ကျွန်တော်လွန်ခဲ့တဲ့ (၄)နှစ်လောက်ကစပြီး နှစ်စဉ် ဥယျာဉ်ခြံတည်ထောင်ခြင်းအလုပ်တွေကို ကန်ထရိုက်တာဝန်ယူပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်များက ဥယျာဉ်ခြံတည်ထောင်လိုကြတဲ့အခါ ကျွန်တော်အနေနဲ့ ခြံတည်ထောင်မှု လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်ကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးတဲ့လုပ်ငန်းမို့ အောက်ခြေမှ အခြေအနေအားလုံးဟာ ကျွန်တော်နဲ့ ထိတွေ့ဆောင်ရွက်ရတာတွေချည်း ဖြစ်နေပါတယ်။
ခြံစတည်ဖို့ မြေစဝယ်တာကနေစပြီး သီးနှံထုတ်ချိန်အထိ ဒေသခံပြည်သူများ ဒေသခံအုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားများ နယ်နမိတ်ဆက်စပ်တောင်သူများ ဒေသခံအလုပ်သမားများအပြင် ဒေသခံအရူးများနဲ့ပါ ထိပ်တိုက်တွေ့နေရသည်က ခြံတည်ထောင်ဖူးတဲ့လုပ်ငန်းရှင်များသာ တိတိပပသိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
(၁) ခြံတည်ဖို့ မြေဝယ်တယ် ပုံစံ (၇) စာရွက်လေးနဲ့ မြေရောင်းလိုသူက ရောင်းမည့်မြေကိုလိုက်ပြရင်း ဒေသတော်တော်များများမှာ ပြောလေ့ရှိတဲ့စကားက ကျွန်တော့်မြေက ပုံစံ (၇) ထဲကထက် တစ်ဧကပိုတယ် နှစ်ဧကပိုတယ် လိုက်တိုင်းကြည့်ပါဆိုပြီး သူပြတဲ့ နယ်နမိတ်အတိုင်း လိုက်တိုင်းတော့ သူပြောသလို ပုံစံ ၇ ထဲကထက် ပိုတာကိုတွေ့ရတယ်။ ပိုတဲ့အတိုင်း ငွေချေပြီးလို့ သူပြတဲ့နယ်နမိတ်အတိုင်း ခြံစည်းရိုးခတ်ပြီးဆိုရင်တော့ တဖက်အကွက်က မြေပိုင်ရှင်နဲ့ စကားပြောရတာ အငြင်းပွားရတာ (၉၀) ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိပါတယ်။
(၂) ခြံလေးစတည်ဖို့ အလုပ်စပြီဟေ့ဆိုရင် ဒေသခံပြည်သူဆိုသူများက အလုပ်လေးမရှိဘူးလား ရှိရင်ခေါ်ခိုင်းပါအုံးပြောတယ်။ သူတို့ပေါက်ဈေးမေးပြီး အဆင်ပြေရင်ခေါ်ခိုင်းလိုက်တယ်။ ဒီအထိပြဿနာမရှိသေးပေမယ့် ခိုင်းရတာမကြိုက်လို့ အခြားအလုပ်သမားတွေပြောင်းခိုင်းရင် ကိုယ်တွေကပဲ သူတို့ဒေသလာပြီး ဗိုလ်ကျနေသလိုလို စကားသံလွှင့်၊ လူမိုက်တွေနဲ့ ရန်တိုက်ဖို့စီစဉ်တတ်တဲ့ ဒေသခံပြည်သူဆိုးတွေရဲ့ လုပ်ရပ်ဆိုးတွေက စလာတော့တာပါပဲ။
(၃) ဒေသခံ အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားဆိုသူတွေကလည်း သစ်ပင်စိုက်ဖို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူလာတာကို သူတို့ ဘီယာဖိုးပေးမယ့်သူလာသည့်အလား တစ်ခုခုဟေ့ဆို ပညာလေးပြဦးမှ ဆိုတဲ့ပုံစံနဲ့ ''လာတွေ့ပါ''တို့ စာတစ်တန်ပေတစ်တန်နဲ့ ဆင့်ခေါ်တာမျိုးတွေလည်း ကြုံရဖူးပါတယ်။
(၄) ခြံစည်းရိုးခတ်ရင်း ပြဿနာမတက်ဖို့ မြေအရောင်းဝယ်လုပ်စဉ်က နယ်နိမိတ်ထိစပ်တောင်သူတွေကို အမြဲခေါ်ပြီး အသိသက်သေအဖြစ် လက်မှတ်ထိုးခိုင်းပေမယ့်လည်း တကယ်အလုပ်လုပ်ပြီးပြီဆိုရင်တော့ သူတို့မဟုတ်သလို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ခေါင်းရှောင်ပြောဆိုတာတွေလည်း ကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
(၅) ဒေသခံအရူးများကလည်း ခုလိုစိုက်ကွင်းလာလုပ်ပြီဆိုရင် သူတို့ ထမင်းအိုးတစ်လုံး တိုးလာသည့်အလား လမ်းကြုံတိုင်း ထမင်းကျန်သေးလားဝင်မေးပြီး ထမင်းတောင်းစားတဲ့အပြင် ထမင်းမကျန်လို့ မကျွေးလိုက်သည့်နေ့တွေမှာတော့ အပင်တွေကို ရန်ရှာတာလည်း ကြုံရတတ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းလေးလုပ်ပြီး အေးအေးချမ်းချမ်းနေရတယ်ဆိုတာ ခုလုပ်ခုရတာမျိုးမဟုတ်ပဲ ဒီလိုစာမေးပွဲအဆင့်ဆင့်ကျော်ဖြတ်ပြီးကာမှ တည်ငြိမ်အောင်မြင်တဲ့ ခြံတစ်ခုစတင်ဖို့ အုပ်ဖိနပ်ပြီးတဲ့အဆင့်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။
နောက်အဆင့်တွေကတော့ စိုက်ပျိုးသစ်ပင်အောင်မြင်ရေးနဲ့ သီးနှံထွက်ကုန် အခိုးမခံရ၊ ဖျက်ဆီးမခံရပဲ ဈေးကွက်တင်ပို့ပြီး ငွေရရှိရေးဆိုတဲ့အပိုင်းတွေ ကျန်ပါသေးတယ်လို့ ပြောရင်း ''စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွက် ခြံလာတည်သူများကို အလှူအတန်းလာလုပ်သလိုမြင်တတ်တဲ့ ဒေသများ နည်းနိုင်သမျှနည်းပါးပါစေ'' ဟု ဆုမွန်ကောင်းတောင်းရင်း နိဂုံးချုပ်ပါရစေ။
ဆောင်းပါးရှင် - ကျော်မျိုးထွန်း (လျှော်ဖြူ)