အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်း ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နည်းပညာ အခက်အခဲတွေကြောင့် လွှင့်ပစ်လိုက်ရတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များစွာ ရှိကြပါတယ်။ တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာ သယ်ပို့ချင်ပေမယ့် အထိခိုက်မခံတဲ့ အသီးအနှံတွေအတွက် ခိုင်တိုစန်က သဘာဝနဲ့လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေမယ့် နည်းပညာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတုပစ္စည်းတွေ အလွန်အကြူးသုံးခြင်းကလည်း လူကိုထိခိုက်မှုရှိစေတာကြောင့် သီးနှံတွေရဲ့ ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်သက်တမ်းအတွက် သဘာဝနည်းအားဖြင့် အထောက်အကူပြုစေမယ့် ပစ္စည်းကတော့ ခိုင်တိုစန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့တောင်သူတွေ သိရှိပြီး အသုံးချနိုင်အောင် ရေးသားဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။
၁။ ပက်သိုဂျင်တွေ
ခိုင်တိုစန်အသုံးပြုလိုက်တဲ့အခါ အသီးတွေရဲ့ အခွံပေါ်မှာရှိနေတဲ့ ကျွန်မတို့ သာမန်မျက်စိနဲ့မမြင်ရတဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုလေးတွေက ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ မှိုပေါက်လာမယ့်အသီးတွေဆို မှိုတွေက အစာမရတော့ဘဲ မပေါက်လာတော့တာမျိုးပေါ့နော်..။ ဒီလိုနည်းနဲ့ ခိုက်တိုစန်က ရိတ်သိမ်းပြီးချိန်မှာဖြစ်လာမယ့် ပက်သိုဂျင်တွေကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
၂။ အပင်တွေမှာ
ခိုင်တိုစန်သုံးထားတဲ့အပင်တွေမှာ ခံတပ်ကို ကောင်းစေပါတယ်တဲ့။ အကြောင်းကတော့ အပင်ရဲ့ခုခံအားကို တိုးမြှင့်ပေးတဲ့ အင်ဇိုင်းတွေကို ထုတ်လုပ်စေလို့ပါ။ ခိုင်တိုစန်က ဒီလိုနည်းအားဖြင့် အပင်တွေကို သက်ရှိ (ခူးဆွတ်ပြီးချိန်မှာ ရောက်လာတတ်တဲ့ မှိုတွေ) ရဲ့ ရန်ကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ထိခိုက်ရှနာမှုတွေ အနည်းဆုံးဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။
၃။ အသီး
ခူးဆွတ်ပြီးသားအသီးတွေကို ခိုင်တိုစန်စိမ်လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ အသီးရဲ့အသက်ရှုနှုန်းကို လျော့ချပေးလိုက်ပါတယ်တဲ့။ ဒီနေရာမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့သစ်သီးတွေ မှည့်လာတယ်ဆိုတာက အသက်ရှူကြလို့ပါရှင့် (ဒီအကြောင်းကို ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်နဲ့ ထပ်မံဖော်ပြပေးပါမယ်)။ ဒီလိုတင်မက အသီးထဲကရေဓာတ်တွေ မဆုံးရှုံးအောင်လည်း ထိန်းထားပေးပါတယ်။
ဒီလိုအချက်တွေကြောင့် ခိုင်တိုစန်ကို အသီးတွေခူးဆွတ်ပြီးအဆင့်မှာ သုံးကြပါတယ်။ ဒီလိုသုံးခြင်းက Colletotrichum gloeosporioides, Alternaria alternata, Rhizopus stolonifer, and Fusarium oxysporum. ရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်တားဆီးနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
ဒါတင်မက တစ်ချို့သော လေ့လာမှုတွေမှာဆို အသီးထဲက အာဟာရပါဝင်မှုတွေပါ ခိုင်တိုစန်ကြောင့် တိုးလာတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ကောင်းကျိုးများစွာရှိတဲ့ ခိုင်တိုစန်ကို အကျိုးရှိရှိအသုံးချနိုင်စေဖို့ရာ ရေးသားမျှဝေလိုက်ရပါတယ်။
ref:Alternative Eco-Friendly Methods in the Control of Post- Harvest Decay of Tropical and Subtropical Fruits: Published:April 11th 2019
DOI : 10.5772/intechopen.85682 (section 5)
ခိုင်တိုစန် အကျိုးကျေးဇူးနှင့် ပြုလုပ်ပုံအဆင့်ဆင့် ကိုလည်း ဖော်ပြပေးထားပါတယ်။