မြန်မာ့လက်ဖက် နိုင်ငံတကာ စျေးကွက် တိုးချဲ့ရေး
လက်ဖက်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများသည် လက်ဖက်ထုတ်ကုန်ကို လက်ဖက် အခါးခြောက် (အညာဒေသ အခေါ် အဖန်ခြောက်) ၊ လက်ဖက်စို၊ အချိုခြောက်ဟူ၍ ထုတ်လုပ်ရောင်းချကြသည်။
လက်ဖက်၏အဓိကထွက်ကုန်မှာ "အရွက်" ဖြစ်သော်လည်း ချင်းတွင်းမြစ်ညာဒေသတွင် လက်ဖက်အစို၊ လက်ဖက်အခြောက်အပြင် လက်ဖက်စေ့ကိုလည်း မျိုးအဖြစ် ရောင်းချကြသည်။ ထိုသို့ထူးခြားနေခြင်းမှာ ချင်းတွင်းမြစ်ဖျားအထက်ပိုင်းဒေသများသို့ ပလောင်ုဒေသမှ မျိုးယူစိုက်ပျိုးမှုသည် ခရစ်နှစ် ၁၆၀၀ ကျော် ၁၇၀၀ ခန့်ကတည်းက ရှိခဲ့သည်ဟု လေ့လာသိရှိရသည်။
လက်ဖက်စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးသူများသည် စိုက်ပြီး သုံးနှစ်အကြာတွင် စတင်၍ အရွက်ခူးကြသည်။ ဒေသအချို့တွင်မှု ငါးနှစ်ကြာမှ ခူးဆွတ်ကြသည်ဆို၏။ အပင်သက်ရှစ်နှစ်ရှိလျှင် မျိုးခံယူကြသည်။
လက်ဖက်စိုက်ပျိုးမှုသည် ရှမ်းပြည်နယ်၌ အများဆုံးဖြစ်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသအချို့တွင် တောင်စောင်းတစ်ခွင်၌ ခေတ်မီနည်းစနစ်ဖြင့် ရေဖျန်းစိုက်ပျိုးနေကြသော်လည်း လက်ဖက်စိုက်တောင်သူအများစု၏ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနည်းစနစ်ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်နေသေးကြောင်း တွေ့ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
လက်ဖက်သည် နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်၍ နှစ် ၄၀၊ ၅၀ အထိ ထားနိုင်ကြသည်။ လက်ဖက်နှင့်ပတ်သက်ဖင "အစေ့စိုက်လျှင် နှစ်တစ်ထောင်၊ ကိုင်ဖြတ်စိုက်လျှင် နှစ် ၁၀၀" ဟု ဆိုစကားလည်းရှိသည်။
လက်ဖက်အရည်အသွေးသည် မျိုးကြောင့်သာမက ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အနိမ့်အမြင့်ကိုလိုက်၍ အရည်အသွေးကွာသည်ဟုဆိုသည်။ တောင်ပေါ်ဒေသချင်းတူသော်မှ အမြင့်ပေကြောင့် အရည်အသွေးကွာခြားမှုရှိသည်။
အမြင့်ပေ ၄၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ ပျမ်းမျှအပူချိန် ၅၂ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် အရိပ်အောက်တွင် အမြင့်ဆုံး အပူချိန် ၉၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ရှိပြိး တစ်နှစ်ပတ်လုံးမိုးရေချိန် ၅၀ လက်မမှ ၆၀ လက်မအထိရှိကာမိုးရွာသွန်းမှုညီညာသောဒေသသည် လက်ဖက်အရည်အသွေးကောင်းရနိုင်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မှ အမြင့်ပိုင်းရောက်လေလေ လက်ဖက်ကောင်းရလေလေဟု ဆိုသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်တွင် မြောက်ပိုင်းရော တောင်ပိုင်းပါ လက်ဖက်ထွက်ရှိပြီး မြောက်ပိုင်း သိန္နီ၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နမ့်ဆန် ဒေသများထဲမှ နမ့်ဆန်ဒေသ ဇယန်းရွာတွင် ဇယန်းလက်ဖက်သည် စိမ်းဝါရောင်ရှိပြီး အရသာမှာ ခါးသက်၍ချိုပြီး နာမည်ကြီးလက်ဖက်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ အလားတူပင် တောင်ပိုင်းဒေသထွက် လက်ဖက်များသည်လည်းနာမည်ရကြသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ပင်လောင်းလက်ဖက်ပျိုးပင်များကိုသယ်ယူ၍ ချင်းပြည်နယ် တီးတိန်စိုက်ပျိုးရေးခြံတွင် ပျိုးပင်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပြီး "ရမ်ကလောင်"တွင် စိုက်ပျိုးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။
ယခုအခါ ရှမ်းပြည်နယ်ကဲ့သို့ပင် ချင်းပြည်နယ်သည်လည်း "လက်ဖက်ပြည်နယ်" ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်အထိ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလာကြရာ လက်ဖက်ခြောက်ကောင်းများ ထွက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက်ပေ ၆၀၀၀ ကျော်ရှိ ကုန်းမြင့်ဒေသများတွင် ဧပြီလသည် လက်ဖက်ရွက်သစ်ဝေသောကာလဖြစ်ပြီး သင်္ကြန်မိုးမရွာမီ ခူးဆွတ်ရရှိသော လက်ဖက်ကို "ရွှေဖီမိုးလွတ်" ဟု ခေါ်ကာ စျေးကောင်းရသော လက်ဖက်ဖြစ်သည်။
မြန်မာ့ထွက်ကုန်လက်ဖက်သည် လက်ဖက်အခြောက်စျေေးကွက်သာမက လက်ဖက်အစိုပါ နိုင်ငံတကာ စျေးကွက်ရရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။
သို့သော် စျေးကွက်ခိုင်မာရေးနှင့် စျေးကွက်ကျယ်ပြန့်လာရေး အရည်အသွေးကောင်းရုံသာမက အရေအတွက်များများထုတ်လုပ်ရေးတို့ကိုပါ မျက်ခြည်မပြတ် ကြိုးပမ်းသွားကြရန် လိုအပ်ပါသည်။ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်စိုက်ပျိုးရန် ခေတ်မီစိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များကို အသုံးပြုကာ ဓာတ်မြေသြဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ဆိုးဆေးအသုံးပြုမှုများကို သတိမှုဆင်ခြင်ကာ သြဂဲနစ်အစားအစာဖြစ်ရေးကို အလေးထားကြရပါမည်။
စတင်စိုက်ပျိုးသည်မှ ခူးဆွတ်ခြင်း၊ ထုတ်ပိုးပြုပြင်ခြင်း၊ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းတို့တွင် ခေတ်မီနည်းစနစ်များကို အသုံးပြုကာ ဘေးကင်းသော အစားအစာဖြစ်ရေးကို အလေးဂရုပြုပြီး လက်ဖက်ဖြင့် နိုင်ငံခြားငွေပိုမိုရှာဖွေရရှိရေးကို ကြိုးပမ်းကြရန် တိုက်တွန်းအပ်ပေသည်။
Source_ လယ်ယာစီးပွား
East West Seed Myanmar ကြော်ငြာ
Shwe La Won
ATRIA
ရွှေမြား
တောင်ပေါ်သား
တောင်ပေါ်သူ