လူသားတို့ လှပစွာဝတ်ဆင်လေ့ရှိသော ပုလဲရတနာမှာ ကမာကောင်လေးများ၏ ခန္ဓာကိုယ်မှ ပြောင်းလဲထုတ်လုပ်ပေးလျက်ရှိသောကြောင့် "ကမာကောင်လေးများ၏ မျက်ရည်" ဟုတင်စားပြောဆိုကြပါသည်။
နို့ရည်ကဲ့သို့ ဖြူ ဆွတ်၍ နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းသော ပုလဲကို ပင်လယ်၌ရှိသော ကမာကောင် (oyster) ၏ကိုယ်တွင်းမှ ရရှိကြပါသည်။ ခရု (mollusks)၊ ယောက်သွား (mussels)၊ ဂုံးကောင် (clam) စသည်တို့မှလည်း ရရှိနိုင်ပါသည်။
ကမာကောင်အမျိုးအစားပေါင်း (၈၀၀၀)ခန့်ရှိသည့်အနက် အမျိုး(၂၀)ခန့်သာ ပုလဲထွက်ရှိပါသည်။ ရေချိုတွင်ရှင်သန်ပြီး ပုလဲထုတ်လုပ်နိုင်သည့် ကနုကမာမျိုးကို ဂုံးကောင် (clam) ဟုခေါ်ပြီး ရေငန်တွင် ရှင်သန်ပေါက်ဖွားသော ကနုကမာကောင်မျိုးကိုမူ မုတ်ကောင် (oyster) ဟုခေါ်ကြပါသည်။
သဘာဝပုလဲနှင့် မွေးပုလဲဟူ၍ရှိရာ သဘာဝပုလဲသည် မုတ်ကောင်၏ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းတွင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး မွေးပုလဲဆိုသည်မှာ သဘာဝပုလဲဖြစ်ပေါ်မှုဖြစ်စဉ်ကို လူတို့က ပြုပြင်ဖန်တီးထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ သဘာဝပုလဲဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ကမာ၊ ဂုံးစသည့် အခွံမာရေသတ္တဝါ၏ကိုယ်တွင်းသို့ သဲပွင့်တစ်ပွင့်ဖြစ်စေ၊ ရေပိုးမွှားဖြစ်စေ၊ အခြားသေးငယ်သောအရာဝတ္တုဖြစ်စေ ဝင်ရောက်လာပါက ကမာကောင်လေးများ၏ နူးညံ့သောအတွင်းသားသည် လူတို့၏မျက်စိတွင်းသို့ ပိုးမွှားဝင်သကဲ့သို့ ယားယံသလိုဖြစ်ကာ အခံရဆိုးလာပါသည်။
ထိုအခါ နူးညံ့သောကိုယ်တွင်းမှ နွားနို့ရည်ကဲ့သို့ ဖြူဆွတ်ကြည်လင်သောအရည်များကို အကြိမ်ကြိမ်ညှစ်ထုတ်၍ ယားယံစေသောအရာဝတ္တုများကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးစားကြပါသည်။ ဖယ်ရှား၍မရနိုင်သောအခါ ထိုအရာဝတ္တုငယ်ကို အရည်ကြည်များဖြင့် အထပ်ထပ်ဖုံးအုပ်လေသည်။ ထိုသို့ဖုံးအုပ်ထားရာမှ ကာလကြာမြင့်သောအခါ အရည်ကြည်များသည် မာ၍ခဲလာကာ နောက်ဆုံး၌ "ပုလဲ"အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာပါသည်။
ကမာကောင်များသည် တစ်ကြိမ်ပေါက်ဖွားလျှင် အကောင်ရေသိန်း၊ သန်းချီပေါက်ဖွားနိုင်သည်။ ကမာသားပေါက်များသည် ပူနွေးသောဒေသများ၌ ကြီးထွားမှုနှုန်းမြန်ဆန်သည်။ ကမာကောင်၏ အရွယ်အစားမှာ အမျိုးအစားအလိုက်၂-၃နှစ်အတွင်း ၁ လက်မခွဲမှ ၅ လက်မအရွယ်ခန့်အထိရှိကြသည်။
ကမာကောင်များမှာ ရေအောက်ရှိသေးငယ်သော အပင်နှင့် ရေပိုးမွှားများကို ခုံမင်စွာစားသောက်ကြသည်။ ကမာကောင်မှ ပုလဲရရှိသလို အသားမှာလည်း လူကိုအဟာရဖြစ်စေသော သံဓါတ်နှင့် ကြေးနီဓါတ်များစွာပါဝင်ပြီး သွေးအားနည်းသူများကို ကျွေးလေ့ရှိသည်။
ကမာကောင်၏ လိင်သဘာဝမှာ ထူးခြားလှပြီး (၂) မျိုးခွဲခြားထားပါသည်။ ပထမမျိုးမှာ-အဖိုနှင့်အမ တစ်လှည့်စီဖြစ်သွားသော မျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယမျိုးမှာ- တစ်နှစ်အတွင်း (၃) ကြိမ်မျှ လိင်ပြောင်းလဲတတ်သော မျိုးစိတ်ဖြစ်သည်။ စတင်ပေါက်ဖွားချိန်တွင် အဖိုဓါတ်ဖြစ်ပြီး ပေါက်ဖွားချိန်လွန်မြောက်သောအခါ အဖိုဘဝမှလိင်ပြောင်းကာ အမဘဝသို့ကူးပြောင်းသွားတတ်သည့် မျိုးစိတ်ဖြစ်သည်။
စားသုံးရန်သာမက ပုလဲရတနာပါထုတ်လုပ်ပေးသော ကမာကောင်လေးများမှာ တန်ဖိုးကြီးလှပေသည်။ ပုလဲကိုဝတ်ဆင်ခြင်းဖြင့် ကျက်သရေရှိခြင်း၊ နုပျိုခြင်း၊ ကျန်းမာခြင်းရှိသည်ဟုယူဆကြသည်။
Source- AQUADAPT Myanmar
CPP Fertilizer Company ကြော်ငြာ
ဟာမိုဇင်းပလပ်(စ်)
ဟော့(ပ်)ရိုး(လ်)
ကောင်စယ်
အီမီဒါနေး(လ်)
ပေါ်စီလန်