အခွံမာရေသတ္တဝါ………..ပုစွန်များအကြောင်း

ပုစွန်မျိုးစိတ်များမှာ ခြေ၊ လက် (၅) စုံပါတဲ့ အခွံမာရေသတ္တဝါ (decapods crustaceans) များဖြစ်ကြပြီး မျိုးပေါင်းစု(Phylum) – Arthropoda, မျိုးစဥ် (order) – Decapoda အောက်တွင် ပါဝင်ပါသည်။ ပုစွန်မျိုးစိတ်များမှာ အမြီးရှည်ရှည်နှင့် မျက်လုံးပြူးသည့် ရေသတ္တဝါလည်း ဖြစ်ပေသည်။

ပုစွန်အမျိုးအစားပေါင်း မြောက်များစွာရှိကြပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ- ပုစွန်ဖြူ၊ ပုစွန်မီးနီ၊ ပုစွန်ဆိတ်၊ ပုစွန်ကျော့၊ ပုစွန်ထုပ်၊ ကင်းပုစွန်၊ ကျောက်ပုစွန်၊ ပုစွန်ကျား စသဖြင့် ရှိကြပါသည်။ ထိုအထဲတွင်မှ ပုစွန်ဆိတ်၊ ပုစွန်ကျော့နှင့် ပုစွန်ကျားအကြောင်းကို တင်ပြပါသည်။

(၁) ပုစွန်ဆိတ်(Shrimp)

ပုစွန်ဆိတ်များမှာ ပုစွန်ထုပ်ကြီးများကဲ့သို့ ရေနက်ရာပင်လယ်ပိုင်းတွင် မတွေ့ရဘဲ ရေတိမ်၍ သဲမြေရှိရာ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်များတွင် အမြောက်အမြားတွေ့ရပါသည်။

ပုစွန်မျိုးများမှာ ပုံသဏ္ဍာန်ဆင်တူကြသော်လည်း အရွယ်အစားမတူကြပေ။ ပုစွန်ဆိတ်သည် အကြီးဆုံး (၃)လက်မထိသာ ကြီးထွားကြပါသည်။

ပုစွန်ဆိတ်၏ ခြေ၊ လက် (၅)စုံအနက် ပထမတစ်စုံမှာ ကြီး၍ ပြားနေပြီး အဖျားတွင် နှစ်ခွဖြစ်၍ ချိတ်ကဲ့သို့ အကောက်ကလေးဖြစ်နေပါသည်။ ထိုအကောက်ကလေးမှာ ၎င်းတို့ထက်ငယ်သော ရေသတ္တဝါလေးများကို ညှပ်၍ စားသောက်ကြရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းပုစွန်ဆိတ်မှာ ဈေးချိုပြီး အာဟာရဓါတ်လည်း ကြွယ်ဝပါသည်။

ပုစွန်ဆိတ်ကို အစပ်ကြော်စားခြင်း၊ အစိမ်းသုပ်ခြင်း၊ ယိုးဒယားမယ်နှင့် ပုစွန်ဆိတ်ကိုနယ်၍ အကြွပ်ကြော်စားခြင်းအပြင် ပုစွန်ဆိတ်လှော်ထောင်း၊ ပုစွန်ဆိတ်ကြက်ဥပေါင်း၊ ပုစွန်ဆိတ်ငရုတ်သီးကြော်၊ ပင်စိမ်းရွက်ပုစွန်ဆိတ်အစပ်ဟင်း စသဖြင့် ချက်၍စားသုံးကြပါသည်။

(၂) ပုစွန်ကျော့ (medium – sized prawn)

ပုစွန်ကျော့မှာလည်း ပုစွန်ဆိတ်နည်းတူ ရေနက်ရာပင်လယ်ပိုင်းတွင် တွေ့ရှိမှုနည်းပါးပြီး ရေတိမ်၍ သဲမြေရှိရာ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်တို့တွင် အမြောက်အမြားတွေ့ရပါသည်။ ပုစွန်ကျော့မှာ အလွန်ဆုံး(၅)လက်မထိသာ ကြီးကြပါသည်။

ပုစွန်ကျော့တွင် အာရုံမှင်(၂)စုံလုံးသည် သေး၍ရှည်သည်။ ပထမနှင့် ဒုတိယခြေ၊ လက်(၂)စုံသည် ပုစွန်ထုပ်ခြေ၊ လက်နှင့်ဆင်တူပါသည်။ ပုစွန်ကျော့၏ ဦးခေါင်းထိပ်မှာမူ ဆူးတောင်ကဲ့သို့ အညွှန့်အတက်နှင့် အချွန်(၁)ခု ထိုးထွက်နေပါသည်။ ပုစွန်ကျော့သည် စိမ်းပြာရောင်ရှိ၍ အညိုစက်ပါရှိသည်။

ပုစွန်ကျော့လေးများမှာလည်း ဈေးသင့်ပြီးချိုလှပါသည်။ ပုစွန်ကျော့အာလူးကတ်သလိတ်၊ ပုစွန်ကျော့ တန်ပူရာကြော်၊ ပုစွန်ငါးပေါင်းထုပ်၊ ပုစွန်လုံးကြော်၊ ပုစွန်ကျော့အစပ်ဟင်း၊ အချိုချက်၊ ပုစွန်ခရမ်းသီးနှပ် စသဖြင့်ပြုလုပ်၍ စားသုံးကြပါသည်။

(၃) ပုစွန်ကျား (giant tiger shrimp)

ပုစွန်ကျားမျိုးမှာမူ ကိုယ်ထည်ပြား၍ ပုစွန်ထုပ်လောက် ခေါင်းမကြီးချေ။ အပေါ်အခွံမှာလည်း ပုစွန်ထုပ်လို မထူဘဲ ပါးလွှာကြပါသည်။ အရောင်မှာ စိမ်းညိုရောင်နှင့် အဝါစင်းကျားဖြစ်သည်။ အရွယ်အစားမှာ (၆ – ၈)လက်မအထိရှိကြသည်။ ၎င်းတို့ကို ရေတိမ်ရာ မြစ်၊ ချောင်း၊ စသည်တို့တွင် တွေ့ရပါသည်။

ပုစွန်ကျားကိုလည်း လူကြိုက်များလှပါသည်။ ဈေးသင့်ပြီး အရသာမှာချိုလှသောကြောင့် ပုစွန်များကို အချိုကြော်၊ အစပ်ကြော်စားခြင်း၊ ပုစွန်တန်ပူရာကြော်၊ ပန်းငရုတ်ပွပုစွန်ကြော်၊ ပင်လယ်စာခေါက်ဆွဲကြော်၊ ကြေးအိုး၊ hot pot၊ ပင်လယ်စာဟင်းလျာများတွင်လည်း ပုစွန်ကျားကိုထည့်ပြီး အသုံးပြုကြပါသည်။

ပင်လယ်ပြာ(ငါးဦးစီး)

(ဆောင်းပါးများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်)