်စိုက်ချိန်တွင် ရေအနက် ဒူးဆစ်မှ ခါးလယ်ထိရှိပါသည်။ ပျိုးခင်းရှိ ရေအနက်ကိုလိုက်၍ ပင်စည်ကိုဖြတ်ကြရပါသည်။ အချို့နှစ်များတွင် မြေပြင်အထက် တစ်ထွာမှဖြတ်ပြီး အချို့ ရေအလွန်မနက်သော အခင်းများတွင်မူ မြေပြင်မှကပ်၍ ဖြတ်ကြပါသည်။ ကောက်စိုက်ပြီး ၂ ပတ်မှ တစ်လအကြာတွင် ကွန်ပေါင်းမြေဩဇာ တစ်ဧက အိတ်ဝက်နှုန်း ကျွေးပါသည်။ စပါးရိတ်ချိန်တွင်တော့ ကောက်ရိတ်သမားဖြင့်ဖြစ်စေ၊ စက်အသုံးပြု၍ဖြစ်စေ ရိတ်သိမ်းကြပါသည်။

စပါးအဆစ်ဖြတ်စိုက်စနစ်သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း (၂၀) မှစတင်၍ သနပ်ပင်မြို့နယ်၊ ဇီးပင်ရွာမှ စတင်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ သို့သော်လည်း ယခုအခါ ဇီးပင်ရွာတွင် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန် အောင်ရေလုံလောက်သောကြောင့် နွေစပါးသာ အဓိအားထားစိုက်ပျိုးပါတော့သည်။ ရွာဟောင်းကျေးရွာတွင်မူ နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန် ရေမရရှိခြင်း၊ မိုးစပါးများ ရေကြီးနစ်မြုပ်၍ ကြဲခင်းနှင့် ပျိုးခင်းများ ပျက်စီးမှုများရှိခြင်းကြောင့် အဆစ်ဖြတ်စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ စတင်ကျင့်သုံးခဲ့ပါသည်။ စစိုက်ချိန်တွင် ဧကအနည်းငယ်သာ စိုက်ပျိုးခဲ့သော်လည်း စပါးအထွက်နှုန်းမှာ ကြဲခင်းနှင့် ရိုးရိုးပျိုးစိုက် စပါးခင်းများထက် အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကြောင်း သိရှိလာသောကြောင့် စပါးခင်းများ ရေကြီးပျက်စီးခြင်း၊ ကြဲခင်းများ ပေါင်းစီးခြင်းများဖြစ်ပေါ်ပါက အဆစ်ဖြတ်၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပေါ်ဆန်းစပါးသာမက ဒေသစပါး ရိုးစိမ်းမျိုးကိုပါ အဆစ်ဖြတ်၍ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ သိပ္ပံနည်းကျ စံကွက်ရိတ်သိမ်းမှုများအရ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မိုးစပါးတွင် ပေါ်ဆန်းနှင့် ရိုးစိမ်းကြဲခင်းမှ တစ်ဧကလျှင် ၂၀ တင်းနှုန်း၊ ရိုးရိုးပျိုးစိုက်ခင်းမှ (၃၈) တင်းနှုန်းနှင့် အဆစ်ဖြတ်စိုက်ခင်းမှ တစ်ဧက (၅၉) တင်းနှုန်း ထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ထို့အပြင် ရိုးစိမ်းကြဲခင်းတွင် တစ်ဧက (၃၄) တင်းနှုန်းနှင့် အဆစ်ဖြစ်စိုက်ခင်းမှ (၅၈) တင်းနှုန်း ထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ် ၂၀၁၈ ခုနှစ် မိုးရာသီတွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် သာမန်နှစ်များထက် ရေကြီးခြင်းကြောင့် ပေါ်ဆန်းနှင့် ရိုးစိမ်းကဲ့သို့ ဒေသစပါးမျိုးများသာမက ကုန်းစိုက်စပါးခင်းများအချို့ပါ ပျက်စီးခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပေါ်ဆန်းနှင့် ရိုးစိမ်းကဲ့သို့သော ဒေသစပါးမျိုးများသာမက ဗျော့ထွန်းကြဲခင်းများပါ အဆစ်ဖြတ်၍စိုက်ပျိုးရာ စပါးအထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ပေါ်ဆန်းနှင့် ရိုးစိမ်းတို့သည် ပန်းပွင့်ချိန်တွင် အလင်းတာတုံ့ပြန်မှုရှိသော ဒေသစပါးမျိုးများဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရိတ်သိမ်းချိန်ကွာခြားမှု မရှိသော်လည်း ဗျော့ထွန်းစပါးမျိုးတွင်မူ ကောက်ပင်လှန်ချိန်ရှိသောကြောင့် ရိုးရိုးပျိုးစိုက်ခင်းနှင့် အဆစ်ဖြတ်စိုက်ခင်းတို့သည် ကြဲစိုက်စပါးများထက် ရိတ်သိမ်းချိန် (၂) ပတ်ခန့် နောက်ကျခဲ့ပါသည်။

အဆစ်ဖြတ်စိုက်ခင်းမှ တစ်ဧကစပါးအထွက်သည် ကြဲခင်းနှင့် ရိုးရိုးပျိုးစိုက် စပါးခင်းတို့ထက် အထွက်နှုန်းပိုသော်လည်း ရိတ်သိမ်းချိန်သည် ကြဲခင်းထက် (၂) ပတ်ခန့်နောက်ကျနိုင်သဖြင့် မိုးစပါးအပြီး နောက်သီးနှံ စိုက်ခင်းများအတွက်မူ ရေကြီး၍ စပါးခင်းပျက်စီးမှုများနှင့် ကြုံတွေ့ရပါက အဆစ်ဖြတ်စိုက်နည်းစနစ်ကို အသုံးပြုသင့်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။

ယုမွန် (စိုက်ပျိုးရေး)